Oekraïense inlichtingendiensten zeggen dat ze officieren uit eigen rangen hebben opgepakt die president Zelenski wilden vermoorden

De Oekraïense inlichtingendiensten (SBU) zeggen dat ze 2 agenten hebben gearresteerd die in opdracht van Rusland een moordaanslag beraamden op president Volodimir Zelenski en andere hoge functionarissen.

"De aanslag had een cadeau moeten zijn voor de inauguratie van de Russische president Vladimir Poetin", zegt Vasil Maljoek, het hoofd van de inlichtingendiensten.

De 2 agenten waren hoge officieren die instonden voor de veiligheid van de Oekraïense president en andere belangrijke figuren uit de Oekraïense regering. Ze zouden al vóór de Russische invasie in Oekraïne zijn gerekruteerd door de Russische veiligheidsdienst FSB en zouden informatie hebben doorgespeeld aan Moskou. 

Volgens de Oekraïense veiligheidsdiensten wilden ze mensen uit de entourage van de veiligheidsdienst van Zelenski benaderen om de president "te gijzelen en te vermoorden". 

Naast Zelenski zouden ze ook andere topfiguren hebben willen uitschakelen, met name de chefs van de belangrijkste inlichtingendiensten, Maljoek en Kirilo Boedanov. Boedanov is het hoofd van de militaire inlichtingendienst.

De aanslag tegen Boedanov zou vóór 5 mei hebben moeten gebeuren, de dag van het orthodoxe paasfeest. De officieren zouden Rusland informatie moeten hebben verstrekt over waar Boedanov zich bevond, zodat daar een aanval moest kunnen plaatsvinden met raketten of drones. 

Een van 2 gearresteerde officieren zou volgens de SBU toegang hebben gehad tot drones en explosieven.

Hoe geloofwaardig is de claim van Oekraïne? "We kunnen de claim onmogelijk verifiëren", zegt Ruslandkenner van VRT NWS Marijn Trio in De Wereld Vandaag.

"Het is niet de eerste keer dat de Oekraïense inlichtingendiensten zeggen dat er een moordcomplot was tegen Zelenski, maar het is wél de eerste keer dat ze met zo veel gedetailleerde informatie naar buiten komen. Er zijn foto's van wapens, een videogetuigenis van een anoniem gemaakte verdachte, afgeluisterde telefoongesprekken."

"Het feit dat de Russen Zelenski zouden willen vermoorden, is wel heel aannemelijk. Zeker in het begin van de oorlog is daar heel veel informatie over gekomen. In de eerste dagen van de oorlog zouden er moordcommando's in Kiev zijn geweest, die tot bij het presidentiële paleis zijn geraakt."

Als een moordaanslag toén, in het begin van de oorlog, zou zijn gelukt, zouden de gevolgen voor Oekraïne zeker dramatisch zijn geweest, zegt Trio. Het zou tot chaos en instabiliteit hebben geleid, en zou Rusland in staat hebben gesteld om een marionet aan te wijzen in Kiev.

"Maar nu denk ik dat Oekraïne veel stabieler is dan toen. Een potentiële dood van Zelenski zou zeker een grote schok betekenen. Er zouden ook zeker gevolgen zijn, want Zelenski speelt zonder twijfel een belangrijke rol, ook diplomatiek, bij het overtuigen van buitenlandse leiders om wapens te leveren. Maar het land zou niet meer ineenstuiken als hij verdwijnt. Bovendien vermoed ik dat Oekraïne intussen een plan heeft voor mocht er toch iets gebeuren met Zelenski."  

Eind vorig jaar zei Zelenski nog dat er sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne minstens 5 moordcomplotten tegen hem zijn beraamd. Dat die niet zijn gelukt, komt volgens Marijn Trio doordat het presidentiële paleis vandaag heel sterk wordt beschermd, en doordat er een strikte geheimhouding en beveiliging geldt wanneer de president ergens naartoe gaat.  

"Maar de Russische inlichtingenoperaties, Russische infiltraties binnen het veiligheidssysteem van Oekraïne blijven wel een gevaar. Zeker omdat de inlichtingendiensten van beide landen vroeger heel sterk met elkaar verweven waren. Dat is iets waar de Oekraïners zeker waakzaam voor moeten zijn."