Uitkeringen tot 5 maal toe niet indexeren: de N-VA staat moederziel alleen
Het verschil tussen werken en niet werken moet in de toekomst 500 euro bedragen. Daar zijn alle partijen het over eens. Maar over de uitwerking van dat idee lopen de meningen uit elkaar: zo wil de Open VLD een lager minimumpensioen voor wie meer dan 2 jaar werkloos is, zodat ook het pensioenbedrag verschillend is voor wie werkt, en wil de N-VA de uitkeringen voor leefloon of werkloosheid tot vijf keer toe niet indexeren. En dat laatste voorstel wordt door geen enkele andere partij op applaus onthaald.
1. De "hardvochtige" N-VA
Het verschil tussen werken en niet werken groter maken, dat is op dit moment de formule die alle partijen naar voren schuiven als oplossing voor een reeks problemen. En sommige partijen gaan daarbij drastisch te werk.
Zoals de N-VA, die vindt dat mensen die een werkloosheidsuitkering krijgen of leven van een leefloon de volgende vijf indexeringen van die uitkering moeten overslaan, of moeten "uitzweten", zoals N-VA-voorzitter Bart De Wever het letterlijk zei. Volgens de N-VA zijn die uitkeringen de afgelopen legislatuur immers tussen de 8 procent en de 12 procent bovenop de index gestegen, waardoor de kloof tussen werken en niet werken kleiner werd. Volgens de N-VA heeft de regering-De Croo, onder impuls van de PS, vooral de niet-werkende Belgen bevoordeeld, en moet die trend worden omgedraaid.
Het idee van de N-VA vindt maar weinig genade in de ogen van de andere politieke partijen. Het was Melissa Depraetere die in De Zevende Dag de spits mocht afbijten. "Ik vind dat schandalig", zei Depraetere. "Dat is gewoon letterlijk zeggen aan mensen die het moeilijk hebben (…): "We gaan jullie gewoon naar beneden stampen en ervoor zorgen dat jullie het nog moeilijker hebben, in armoede terechtkomen en finaal op een leefloon eindigen." Ze gebruikte net niet het woord 'hardvochtig' voor het idee van de N-VA.
De N-VA wil zo snel mogelijk het begrotingstekort wegwerken. En daarom moeten er veel meer mensen aan het werk, zei Sander Loones. “En dus moeten we er alles aan doen zodat mensen die niet werken die sprong naar werken wel zetten, en dat zij meer loon overhouden”.
Maar de manier waarop kan niet door de beugel, zegt ook Jeremie Vaneeckhout van Groen: "Met de groenen wordt niet geraakt aan de index. Wat twee rechtse partijen proberen wijs te maken, is dat er maar één manier is om een begrotingstekort op te lossen.” Hij sprak wel van een hardvochtige maatregel.
Ook Hilde Crevits van CD&V kant zich tegen de plannen van de N-VA: “Ik heb het verschrikkelijk moeilijk als partijen plots zeggen: 'Wij gaan indexsprongen doorvoeren'." Als het leven duurder wordt, dan wordt dat voor iedereen duurder”.
Zelfs Open VLD’er Vincent Van Quickenborne wil een “menselijker” oplossing. “Je hebt mensen die nu ontslagen zijn bij Van Hool. Binnenkort komt er een indexaanpassing, indexverhoging, en de N-VA zal zeggen: "Die mensen, die krijgen geen index". Wij vinden dat eerlijk gezegd te hard en te verregaand”.
Kortom, de N-VA staat moederziel alleen met haar idee.
2. De "harde" Open VLD
Nochtans willen alle partijen dat de kloof tussen werken en niet-werken groter wordt. De meeste partijen hanteren een bedrag van 500 euro. Voor de Open VLD is dit zelfs te nemen of te laten. “De 500 euro is een breekpunt”, zet voorzitter Ongena.
“Dat moet met zoveel woorden in het regeerakkoord staan. Anders doen wij niet mee”, zegt voorzitter Tom Ongena De Zondag. En de liberalen denken daarbij ook aan de pensioenen. De liberalen willen niet zozeer de pensioenen van wie heeft gewerkt optrekken, maar de pensioenbijdragen van langdurig werklozen verminderen.
De Open VLD kan zich niet vinden in de hardvochtigheid van de N-VA, omdat ze haar eigen kleine variant heeft. Met een lachende premier De Croo die op sociale media aankondigt: een “lager minimumpensioen voor wie langer dan twee jaar werkloos is.”
De hamvraag blijft welk effect die soms hardvochtige maatregelen hebben op de begroting en wat hun impact kan zijn. Die berekeningen krijgen we deze week van het Planbureau. Maar Vlaams Belang en de N-VA waarschuwen nu al dat ze moeite hebben met de methodologie van het Planbureau.
Vlaams Belang noemt de oefening nu al “nutteloos”, omdat het Planbureau geen maatregelen doorrekent die een wetswijziging nodig hebben. En ook de N-VA neemt de vlucht vooruit en heeft bedenkingen over de methode van het Planbureau. Het zou dus wel eens kunnen dat ook de berekeningen van het Planbureau de partijen onvoldoende argumenten geven om gelijk te krijgen.
3. Schermtijd voor kinderen beperken als verkiezingsthema?
En dan iets helemaal anders: zowel bij CD&V als bij Vooruit weerklinken stemmen om het schermgebruik bij jongeren te beperken. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi baseert zich daarvoor op de resultaten van een Franse studie. "Ik vind het wel goed om eens samen te zitten en ook hier wat mij betreft schermtijd voor kinderen tot 3 jaar te verbieden”, reageert hij in 'De Afspraak op vrijdag'. In De Standaard zei Mahdi nog: "Een christendemocraat gelooft dat je jongeren tot op een zekere leeftijd mag beschermen."
Eerder pleitte ook Conner Rousseau, lijstduwer van de Vlaamse Vooruit-lijst in Oost-Vlaanderen, voor een inperking van het gebruik van sociale media door jongeren.
“Dat is pure betutteling”, vindt Open VLD-voorzitter Tom Ongena. Dit is ook compleet niet te handhaven. Of gaan we ouders GAS-boetes geven als hun kind op een gsm zit?"
En Vlaams Belang verzet zich tegen de tendens waarbij alle taken en verantwoordelijkheden van ouders worden uitbesteed aan de staat. Het zijn de ouders die het schermgebruik van kinderen moeten controleren, en niet de overheid.
En zo wordt alles plotseling een verkiezingsthema waarop partijen zich kunnen profileren. Over 34 dagen zijn er verkiezingen.