Paul en Elisabeth Lucie Baeten, broer en zus: ‘Zij is nu bekender dan ik ooit was, maar er is geen greintje jaloezie’

Paul

“Elisabeth en ik oefenen al even dezelfde job uit, maar toch hebben we pas recent voor het eerst samengewerkt. We schreven samen aan een dramady­reeks voor VRT en Streamz, die nu in volle productie is. Dat liep eigenlijk heel goed, zoals ik ook wel had verwacht. Het voordeel van met Elisabeth samenwerken is dat ik er blindelings op durfde te vertrouwen dat de dingen goed afgewerkt zouden zijn. Ik wéét dat ze doorgaat tot het eindresultaat helemaal in orde is. Ons schrijfproces verloopt trouwens heel gelijkaardig. Ik ga ook pas achter mijn computer zitten als ik weet wat ik wil zeggen. Dat heeft mijn zus ook. Het typische schrijverscliché dat je vooral op je bureaustoel moet blijven zitten tot ‘het’ komt, vinden we onzin. Nee, je moet vooral léven, en als je verhaal klaar zit, ga je schrijven. Een goede deadline helpt ons daarbij.

“In eerdere interviews heeft Elisabeth keer op keer gezegd dat ze me als kind eigenlijk niet kende, door het grote leeftijdsverschil tussen ons – we schelen negen jaar. In haar wereld bestond ik zogezegd niet. Maar dat komt natuurlijk doordat ze gewoon jóng was. Ik heb namelijk wel heel levendige herinneringen aan haar baby- en peutertijd. Ik heb veel met haar gespeeld, maar dat is ze blijkbaar allemaal vergeten. (lacht) Vandaag speelt dat leeftijdsverschil niet meer, en is mijn zus zelfs een van mijn beste vriendinnen. Ook met haar man heb ik een geweldige band, ik zie hem echt als een broer. Op hun trouw zei ik tijdens mijn speech: ‘Hopelijk blijven ze voor altijd samen, want ik zou het jammer vinden om afscheid te nemen van Elisabeth.’

“Onze ouders scheidden toen ik 16 en Elisabeth 7 was. Die breuk heeft me getekend, geef ik toe. Na de scheiding heb ik in zekere zin de vaderrol thuis wat willen overnemen. Ik had het gevoel dat het mijn taak was om voor iedereen zorg te dragen, en die beschermende reflex zit nog steeds in mij. Zo heb ik ooit boos naar Knack gebeld omdat ze de ­column van mijn zus naar een minder aantrekkelijke plek in het blad wilden verhuizen. Zoiets zou ik nóóít voor mezelf doen. Het is interessant om te zien hoe Elisabeth nu soms ook mij in bescherming neemt. Dat is een nieuwe evolutie. Als ik een boek of serie schrijf die door een journalist wordt afgekraakt, ben ik er vrij zeker van dat zij die journalist niet te veel zonneschijn zal gunnen. Dat vind ik geen onaangename kentering. (lacht)

“Ik heb mijn zus altijd enorm hoog ingeschat, hoger dan mezelf. Ik ben niet dom, ik weet dat ik een analyse kan maken en een tekst kan schrijven, maar mijn zus overtreft me over de gehele lijn: op het vlak van kennis, inzicht én geheugen. Ik was er altijd van overtuigd dat ze kon worden wat ze maar wilde, ook chirurg of advocate. Ik was al blij dat ik binnen mocht aan de filmschool, maar toen ze aan de universiteit ‘maar’ Taal- en Letterkunde ging studeren, was ik zelfs een tijd kwaad op haar. Met haar capaciteiten vond ik dat een te gemakkelijke universitaire uitdaging. Maar nu ben ik vooral blij en trots dat ze zo goed terecht is gekomen.

“De mediawereld is nochtans een uitdagende sector. Toen mijn zus scenarist en schrijver werd, wist ik uit eigen ervaring dat haar ook minder fijne momenten te wachten stonden. Ik weet wat het is om een nul­sterren­recensie te krijgen, en dat niet ieder­een je altijd even leuk zal vinden. Ik wist ook dat ik haar niet tegen die minder plezierige ervaringen zou kunnen beschermen. En toch denk ik weleens: pak mij maar wat harder aan, kraak mijn boek maar af. Ik lees die recensies toch niet. Wees gewoon een beetje lief voor mijn zus.

“Zowel in ons werk als in het leven worden mijn zus en ik gedreven door een groot rechtvaardigheidsgevoel. Ik ben niet gezegend met het grote talent om mensen te opereren aan levensbedreigende kwalen, maar schrijven kan ik wél. Dus probeer ik me via mijn pen nuttig te maken, en aan te kaarten waar het naar mijn gevoel misloopt in de samenleving, of in de politiek. Het is een beetje zoals die documentaire van Arnold Schwarzenegger: ‘Be useful.’ Zet je ergens voor in! Ik geloof echt dat het daarop neerkomt in het leven. Haar Instagram-­typetje Katrien van Politiek PR vind ik dan ook slim gevonden. Kick them in the balls, denk ik weleens wanneer ik een video zie.

“Onlangs stapte op straat iemand op me af die vroeg of ik de broer van Elisabeth ben. Waarop ik meteen aan mijn zus ging vragen: hebben ze die vraag ooit in de omgekeerde richting aan jou gesteld? ‘Letterlijk mijn hele leven, tot een half jaar geleden’, antwoordde ze. Elisabeth is intussen bekender dan ik ooit ben geweest, maar er zit geen greintje jaloezie in onze band. Ik gun haar het allerbeste, en zij mij.”

Elisabeth

“Ik was aan het begin van Pauls schrijverscarrière zijn grootste fan. Toen hij zijn eerste roman uitbracht, ging ik met mama mee naar al zijn lezingen. Ik was compleet onder de indruk van wat ik daar zag. Ik heb lang opgekeken naar mijn broer, me toen nog niet realiserend dat dat misschien voor een stuk kwam doordat ik ook zélf iets in die branche wilde doen. Op mijn kot stonden zijn boeken netjes en op een prominente plek naast elkaar geordend. Ik heb ze ook allemaal gelezen, uiteraard!

“Dat ik nu scenarist en schrijver ben, heb ik nogal letterlijk aan mijn broer te danken. Voor ik in deze job rolde, heb ik jarenlang minder leuk werk gedaan. Ik had nog een tijd een communicatiejob bij de stad Antwerpen, maar daar was ik echt niet gelukkig. Op een bepaald moment ben ik op aanraden van een vriendin begonnen iets te schrijven, wat uiteindelijk een scenario is geworden. De pilot heb ik toen naar Paul opgestuurd, die meteen zei: ‘Hé, dit is helemaal niet zo slecht. Dit is zelfs goed!’ Hij heeft die tekst op zijn beurt aan Tom Lenaerts laten lezen, die blijkbaar ook enthousiast was. En sindsdien ben ik scenarist. Zo is het echt gegaan.

“Ook voor mijn column heeft Paul me een duw in de rug gegeven. Een vriendin kwam een aantal jaren geleden met het idee om een column te schrijven waarin ik lessen voor het leven deelde. Met dat idee ben ik naar Paul getrokken, die het aan de hoofdredacteur van Knack heeft voorgelegd. Het is dus heel erg dóór mijn broer dat ik in deze wereld ben gerold.

“Paul is al jaren mijn vaste meelezer; columns en scenario’s passeren altijd eerst langs hem. Mijn ­columns voor Knack zwierde ik bijvoorbeeld telkens in de WhatsApp­-groep die ik samen met Paul en mijn vriend heb. Mijn lief reageerde dan telkens meteen dat hij het een grappige tekst vond, Paul dat hij het een grappige tekst vond én dat hij nog enkele puntjes van kritiek had. Die ik dan natuurlijk braaf doorvoerde. (lacht) Omgekeerd gebeurt het dan weer veel minder dat Paul me om feedback vraagt. Maar ja, hij zit natuurlijk al langer in het vak, het zal ook daar wel mee te maken hebben.

“Wij komen niet uit een typisch media­gezin, maar wel uit een wereldbewuste familie, vind ik. Er stonden bij ons thuis geen oogkleppen op. Met mama praatte ik al in mijn tienerjaren over vrouwenrechten, er lagen bij ons altijd kranten op tafel, en elke avond stond Het journaal van zeven uur op en werd er drie kwartier gezwegen – tot mijn ergernis. Ook cd’s en boeken waren er in overvloed te vinden. Maar weet je waar ik nog dankbaarder voor ben? Familiefeesten en vrienden van mijn mama die op bezoek kwamen. Ik deed als kind niks liever dan bij de volwassenen aan tafel zitten om gewoon te luisteren. Paul vond dat ook heerlijk, vertelde hij me later. We vonden het geweldig om te analyseren hoe iedereen praatte, hoe een argument werd gevormd. En nu hebben we allebei van dialogen verzinnen onze job gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat de basis daarvan in onze kindertijd ligt.

“Of wij soms ook over politiek praten of discussiëren met elkaar? Eigenlijk niet. We komen met onze meningen naar buiten omdat het bij onze job als schrijver hoort, maar binnenskamers houden we het liever vreedzaam. Ik vind het ook nooit leuk als er na de publicatie van een column of een video van Katrien van Politiek PR nog veel bijvragen worden gesteld. Nee, denk ik dan, dit was wat ik hierover te zeggen heb. Ondanks het beroep dat we allebei uitoefenen, zijn zowel Paul als ik allebei echte conflictvermijders. Wij houden helemaal niet van discussie of debat, wij willen gewoon sereniteit.” (lacht)