VRT NWS kreeg informatie van een klokkenluider binnen defensie. Die krijgt in de zomer van 2016 informatie van straaljagerbouwer Lockheed Martin, waarin staat dat de F-16’s langer kunnen vliegen. De bron vraagt meer gedetailleerde cijfers om zeker te zijn.

Wanneer hij dat meldt aan kolonel Letten, zijn overste en de beheerder van de vloot van de luchtvaart, komt luchtmachtgeneraal Frederik Vansina rechtstreeks tussen bij de producent. Maar de klokkenluider zet door, al vraagt zijn overste hem wel om voorzichtig te zijn. In een mail schrijft die: “Zolang maar niemand gaat denken dat de F-16’s meer dan 8.000 uren kunnen vliegen. Kijk goed uit!”.

“Moment niet verstoren”

De resultaten van de Lockheed-studie komen binnen, maar bij de voorstelling van die cijfers aan een groep hogere officieren krijgt de klokkenluider van zijn overste de opmerking om de slide met de cijfers over de langere levensduur niet te gebruiken. “Het is niet het juiste moment. Het aankoopprogramma zit in een cruciale fase nu. We willen dit gevoelige moment niet verstoren.”

De bron van VRT mailt de gegevens dan door naar twee generaals en projectleider Harold Van Pee, waarin hij vraagt alles aan de stafchef en minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) over te maken, maar dat is blijkbaar nooit gebeurd.

Vrijwillig stap opzij

Vier hoge luchtmachtofficieren, generaals Vansina en Roelandts en de kolonels Van Pee en Letten, hebben intussen beslist om een stap opzij te zetten. Dat gebeurde woensdagnamiddag na een onderhoud met chef Defensie Marc Compernol en defensieminister Steven Vandeput.

“Vandaag heb ikzelf, in mijn hoedanigheid van chef Defensie, samen met de minister van Defensie Steven Vandeput een gesprek gehad met een aantal personen die mogelijk betrokken zijn bij het niet doorspelen van de studie over metaalmoeheid. De betrokken personen hebben aangeboden om zich voor de duur van het onderzoek terug te trekken uit hun functie. Ze blijven ter beschikking van het onderzoek. De minister en ikzelf hebben het volste vertrouwen in het verloop van het onderzoek”, aldus Compernol.

Overroepen

Toch zei kolonel Van Pee woensdag nog in het Belang Van Limburg dat hij geen fout begaan heeft. “Dit is een zoveelste studie”, zei hij over de verlengingsstudie. “Ik ben altijd een heel grote voorstander geweest van transparante en open informatie, en nu word ik publiekelijk aan de schandpaal genageld.”

LEES OOK. Kolonel die al maanden van F-16-nota afwist: “Die studie is overroepen”

“Ik zal nu, net zoals een paar andere mensen die bij het dossier betrokken zijn, vrijwillig een aantal dagen niet op de dienst verschijnen en thuis blijven”, zegt hij aan De Standaard. “Ik wil het onderzoek niet in de weg lopen, maar als men mij wil horen ben ik uiteraard beschikbaar.” Hij gaf inmiddels toe dat hij van de studie wist. “Ja, maar die vertelt niets nieuws. Die is overroepen. Je kan een oldtimer ook honderd jaar langer laten rijden. De vraag is wat je nog effectief met die F-16’s kan doen.”

In een reactie op de heisa van de voorbije uren is Vandeput vooral erg scherp voor oppositiepartij SP.A. Die partij bracht naar buiten dat cruciale informatie over de F16’s niet tot bij de minister is geraakt. Volgens Vandeput zit daar een agenda achter. “Ze willen mij politiek beschadigen en ze kiezen ervoor om de facto Defensie verder af te bouwen”, klinkt het bij VRT NWS.