Geschiedenis lire weinig reden tot nostalgie

Met twee bankbiljetten van 500.000 lire konden Italianen zich twintig jaar geleden miljonair wanen, hoewel je er nog geen fatsoenlijke fiets voor kon kopen. Maar Italianen zijn romantici. In het regeerakkoord van Lega en de Vijfsterrenbeweging is een ‘Italexit’ geen doel op zichzelf, maar het kan wel de consequentie zijn, al denken de financiële markten dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend.

Veel reden om nostalgische gevoelens te hebben naar de periode voor de invoering van de euro is er voor de Italianen niet. De lire was een monetair misbaksel. Vakantiegangers kunnen zich nog herinneren hoe ze met stapels bankbiljetten naar het Gardameer of de Adriatische kust afreisden. Het bestellen van een kopje koffie was een rekenexercitie op zich. Wat in Nederland 1,50 gulden kostte, was in Italië al gauw een getal met drie nullen. Als één land enige monetaire stabiliteit te danken heeft aan Frankfurt en Brussel, is het Italië wel.

Nu is onduidelijk wat de coalitiepartijen precies willen, behalve dat ze een ruzie met de EU op de spits willen drijven. Zo zouden ze kwijtschelding eisen van 250 miljard euro aan schulden: de Italiaanse staatsobligaties die door de Europese Centrale Bank zijn opgekocht in het kader van de zogeheten kwantitatieve verruiming (om de inflatie aan te jagen, red.). Het is een volstrekt irreële eis. Italië zou formeel in gebreke zijn en failliet gaan. Dat treft de andere EU-landen, maar nog meer de Italianen zelf, omdat 70 procent van de staatsschuld in handen is van Italiaanse pensioenfondsen en spaarders.

In het Romeinse regeerakkoord wordt het verlaten van de eurozone niet genoemd. Maar het zou ertoe kunnen leiden dat het land eruit wordt gekegeld als de nieuwe regering de budgettaire discipline laat varen. Italië heeft na Griekenland nu al de hoogste staatsschuld van de eurozone: 130 procent van het ‘nationaal inkomen’, terwijl slechts 60 procent is toegestaan.

Zelfs de Vijfsterrenbeweging en de Lega zullen beseffen dat het uittreden uit de eurozone of de EU een heilloze zoektocht is in een labyrint, zoals de Britten nog elke dag ontdekken met de Brexit. Brussel is een mooie zondebok voor de invasie van vluchtelingen. Maar als Italië echt zou willen uittreden, schiet het zichzelf in de voet. De lire mag worden gekoesterd als de sestertie uit de Asterix en Obelix-serie – een mooie herinnering die altijd tot een nederlaag tegen de Galliërs leidde. <