Met scherpschutter Caitlin Clark heeft het vrouwenbasketbal een fenomeen te pakken. Maar hoe gaat ze het doen bij de profs?

Clark, de vrouw die uit alle hoeken en standen raak schiet, verloor zondag voor het tweede jaar op rij de finale van March Madness, het grote, afsluitende toernooi van het seizoen van het Amerikaanse universiteitsbasketbal. De nederlaag tegen het sterkere South Carolina (75-87) was haar laatste wedstrijd in het shirt van de Hawkeyes, een universiteitsploeg uit haar geboortestaat Iowa. ‘Een droevige dag’, zei Clark, maar veel tijd om te treuren kreeg de basketbalster niet. Maandag begint haar langverwachte leven als prof.

Ook in de finale ploften haar diepe schoten feilloos door het netje. In de afgelopen vier seizoenen werden de verre driepunters haar handelsmerk. Clark, een pezige, 1,83 meter lange spelverdeler met een gitzwarte paardenstaart, kan aanleggen als ze de middenlijn gepasseerd is – van grote afstand, maar zonder het verlies van veel accuratesse. Die specialiteit maakte van haar een fenomeen met landelijke bekendheid.

Naast haar unieke schotvaardigheid, die vaak wordt vergeleken met die van Stephen Curry, sterbasketballer bij de mannen, doet haar karakter het goed bij (vooral jonge) fans. Buiten het veld is Clark bescheiden en correct, maar binnen de lijnen is de vrouw uit West Des Moines een verbeten, zelfbewuste strijder die haar succes er met woord en gebaar inwrijft bij tegenstanders en vijandig publiek.

In haar jeugd leerde ze in wedstrijden tegen jongensteams om te incasseren, en vooral ook om uit te delen. Na scores gaat soms uitdagend een hand achter een oorschelp.

Topscorer aller tijden

Clark neemt afscheid van Iowa met een waslijst aan records achter haar naam. De grootste mijlpaal kwam dit seizoen, toen ze topscorer aller tijden werd van het Amerikaanse universiteitsbasketbal, vrouwen en mannen. Alleen een kampioenschap bleef dus uit.

Het grootste compliment voor Clark kwam zondag na de finale van Dawn Staley, coach van tegenstander South Carolina. ‘Ik wil haar persoonlijk bedanken voor het naar een hoger plan tillen van onze sport’, begon Staley haar speech bij de prijsuitreiking. ‘Dat gaat ze nu ook doen met de WNBA.’

Maandag, bij de jaarlijkse ‘draft’ in New York, kan Clark geselecteerd worden door een club uit de profcompetitie. Indiana Fever mag als eerste kiezen en heeft daarmee de beste papieren om haar in te lijven (zie kader).

De WNBA hoopt te kunnen profiteren van het ‘Clark-effect’, zoals het universiteitsbasketbal voor vrouwen dat de afgelopen jaren deed. Door Clark schoten ticketprijzen, toeschouwersaantallen en tv-inkomsten omhoog. In Iowa, maar ook op vreemde bodem, speelde ze haar wedstrijden in uitverkochte stadions.

Als Clark op bezoek kwam, was het aantal belangstellenden op veel plekken tweemaal hoger als bij een andere tegenstander. In Ohio speelde ze voor 18 duizend toeschouwers, bij een oefenwedstrijd in oktober zelfs in een met 55 duizend mensen gevuld footballstadion.

Ongekende drukte

De aandacht voor Clark leidde soms tot logistieke problemen: ongekende drukte rondom stadions, of een plotseling tekort aan snacks in de verkoopkraampjes.

Niet alleen de wedstrijden van Iowa werden dit jaar beter bekeken. Kijkcijfers voor het gehele universiteitsbasketbal voor vrouwen verdubbelden ten opzichte van het voorgaande seizoen. Volgens Fox Sport, een van de zendgemachtigden, keken dit jaar meer mensen naar de vrouwen dan naar de mannen.

De finale van zondag trok liefst 18 miljoen kijkers, meer dan wedstrijden uit de recente finalereeksen van het profbasketbal en -honkbal voor mannen.

Door Clark ging het dit jaar op de vele, door mannensport gedomineerde sportzenders ineens over basketbal voor vrouwen. De faciliteiten bij grote toernooien werden de afgelopen jaren verbeterd en sinds twee jaar mogen de vrouwen net als de mannen de merknaam March Madness bij hun eindtoernooi gebruiken. ‘Geef vrouwen dezelfde mogelijkheden, geloof en investeer in ze en competities zullen opbloeien’, zei Clark. ‘Het maakt niet uit welke sport het is.’

Ook Clark zelf profiteerde flink van haar populariteit. Door een beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof uit 2021 mogen getalenteerde sporters aan universiteiten tegenwoordig verdienen aan sponsorinkomsten. Naar verluidt haalde Clark dit seizoen ruim 3 miljoen dollar binnen met reclamewerk.

In de WNBA zal Clark voor het eerst een salaris krijgen, maar veel zal dat niet zijn. In de groeiende, maar nog altijd relatief kleine competitie ontvangt een eerstejaars doorgaans rond de 75 duizend dollar. Het maximale salaris ligt rond de twee ton.

Stapje terug

Clark zal haar sponsoren meenemen naar de WNBA, maar in zeker opzicht doet ze met haar gang naar de profs een stapje terug. Bij Indiana Fever, vermoedelijk haar nieuwe club, zaten afgelopen seizoen gemiddeld slechts vierduizend mensen op de tribune, een fractie van de 13 duizend bij haar thuiswedstrijden in Iowa City.

Toch is aan de voorverkoop van kaarten te zien dat de nieuwsgierigheid naar Clark in Indiana voor een beter gevulde zaal zal zorgen. Ook elders wordt reikhalzend uitgekeken naar haar komst. Kampioen Las Vegas Aces zal speciaal voor het bezoek van Clark uitwijken naar een groter stadion, zo maakte de club bekend.

Of Clark haar succes van de afgelopen jaren in de WNBA kan voortzetten, moet blijken. De concurrentie is heviger, de tegenstanders groter, sterker en sneller. Het zal Clark waarschijnlijk meer moeite kosten om ruimte voor haar schoten te vinden. ‘Tegen 18-jarigen kun je makkelijk bovenmenselijk lijken, maar als prof speel je tegen volwassen vrouwen met jarenlange ervaring’, blikte WNBA-ster Diana Taurasi vooruit op wat eerstejaars speelsters als Clark bij de profs te wachten staat.

Bijval kreeg Clark onder anderen van sterspelers uit de mannelijke NBA. ‘Wie niet van haar spel houdt, is simpelweg een hater’, schreef LeBron James (Los Angeles Lakers) op sociale media. Volgens Kevin Durant (Phoenix Suns) gaat de WNBA met Clark een zonnige toekomst tegemoet. ‘Door spelers als haar worden gematigde fans op termijn fanatieke supporters.’

Begin mei kan Clark haar debuut maken als prof, een moment waar ze naar eigen zeggen als kind al van droomde. Daarna zal het Clark-effect mogelijk ook op Europese bodem worden getoetst. De basketbalster maakt kans op een plek in het Amerikaanse team dat komende zomer op de Olympische Spelen zal uitkomen. Als wereldkampioen van 2022 is de ploeg al geplaatst voor het toernooi. Mocht Clark geselecteerd worden, dan is ze vanaf eind juli in het Franse Lille te bewonderen.