De stichting, onder leiding van de Belgische prins Emmanuel de Merode, is vooral bekend door haar werk in Virunga, het oudste nationale park van Afrika, maar werkt even goed rond de ontwikkeling van de streek rónd het reservaat in Centraal- en Oost-Congo.

Een deel van de elektriciteit in de regio wordt nu al opgewekt door een waterkrachtcentrale in Matebe, in Oost-Congo. ‘Sinds 2015 zorgen we met onze stichting voor elektriciteit voor vijfduizend mensen en kmo’s’, zegt de nieuwe financieel directeur, Jean-Marie Christophe Donck. ‘Door het elektriciteitsnet konden in een jaar tijd tachtig kmo’s opgericht worden, een duidelijk signaal dat het model met de waterkrachtcentrales werkt. Met die elektriciteit kunnen we de armoede in de streek verminderen, de terreur doen dalen en de biodiversiteit in het Virunga-park weer doen aangroeien.’

Armoede en terrorisme

Het park heeft vele problemen en een ervan komt doordat de lokale bewoners het reservaat betreden en exploiteren. ‘Ze kappen bomen omdat dat geld opbrengt. Hun armoede beschadigt daardoor ook het natuurreservaat’, zegt Donck. Ooit had het Virunga-park de grootste populatie nijlpaarden. Die zijn er nu bijna uitgestorven. Door de mensen er een baan en dus een vast loon aan te bieden, hoopt de stichting de ‘roofpraktijken’ te doen stoppen en de biodiversiteit in het park opnieuw te laten groeien.

Ook het ‘economische terrorisme’, zoals Donck het noemt, wordt in de kiem gesmoord door de bouw van de waterkrachtcentrales. ‘Oost-Congo is geen streek zonder gevaar. De rebellen in de regio ontvoeren geregeld mensen voor losgeld. Door de ontwikkeling van de streek, zullen ook zij geleidelijk een kans krijgen in de reguliere economie.’

Het ideale landschap

‘Het is alleszins een uniek project: energie produceren om de armoede en de terreur rond het park te verminderen. Het zorgt er bovendien voor dat we het Virunga-park op een duurzame manier kunnen onderhouden en dat we vier miljoen mensen in de streek van groene energie kunnen voorzien’, zegt Donck. Centraal- en Oost-Congo, met zijn vele bergen en niveauverschillen, is ideaal voor de bouw van hydro-elektrische centrales.

Over een aantal jaren wil de stichting het beheer van de waterkrachtcentrales doorgeven aan lokale mensen. ‘In 2022 zouden er vijf hydro-elektrische centrales moeten staan, die samen 100.000 nieuwe jobs creëren. Het is belangrijk dat we een gezond beheerssysteem kunnen doorgeven. We hopen dat de lokale bevolking over drie tot vijf jaar onze ervaringen en expertise heeft overgenomen en zelf het beheer opneemt’, zegt Donck.

Strikte regels

Dat kadert ook in de filosofie van het park, legt de financieel directeur uit: ‘We zijn nu op zoek naar mensen die een paar jaar hun expertise kunnen delen.’

Concreet is de Virunga-stichting (samen met het rekruteringsbedrijf Cross International) op zoek naar een commercieel directeur en een ingenieur. Niet eenvoudig te vinden, voor een regio waar het ebolavirus waart. Donck verbleef in november nog een tijdje in het park. ‘Er is een medische eenheid ter plaatse en we hebben alle nodige verzekeringen voor een eventuele repatriatie. Er zijn ook strikte hygiëneregels waaraan iedereen zich moet houden. Telkens als we een gebouw binnengaan, wassen we onze handen bijvoorbeeld.’

Ook rebellen maken de streek onveilig. Bepaalde regio’s kun je dan ook beter vermijden. ‘Na zonsondergang mogen we het kamp niet meer verlaten’, zegt Donck. ‘We moeten bepaalde regels volgen, maar dat stoort het dagelijkse leven niet. Anders zou ik de uitdaging zelf ook niet aanvaard hebben.’