Herkomst van rundvlees in Belgische supermarkten niet altijd bekend? “Resultaten uit context gerukt”

De herkomst van rundsvlees zou duidelijk moeten zijn op basis van het oornummer dat elk geslacht rund krijgt en dat verwerkt zit in een lotnummer op de verpakkingen in supermarkten. De slachthuizen moeten van elk rund het oor bijhouden om de traceerbaarheid te garanderen, maar dat gebeurt niet altijd. Nochtans garandeert Belbeef, een kwaliteitslabel van Febev, de consument wel dat hij een stuk vlees eet van een Belgisch rund.

Om te controleren of het systeem werkt, voerde Febev een traceerbaarheidsoefening uit. Via DNA-staalafnames van het vlees in de winkelrekken kunnen ze achterhalen of de overeenkomstige codes ook effectief hetzelfde vlees bevatten. De resultaten waren ontstellend. Eerst en vooral bleken niet alle oren beschikbaar van de 34 afgenomen stalen (terwijl dat eigenlijk een verplichting is). Slechts bij 18 ervan bleken de oren beschikbaar, en bij slechts 12 daarvan was er een match.

Lees ook

Moeilijke tijden in zicht voor de voedselindustrie
    

Uit controles van het federaal voedselagentschap (FAVV) blijkt ook dat er in de slachthuizen bij 23 procent van de ongunstige controles een probleem is met de etikettering en traceerbaarheid. In de snijzalen, waar het geslachte vlees naartoe gaat, loopt dat zelfs op tot 38 procent. In de vrieshuizen, waar vlees naartoe gaat voor verdere verwerking tot bijvoorbeeld diepvriesmaaltijden, loopt dat op tot 54 procent. 

“Storm in een glas water”

Febev verzekert in een reactie dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid en spreekt van “een storm in een glas water”. “De berichtgeving is gebaseerd op een analyse waarvan de resultaten uit hun context zijn gerukt”, klinkt het.

Het gebrek van traceerbaarheid moet volgens de federatie dan ook genuanceerd worden. “Er zijn in het verwerkingsproces verschillende schakels, waarbij vlees van verschillende dieren samenkomt. Het lotnummer op het label voert terug naar loten dieren, niet naar één enkel dier”, zegt Michael Gore, gedelegeerd bestuurder van de Belgische vleesfederatie.

Gore stelt dat er wel degelijk nog problemen voorkomen, maar die hebben eerder te maken met menselijke fouten. De tekortkomingen die genoemd worden, hebben volgens hem vooral te maken met de kwaliteit van het interne onderzoek.

Zo stelt hij dat de oren van de geslachte runderen wel degelijk worden bijgehouden, zoals wettelijk verplicht is. “Het probleem is dat niet iedereen die oren meteen heeft doorgestuurd voor het onderzoek. Dat betekent dus niet dat er er niet meer waren. De analyse werd enkel uitgevoerd met de oren die wel tijdig doorgestuurd waren.”

“Het onderzoek was een initiatief om innovatie af te toetsen”, aldus Gore. “Het was net bestemd om het systeem en de traceerbaarheid te versterken, want het uitvoeren van DNA-analyses gaat verder dan wettelijk verplicht is.” De vleessector concludeert vooral dat de keten te complex is om met een eenvoudig onderzoek uitspraak te doen over de traceerbaarheid. In de komende maanden zal een groter onderzoek worden uitgevoerd.

Peeters start onderzoek

Hoe dan ook moeten de problemen zo snel mogelijk worden uitgeklaard, heeft minister van Consumentezaken Kris Peeters (CD&V) laten verstaan. “De consument rekent op een label en gaat daarop voort om te veronderstellen dat alles in orde is. Als dan zou blijken dat dit niet zo is, wat de berichtgeving suggereert, dan is er een ernstig probleem”, zo zegt Peeters.

“Vandaar dat ik hoop dat we dit in de loop van de dag uitgeklaard zullen krijgen”, klinkt het nog. “Ik heb mijn kabinet al de opdracht gegeven om dit zeer snel uit te zoeken.”

Sp.a-Kamerlid Annick Lambrecht had Peeters en zijn collega van Landbouw Denis Ducarme (MR) vanmorgen gevraagd “de nodige maatregelen te nemen”. Ze stelt ernstige vragen bij de efficiëntie van de controles op voedselveiligheid. “Het eigen kwaliteitslabel Belbeef, dat garant staat voor correct gekweekt Belgisch rundvlees, blijkt onbetrouwbaar, maar toch grijpt niemand in.” 

Supermarktketen Delhaize liet eerder vandaag weten in ieder geval geen vlees uit de rekken te halen. Problemen met de traceerbaarheid van rundsvlees komen slechts uitzonderlijk voor, stelt de keten op basis van interne onderzoeken.

Uit de onderzoeken van Delhaize kwamen ook al problemen rond de traceerbaarheid naar voor. Het probleem doet zich voor wanneer verschillende runderen tegelijk worden versneden, waarbij delen vermengd kunnen raken. “Er is in geen geval sprake van fraude, het gaat om menselijke fouten”, zegt woordvoerder Roel Dekelver. “Elke keer er zo’n vaststelling wordt gedaan, verstrengen we de procedures om dit in de toekomst te vermijden.”