Drie dagen en bier in een flesje

Een Wereldbeker mountainbike is een driedaagse. Op vrijdag wordt de short track (mannen- en vrouwen-elite) gereden, een korte cross van 20 minuten met de beste veertig renners. Die levert Wereldbekerpunten op, maar bepaalt ook de startorde voor zondag. “Het is pas het tweede jaar dat dit spektakelstuk wordt georganiseerd, maar het is leuk voor de fans”, zegt wereldkampioen Nino Schurter. “Er valt nu op vrijdag ook iets te beleven.” Zaterdag rijden de junioren (jongens en meisjes) en de mannen-beloften. Op zondag is het de beurt aan de vrouwen-beloften, vrouwen-elite en mannen-elite.

Op vrijdag is de toegang gratis. Op zaterdag betaal je 9 euro, op zondag 18 euro. Een weekendticket kost 24 euro. Er zijn ook familietickets (twee volwassenen + kinderen) voor 48 euro. Ter vergelijking: tijdens een Wereldbeker veldrijden worden er vier wedstrijden gereden op een dag en betaal je 15 euro.

Net als in het veldrijden staan er ook drank- en eetkramen langs het parcours. Het enige verschil is dat de drank verkocht wordt in flesjes. Je betaalt twee euro extra als waarborg en krijgt die terug als je het flesje weer inlevert.

Uitzendrechten bij internetzender

De uitzendrechten zijn in handen van Red Bull TV. Op de website zijn de profwedstrijden gratis te volgen. Je kan kiezen tussen commentaar in het Engels, Frans, Duits of Portugees. “We hebben wereldwijd ongeveer 9 miljoen kijkers”, zegt commentator Bart Brentjens, olympisch kampioen in 1996. Red Bul TV zorgt voor de beelden, maar die kunnen ook gekocht worden door tv-zenders. Zo zendt Ziggo Sport, een ­Nederlandse betaalzender, alle wedstrijden uit. “Met dank aan Mathieu van der Poel”, zegt Brentjens. “Er is jaren geen interesse geweest in ­Nederland omdat we geen ­vedette hadden.” Ook Sporza heeft het mountainbiken weer ontdekt. De wedstrijd in Albstadt was live te volgen op zijn website en er werd op Eén een ruime samenvatting getoond. Ook de NOS was in Albstadt om een repo te draaien en kocht vier minuten wedstrijdbeelden.

Fans zijn geen feest­gangers en fietsen zelf

Het publiek in het mountainbiken is anders dan in het veldrijden. “Hier zijn de fans geïnteresseerd in de sport zelf en heel betrokken”, zegt Brentjens. “Het zijn geen feestgangers die komen om bier te drinken, zoals de helft van de toeschouwers op veldritten. Er zijn hier ook geen optredens in de feesttent. En er zijn veel minder supportersclans, iedereen wordt aangemoedigd. Je hoort hier geen boegeroep.”

“Het is een cosy wereld, de fans laten je meer met rust”, zegt Van der Poel. “In het begin moest ik slechts vijf keer per dag op de foto. Het is nu wel meer geworden, maar het valt mee. In het veldrijden en op de weg word ik geen seconde met rust gelaten. De plaatsen waar we gaan in het mountainbiken, zijn ook altijd heel speciaal zoals hier in Albstadt, en veel fans hebben een mountainbike bij. Ook kinderen.”

Op zaterdag werd ook een grote toertocht gehouden, die aankwam op het parcours en op zondag was er zelfs een race voor de allerkleinsten.

48 nationaliteiten, Zwitserland boven bij de mannen

Het mountain­biken heeft een veel internationaler deelnemersveld. Bij de profs kwamen er liefst 34 verschillende nationaliteiten aan de start, alle categorieën bij elkaar zelfs 48. “Het is een olympische sport, hè”, zegt bondscoach Filip Meirhaeghe. Dat betekent dat er ook veel renners aan de start komen: 139 mannen en 76 vrouwen. Ook bij de jeugd: bij de junioren waren er 134 deelnemers. Frankrijk leidt over alle categorieën de dans (60 deelnemers), gevolgd door Zwitserland en Duitsland. België deed het met twaalf en staat daarmee elfde.

Bij de vrouwen stonden acht verschillende nationaliteiten in de top tien, bij de mannen slechts vier – onder wie vier Zwitsers en drie Fransen. “Wij winnen vaak het landenklassement, maar iedere Zwitser is opgegroeid met de mountainbike”, zegt Thomas Frischknecht, ploegmanager bij Scott-Sram en ex-wereldkampioen veldrijden en mountainbiken. “Maar de tegenstand komt uit de hele wereld.”

Teams uithangbord van fietsmerken en leve de emancipatie

Er zijn een pak mountain­biketeams, waaronder vijftien eliteploegen. “Over alle categorieën heen hebben de teams tussen de vijf à zeven renners, niet meer”, zegt Brentjens. “En er is een gelijkheid tussen mannen en vrouwen – die zijn in het mountainbiken even belangrijk.” De eliteteams staan ook apart van de andere ploegen en landenteams en krijgen de ruimte om een grote box aan te leggen, zodat de mecaniciens en rijders zich rustig kunnen voorbereiden.

De grote ploegen zijn bijna allemaal fabrieksteams: BMC, Cannondale, Trek, Ghost, Scott, Specialized, Trek,… “Ieder merk wil duidelijk gelinkt zijn aan het team. Er worden veel mountainbikes verkocht, maar amper veldritfietsen, hè”, zegt Brentjens. “Veel mensen rijden recreatief met de mountainbike, dus is het belangrijk dat de fietsmerken prominent aanwezig zijn. De industrie achter de mountainbike is gigantisch.”

In Albstadt werd zaterdag zelfs een klein wedstrijdje betwist met de e-bike. Er komt dit jaar zelfs een WK. “Voor de teams is het belangrijk, want de e-bike wordt recreatief de nieuwe hype”, denkt Brentjens.

Leve de techniek, maar fietswissels verboden

Er is in het mountainbiken ook een materiaalpost, maar in tegenstelling tot het veldrijden mag er tijdens de wedstrijd niet van fiets worden gewisseld. “Alleen fietsonderdelen, zoals een wiel bij een lekke band. Er mag bij een technisch defect wel aan de fiets worden gesleuteld”, zegt Kevin Cant, mecanicien bij Corendon-Circus. “Bevoorrading mag ook. Tijdens iedere passage kan er eten en drinken worden aangegeven.”

Mechaniek is belangrijk in het mountainbiken. “Veel meer dan in het veldrijden of op de weg”, zegt Frischknecht. “Daar bedoel ik niet alleen de fiets mee, maar vooral de ervaring en kennis over banden, vering en bandendruk.”

“Het klopt dat ik minder ervaring heb, maar ik doe het op mijn manier”, zegt Van der Poel. “Twee jaar geleden reed ik hier met een fully(een full suspension-fiets heeft niet alleen een voorwiel- maar ook een achterwielophanging, nvdr.). Dat was op dit parcours zogezegd not done. Maar dit weekend reed 50 procent van de renners met zo’n fiets...”