Vier op de tien allochtonen gediscrimineerd op Antwerpse huurmarkt

Er is een groot probleem met discriminatie op de Antwerpse huurmarkt. Dat concludeert socioloog Pieter-Paul Verhaeghe (VUB) na een studie naar ongelijke behandeling van mensen met buitenlandse roots.

Het onderzoek ging als volgt: de onderzoekers antwoordden op 943 advertenties op de vastgoedwebsite Immoweb. Het ging uitsluitend om huurwoningen in Antwerpen.

Op één dag tijd werden twee berichten gestuurd naar dezelfde particuliere verhuurder of makelaar. In de voormiddag ging het om een bericht in onberispelijk Nederlands, ondertekend door een persoon met een Maghrebijnse naam, zoals Mourad. In de namiddag stuurden ze een gelijkaardig keurig bericht, maar dan ondertekend door een Vlaams klinkende naam, bijvoorbeeld Koen. Op geen enkel moment werd telefonisch contact opgenomen.

Uit de resultaten blijkt dat in maar liefst 40 procent van de gevallen de persoon met de Vlaamse naam wél meteen werd uitgenodigd om de woning te bezichtigen en die met de Maghrebijnse naam niet. “Zij kregen ofwel geen reactie of vernamen dat het pand reeds verhuurd was. Soms stelde de verhuurder bijkomende vragen die niet werden gesteld aan de persoon met een Vlaamse naam”, zegt Verhaeghe.

Tussen makelaars en particulieren is er een belangrijk verschil. Zo discrimineerde 30 procent van de makelaars, tegenover de helft van alle particulieren.

Stok achter de deur

Met de resultaten onder de arm vraagt het actieplatform Praktijktesten Nu, waarvan het Vlaams Huurdersplatform en Samenlevingsopbouw deel van uitmaken, dat ook Antwerpen praktijktesten invoert, naar voorbeeld van Gent. Zo zou Antwerpen zelf onderzoeken kunnen organiseren zoals dat van Verhaeghe.

“Gent toont aan dat praktijktesten werken. Daar daalde discriminatie door makelaars van 26 procent naar 14 procent”, zegt Sarah Scheepers van het platform. “Enerzijds hebben ze ontradend effect, anderzijds is het een stok achter de deur.”

“Praktijktesten kunnen het probleem objectief in kaart brengen en het zo helpen benoemen”, vindt ook Verhaeghe. “Slachtoffers weten nooit zeker of er sprake is van discriminatie. Slechts een minderheid van verhuurders zegt expliciet dat hij iemand niet wil vanwege zijn afkomst.”

Mystery calls

De onderzoeker breekt daarom een lans voor trainingen voor makelaars, ter aanvulling van praktijktesten. “Zij krijgen regelmatig de vraag van verhuurders om mensen van vreemde origine te weren. Dankzij trainingen kunnen ze bijvoorbeeld leren om die mensen te overtuigen om niet langer te discrimineren.”

In woonzorgcentra zijn die trainingen al een courante praktijk. Het personeel wordt opgeleid om te reageren op vragen van patiënten die geen hulp willen van mensen van buitenlandse origine.

Minister van Werk Kris Peeters (CD&V) heeft praktijktesten mogelijk gemaakt, de zogenaamde mystery calls op de arbeidsmarkt. Wat de woningmarkt betreft, mogen lokale besturen zelf kiezen of ze tests uitvoeren.

Antwerps schepen van Wonen Fons Duchateau (N-VA) is niet onder de indruk. Hij stelt zich vragen over de timing van het onderzoek, enkele weken voor de verkiezingen, en verwijt de onderzoeker “nauwe banden met de PVDA”. “In Gent is de hoerastemming trouwens onterecht”, zegt hij. “Praktijktesten zijn geen garantie dat mensen minder discrimineren. Het is eerder een uitdaging om creatiever te discrimineren.”

Volgens het Beroepsinstituut voor Vastgoedmakelaars (BIV) zet de sector al lang in op sensibilisering en volstaan de huidige mechanismen tegen discriminatie.