Noord-Korea waant zich even centrum van de wereld tijdens bezoek Zuid-Koreaanse president
Voor het eerst in tien jaar is een Zuid-Koreaanse regeringsleider op bezoek in het geïsoleerde buurland Noord-Korea. Eregast president Moon zoekt toenadering tot de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, in de hoop het vredesproces vlot te trekken en de kluizenaarsnatie te bewegen tot ontwapening. En voorzichtig valt zelfs het woord ‘eenwording’.
Ruim 24 uur moeten Jun Chol-un en zijn landgenoten wachten voor ze op de Noord-Koreaanse televisie de eerste beelden mogen zien van de ontvangst van de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in in Pyongyang. Woensdag. tijdens het middagbulletin van 17 uur is het pas zover. Tot die tijd moest Jun het met de aankondiging van één regel doen, verspreid via het Noord-Koreaanse intranet – het echte wereldwijde web is hier hermetisch afgegrendeld.
"Ik wist dat er iets historisch aan de hand was in de stad, met het bezoek van Moon", zegt Jun Chol-un. "Alles wat de hereniging van ons land dichterbij brengt, maakt me gelukkig."
De 32-jarige Jun werkt als ingenieur in een fabriek die babyvoeding maakt, en zodoende is hij maar liefst twee keer al bloot gesteld aan de wijsheid van Kim Jong-un. De Opperste Leider van Noord-Korea bracht werkbezoeken aan de fabriek. "Overal waar hij komt, brengt hij liefde." Jun Chol-un heeft daarom eigenlijk ook geen televisiebeelden nodig om gerust te zijn.
Bescheiden files in Pyongyang
Pyongyang, de hoofdstad van een kluizenaarsnatie, voelt zich dezer dagen even de navel van de wereld. De motorescorte van Moon, de eerste Zuid-Koreaanse president in tien jaar die het noorden bezoekt, veroorzaakt bescheiden files. De propvolle trolleybus 208 staat muurvast. Na twintig minuten besluit de chauffeur de deuren te openen, zodat de passagiers eruit kunnen. Ze lopen er stuk voor stuk op hun paasbest gekleed bij. Het vrouwelijk personeel van de Kim Il Sung-universiteit verlaat de campus ook al in strak gesneden mantelpakjes en hoge hakken – de heren in een keurig donker pak.
Met duizenden gaan ze richting de Arirang-spelen, een nationalistisch festijn waar Moon eregast is. De zogeheten ‘massaspelen’, spectaculaire uitvoeringen met licht, geluid en vele tienduizenden atleten, zijn al vanaf 2013 niet gehouden. Nu zijn ze terug, met als thema ‘Schitterend Vaderland’, en daar is de stad opgewonden over. Tegelijkertijd zijn er ook een filmfestival en een handelsbeurs, dus alle internationale hotels zitten tjokvol westerlingen en Chinese zakenlui. Voor de gelegenheid heeft Noord-Korea ook wat westerse journalisten toegelaten.
De Noord-Koreaanse leider grijpt de gelegenheid aan om zich te laten zien als een keizer die een volksgenoot royaal ontvangt. Op televisie is het bezoek optimaal gemonteerd, met menigtes die brullen van geestdrift bij het zien van Moon en Kim bij de belvormige karaffen met rode wijn op het staatsbanket. Tot besluit van het driedaagse bezoek mag Moon donderdag zelfs als eerste Zuid-Koreaanse president naar de berg Paektu bij de Chinese grens. Het is heilige grond voor de Kim-dynastie: ooit vocht daar de grootvader van Kim tegen de Japanse bezetter, en later werd in die contreien de vader van Kim geboren.
Eenwording
Zo probeert Kim tijdens het bezoek de Koreaanse bloedbanden te benadrukken in een nationalistisch getint vredesfeest, waar de Verenigde Staten niets te zoeken hebben. Eenwording van de door oorlog en verschillende politieke systemen gescheiden Korea’s is een puur binnenlandse kwestie, zo lijkt het in Pyongyang. Moon voedt dat met uitspraken als: "Uit het vliegtuig zag ik de Noord-Koreaanse bergen, de rivieren en de straten van Pyongyang tot we landden. Vanaf dat gezichtspunt was er geen teken van verdeling."
Formeel zijn de strijdende partijen uit de Korea-oorlog (1950-1953) nog steeds met elkaar in oorlog. Kim doet voorkomen alsof de weg naar vrede openligt, op een Amerikaanse hindernis na – en zijn volk gaat daar in mee.
"De Verenigde Staten hebben geen inspanningen laten zien op het gebied van denuclearisatie", zegt toeristengids Jon Hwon Ran. Zij leidt bezoekers rond langs het voorouderlijk boerderijtje van Kim Il-sung, Noord-Korea’s revolutionaire aartsvader. Haar honingzoete stem wordt schel als ze de "oneerlijkheid" beschrijft van de Amerikaanse opstelling. "Ze eisen dat wij eenzijdige stappen zetten, maar het zuiden moet ook ontwapenen! Hoe weet je dat er geen kernwapens in het zuiden staan die op ons gericht zijn? Heb je dat met eigen ogen gezien?"