Legendarische krachtpatser 'Kleine Hercules' (50) overleden
Drievoudig olympisch kampioen gewichtheffen Naim Süleymanoglu is overleden in een ziekenhuis in Istanbul. De krachtpatser, vanwege zijn lengte van 1,47 meter de 'Kleine Hercules' genoemd, is slechts 50 jaar oud geworden. Hij onderging kortgeleden een levertransplantatie.
Süleymanoglu was geboren in Bulgarije, maar haalde zijn grootste successen als Turk. Hij won drie keer olympisch goud in de lichtste gewichtsklasse (1988, 1992 en 1996). Op zijn palmares prijken ook nog zeven wereldtitels en zes Europese.
'Het is een droevige dag voor het gewichtheffen. Naim was een fenomenale sportman', zei Hasan Akkus, de voorzitter van de Turkse gewichthefbond, die het overlijden van de Süleymanoglu bekendmaakte.
Hieronder een profiel dat onze sportredacteur John Volkers in 1996 maakte van Süleymanoglu, naar aanleiding van zijn derde Olympische zege in Atlanta.
De wereld van halters, spierballen én steroïden
Atlas, Hercules en Samson waren zijn voorgangers. Naim Süleymanoglu, een Turks opdondertje in een blauw hansop, geldt na Atlanta als hét krachtmens van de moderne tijd. In het Georgia World Congress Center veroverde de 29-jarige gewichtheffer zijn derde gouden medaille, een nooit vertoonde verrichting in de wereld van halters, spierballen én steroïden.
Zijn heldendom werd al jaren geleden beschreven, in verhalen met de namen Suleimanov, Shalamanov en ten slotte Süleymanoglu. Op zijn zestiende was hij al een sportieve legende, omdat hij als tweede man in de geschiedenis drie keer het eigen gewicht kon tillen.
Naim behoorde in zijn geboorteland Bulgarije tot de Turkse minderheid. In een land dat zijn gewichtheffers als helden vereert, werd Suleimanov door de staat in de goed betaalde sport-elite opgenomen. Diezelfde staat onthield hem in 1984 door een boycot deelname aan de Spelen van LA.
In hetzelfde jaar raakte hij in gewetensproblemen. De Bulgaarse overheid ontplooide acties tegen de Turkse minderheid. In zijn woonplaats Momchilgrad was een demonstratie bruut uiteen geslagen. Moskeeën werd gesloten, islamitische feestdagen werden geschrapt, het dragen van Turkse kleding en het spreken van de taal verboden.
Naims uiteindelijke vlucht naar Turkije kwam al ter sprake toen hij in buitenlandse trainingskampen werd benaderd door vluchtelingen van zijn etnische minderheid. Hij zette het plan pas door toen zijn paspoort werd afgenomen en zijn Turkse naam werd veranderd in Neum Shalamanov. In de kranten verschenen vervalste interviews met een verdediging van zijn keuze. Hij zou zijn ziel verkocht hebben.
In december 1986 nam hij de benen. De tweevoudig wereldkampioen bleef achter na een competitie in Melbourne en werd met de privé-jet van de Turkse premier Ozal in Ankara afgeleverd. Na aankomst kuste Süleymanoglu de landingsbaan. Hij was op slag een held.
Starre Olympische regels leken hem de toegang tot de Spelen van Seoul te ontzeggen. Hij moest drie jaar ingezetene zijn van Turkije om voor het land te kunnen uitkomen. De premie van één miljoen dollar van de Turkse regering verleidde de Bulgaarse overheid in te stemmen met een snellere naturalisatie.
De handel was lucratief. Turkije kocht feitelijk een gouden medaille. Süleymanoglu bleek oppermachtig in de klasse tot 60 kilogram. Het was allemaal des te pijnlijker omdat de gouden Bulgaarse gewichtheffers in Seoul aan dopingcontroles ten onder gingen.
Driemaal goud
Süleymanoglu dacht in Zuid-Korea zijn laatste wedstrijd gestoten en getrokken te hebben, maar van held werd hij een politiek figuur die de Turkse strijd in Bulgarije op de internationale agenda kreeg. Liefst eenderde van 900 duizend etnische Turken kreeg toestemming naar het moederland te reizen.
Het leven van de 1.51 kleine krachtpatser werd er in Ankara niet gemakkelijker op. De zoon van nog kleinere ouders had nooit een vrouw achter zich aan gekregen maar werd overspoeld door aandachtige dames. De schandaalpers liet hem geen moment alleen. Van weeromstuit wijdde hij zich weer aan de sport. In 1992 haalde hij zijn tweede goud.
In Atlanta keek de hele wereld naar de vier kilo zwaardere Süleymanoglu. Hij had zelfs een wereldrecord beloofd, en hield gisteren zijn belofte. Die waren hem en zijn companen na Barcelona allemaal ontnomen. De totale schoonmaak en herstructurering van de sport, een voorwaarde van het IOC om het vaak door doping getroffen gewichtheffen op de Olympische kalender te houden, bleek de Turk onberoerd te hebben gelaten. Het goud was weer voor de Pocket-Hercules.