Is het eerste weekend Michel II meteen het laatste?

Ineens was hij overal: partijvoorzitter Bart De Wever (N-VA). Met interviews op VTM, in De afspraak op Canvas, en in de weekendkranten. Hij hintte er naar vervroegde verkiezingen. De schrik die in de Wetstraat leeft voor een vervroegde stembusgang deelt hij niet. Integendeel. Volgens de Antwerpse burgemeester voedt het verwarrende feuilleton in het parlement de antipolitiek. In elk normaal land, zo redeneert hij, zouden er nu al verkiezingen uitgeschreven zijn. 

De Wever speelt ook op het sentiment en zegt dat er wonden geslagen zijn. Door de harde woorden van Open Vld en CD&V in het parlement. Door de speech van de premier in Marrakech. Daar zei Charles Michel dat België door de ondertekening van het VN-migratiepact ‘aan de juiste kant van de geschiedenis staat’.

Ook voormalig vicepremier Jambon maakt in een interview met deze krant duidelijk dat hij vervroegde verkiezingen niet vreest: “Als Michel II afwijkt van de afgesproken koers, gaat ze best zo snel mogelijk naar huis.” 

Het ontdooide confederalisme

Dé vraag is nu wat De Wever en Jambon met deze woorden echt willen bereiken. Willen ze de prijs opdrijven voor de onderhandelingen die de partij dit weekend heeft met de premier? Of hebben zij er echt genoeg van en willen ze cashen bij de verkiezingen?

Vandaag en/of morgen zit de premier wellicht samen met ex-vicepremier Jan Jambon (N-VA) en fractieleider Peter De Roover (N-VA). Verwacht wordt dat Charles Michel hen een pakket zal voorleggen met dossiers die nog door het parlement moeten geraken. De Vlaams-nationalisten rekenen erop dat er geen komma zal veranderen aan de arbeidsdeal – mét de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen –, de begroting en het asiel- en migratiebeleid. Toen Maggie De Block (Open Vld) vorige zondag het asielquotum van haar voorganger Theo Francken (N-VA) in vraag stelde, was het kot meteen te klein. 

Wat de premier goed kan uitkomen, hoe vreemd het ook klinkt, is dat de N-VA haar communautaire strijdpunten weer heeft bovengehaald. Na de verkiezingen wil de partij weer praten over het confederalisme. “Dat is onze betrachting”, zegt Jambon. Een nieuwe staatshervorming is wel enkel mogelijk wanneer het parlement daar in de laatste zitting van deze legislatuur zijn fiat voor geeft (door het befaamde artikel 195 voor herziening te verklaren). De communautaire wensen van N-VA geven de premier dus een hefboom tijdens de onderhandelingen. 

Naast het communautaire heeft de premier nog twee drukkingsmiddelen. Het eerste is het rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). In zijn jaarlijkse doorlichting zette het IMF ons land gisteren aan tot spoed. “De jobsdeal en de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen moeten onverwijld worden uitgevoerd”, zei IMF-missiechef Delia Velculescu. Het tweede zijn de loonsonderhandelingen die weldra starten. Als die onderhandelingen tussen de vakbonden en de werkgevers in het honderd lopen, moet de regering het kunnen overnemen. Hoe leg je aan de burgers uit dat ze geen opslag of een hogere uitkering kunnen krijgen omdat de regering lam ligt?

Besturen of saboteren?

Bij Open VLD en CD&V zien ze twee strekkingen bij N-VA: de ‘bestuurders’ versus ‘de hooligans’. “N-VA, verschaf duidelijkheid”, roept een minister op. “Wat willen jullie? Gaan jullie je verstand terugvinden en weer aan het werk? Of gaan jullie verder de boel verzieken en willen jullie verkiezingen?” Misschien wordt het lot van Michel II dit weekend al beslecht. Waarschijnlijker lijkt het dat dinsdag of donderdag de teerling wordt geworpen. In het parlement, bij een eventuele vertrouwensstemming of stemming over de begroting. Zegt een N-VA-bron: “Daar en dan wordt het beslist.”