“Op een dag komen ze je huis binnen. Ze nemen je rijbewijs in beslag, sluiten de gaskraan af en dwingen je het beheer van je bankrekeningen en beleggingen af te staan. Zelf koken mag niet meer. De misdaad die zo’n straf legitimeert? Je bent de tachtig voorbij.”

Het is de beknopte doch aangrijpende samenvatting van ‘Grijsgedraaid - Waarom we bang moeten zijn om oud te worden’. In het nieuwe boek, geschreven door journaliste Ann Peuteman, maakt de lezer kennis met enkele tachtigplussers. Stuk voor stuk getuigen ze over hoe moeilijk het is om te blijven wie ze zijn, nu ze een gezegende leeftijd bereikt hebben. Onder hen is de voormalige christendemocratische politica Paula D’hondt, oud-minister en moeder van rechter Peter D’hondt. “Ik ben nog veel met vroeger bezig. Ik heb altijd een goed geheugen gehad, maar tegenwoordig vind ik dat een last”, zegt ze.

Tekortgeschoten

D’hondt vertelt hoe ze nu een zee van tijd heeft om na te denken, aangezien ze amper haar stoel nog uitkomt. Haar gezondheid is dan wel achteruitgegaan na een aantal valpartijen, haar geest is nog helder. “Sommige gebeurtenissen, vaak van heel lang geleden, blijf ik in mijn hoofd overlopen. Om ze te verwerken, maar ook omdat ik me afvraag of ik de dingen niet beter anders had aangepakt”, klinkt het.

In de politiek bijvoorbeeld. “Hoe had ik me moeten gedragen om nog meer uit mijn bevoegdheden te halen? Misschien heb ik bij mijn geboorte gewoon de gaven niet meegekregen om uit te groeien tot iemand die echt iets voor het land kan betekenen. Het was ook niet gemakkelijk als enige vrouw tussen al die mannen. Soms vraag ik me af of ze me meer hadden gegund als ik een slanke, aantrekkelijke vrouw was geweest. Had ik dan meer kunnen bereiken?”

Al is de politiek niet het enige waar D’hondt met gemengde gevoelens op terugkijkt. “Ik vrees dat ik tegenover mijn kinderen ben tekortgeschoten. Dat ben ik beginnen beseffen toen ik zag hoe zij met hun zonen en dochters omgingen. Tegenwoordig denk ik daar vaak over na. Heb ik hun wel genoeg gegeven?”

(lees verder onder de foto)

“De wereld gaat verder”

D’hondt leest nog elke dag vier kranten. Zodra ze wakker is, wil ze de actualiteit volgen. Al slaat ze de interviews met Belgische politici vaak over. “Vroeger pluisde ik die uit omdat ik precies wou weten wat anderen van plan waren. Ondertussen weet ik het allemaal wel. Er is niet veel nieuws onder de zon,” aldus de voormalige politica, wellicht vooral herinnerd voor haar werk als koninklijk commissaris voor het Migrantenbeleid en als geestelijke moeder van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding (het huidige Unia).

Dat haar mening daarover niet meer gevraagd wordt, begrijpt D’hondt niet. Eens informeren hoe het allemaal is begonnen, bijvoorbeeld. “Eens je weg bent, word je uitgevaagd”, zegt ze. “In de eerste jaren nadat ik was gestopt als koninklijk commissaris werd ik nog heel veel uitgenodigd om overal in het land te gaan spreken. Maar dat werd minder en minder tot de mensen me begonnen te vergeten en ik niet meer werd gevraagd. Zo gaat dat nu eenmaal: de wereld draait verder en jij blijft staan.”

Eenzaamheid

Al moet ze toegeven dat ze niet meer de ideale gesprekspartner is. “Een hele groep vind ik vermoeiend. Daarom wilde ik geen groot feest voor mijn verjaardag. Maar ik heb wél zin om mijn verhaal te doen. Als de kinderen of kleinkinderen er zijn, willen ze meestal over mijn gezondheid praten. Terwijl ik zoveel liever wil praten over zaken van de geest.”

In ‘Grijsgedraaid’ wordt benadrukt dat oudere mensen niet gelukkig zijn alleen maar omdat ze goed worden verzorgd. “Haast alle vrienden van mijn leeftijd krijgen de nodige zorgen, maar toch voelen de meesten zich uitgesloten en eenzaam. Zouden er echt mensen bestaan die oprecht gelukkig en uitbundig oud worden? Dan zou ik hun geheim wel willen kennen”, aldus D’hondt.

INFO Ann Peuteman, Grijsgedraaid. Waarom we bang moeten zijn om oud te worden, Uitgeverij Vrijdag, 208 blz., 20 euro.