Op 27 februari werd een Nigeriaanse vrouw in een woning in Menen opgepakt, met drie andere vrouwen. De lokale politie zou de vier hebben betrapt op het ‘aanzetten tot ontucht’ en maakte een proces-verbaal op. De vrouwen zouden in de privéwoning hun diensten hebben aangeboden via een datingsite.

De Nigeriaanse vrouw had een toeristenvisum, door Griekenland afgeleverd, geldig voor de Schengenzone. Ze was dus legaal op reis in Europa. Toch besliste de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) op dezelfde dag nog om haar visum in te trekken en haar in een gesloten centrum op te sluiten om haar terug naar Nigeria te repatriëren. Volgens de DVZ vormde de vrouw een ‘bedreiging van de openbare orde en de binnenlandse veiligheid’, omdat ze werd betrapt op het aanzetten tot ontucht.

De DVZ wilde de vrouw al op 12 maart repatriëren, maar haar advocaat ging in beroep en kreeg gelijk. De rechter van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen vond het ‘kennelijk onredelijk, minstens onzorgvuldig’ om ‘op automatische wijze’ vast te stellen dat de vrouw een gevaar is voor de openbare orde, zonder na te gaan wat ze precies had gedaan.

‘Men ging ervan uit dat mijn cliënte in de prostitutie zit’, zegt haar advocaat Johannes Baelde. ‘In werkelijkheid was ze in Menen op bezoek bij een vriendin, waarbij ik niet weet of deze vriendin zich prostitueerde. Mijn cliënte had zelfs tickets om enkele dagen later naar Praag te vliegen.’

‘Vreemdelingenzaken baseerde zich op een proces-verbaal dat niet eens deel uitmaakt van het administratief dossier en louter met PV-nummer wordt vermeld, om mijn cliënte een bedreiging voor de openbare orde te noemen. Uit geen enkel element van het dossier blijkt dat zij zou “aanzetten tot ontucht”, alleen dat zij in de woning was op het moment dat de politie binnenviel.’

‘Zelfs als al sprake zou zijn van prostitutie, dan nog is prostitutie niet strafbaar tenzij het met uitbuiting of pooierschap gebeurt. Mannen ontvangen via een datingsite is dat niet. Bovendien hebben de politie noch Vreemdelingenzaken op geen enkele manier aangetoond wat het aandeel van mijn cliënt was.’

De beroepsrechter vindt dat de Dienst Vreemdelingenzaken ernstig in de fout is gegaan, omdat hij zowel het zorgvuldigheidsbeginsel als de materiële motiveringsplicht geschonden heeft. Kortom: de beslissing van Vreemdelingenzaken was prutswerk.

Strijd tegen terreur

Om helemaal juist te zijn, trok de DVZ het verblijfsrecht van de Nigeriaanse vrouw in op basis van de Schengengrens- en Visumcode, niet op basis van de nieuwe wet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) die het mogelijk maakt om het verblijfsrecht van vreemdelingen af te pakken wanneer ze een gevaar vormen voor de openbare orde en nationale veiligheid.Die nieuwe wet laat de DVZ wel toe om het criterium ‘openbare orde’ steeds ruimer te interpreteren. Vreemdelingen moeten zelfs niet zijn veroordeeld, een vermoeden volstaat, zoals ook in het geval van deze Nigeriaanse vrouw.

Volgens Francken was de wet vooral bedoeld voor terroristen en zware criminelen. Daarmee antwoordde hij op de kritiek van de oppositie en middenveldorganisaties die spraken van een ‘deportatiewet’, en die vreesden voor machtsmisbruik van de DVZ. Baelde: ‘Onder het mom van de strijd tegen terrorisme is deze wet doorgeduwd, maar wordt ze veel breder toegepast dan voor enkele tientallen Syriëstrijders.’

‘In het geval van mijn cliënt had men een afgeleid vermoeden, zonder ernstig individueel onderzoek, zelfs zonder ook maar over het fameuze proces-verbaal te beschikken, en heeft men gezegd: u bent een bedreiging. Dat is ontluisterend. Als dit kan, is het hek van de dam. Waar eindigt dit?’

De Nigeriaanse vrouw zat enkele dagen opgesloten. Ze werd na het arrest vrijgelaten. Haar vlucht naar Praag moest ze omboeken.