De 40-jarige Zhan, een voormalige advocate, werd in mei 2020 gearresteerd nadat ze naar Wuhan was gereisd om verslag uit te brengen over de begindagen van de coronapandemie. Haar berichten op sociale media vestigden de aandacht op het onderdrukken van informatie door de overheid over de verspreiding van de ziekte en de harde lockdowns die opgelegd werden.

De vrouw werd in december 2020 veroordeeld wegens “het uitlokken van ruzies en het uitlokken van problemen” en veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf. Zhan zat sindsdien gevangen in de vrouwengevangenis van Shanghai, en zou maandag vrijgelaten worden. Maar het is niet duidelijk of en onder welke omstandigheden dat is gebeurd. De afgelopen weken waren er al berichten dat haar familie en vrienden onder zware druk stonden van de autoriteiten om geen contact op te nemen met buitenlandse media of andere mensen die haar zaak steunen.

Volgens Aleksandra Bielakowska van Reporters Without Borders in Taiwan, had haar familie sinds maandag “geen informatie” ontvangen over de eventuele vrijlating van Zhang. Er wordt gevreesd dat Zhang mogelijk “in beperkt vrijheid” is vrijgelaten, met beperkingen op haar bewegingsvrijheid en communicatiemogelijkheden. Maar één van haar voormalige advocaten suggereert dat Zhang mogelijk ook “meegenomen was voor vakantie”, een eufemisme voor een scenario waarin de Chinese politie een lastige persoon dwingt om op begeleide reis te gaan, zodat hij of zij onder toezicht gehouden kan worden.

Adjunct-directeur Maya Wang van de afdeling Azië bij Human Rights Watch zegt: “Op dit moment hebben we geen bevestiging over de vrijlating van Zhang Zhan, wat vooral zorgwekkend is gezien haar zeer slechte gezondheid in de gevangenis.” De vrouw ging meermaals in hongerstaking tijdens haar gevangenschap. “We vrezen dat Zhang na haar vrijlating onder streng politietoezicht zal blijven staan en dat haar bewegingsvrijheid beperkt zal blijven, zoals het geval was voor te veel activisten. Het is belangrijk dat de wereld moedige activisten als Zhang niet vergeet, en eist dat ze zonder beperkingen wordt vrijgelaten.”

Woordvoerder Wang Wenbin van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde maandag commentaar te geven op de zaak van Zhang. “Het feit dat er stilte is, is op zichzelf al een boodschap”, vindt Bielakowska.