"Zelfregulering alleen is niet voldoende in strijd tegen discriminatie op huurmarkt"

De private huurmarkt in Vlaanderen wordt nog steeds geconfronteerd met het probleem van discriminatie. Op vraag van minister Homans heeft het Steunpunt Wonen onderzocht of (en hoe) zelfregulering vanuit de sector kan helpen in de strijd tegen discriminatie.

Uit het onderzoek blijkt dat er vier stappen nodig zijn voor een succesvol antidiscriminatiebeleid met zelfregulering op de private huurmarkt. Zo zijn er in een eerste stap duidelijke regels nodig. Vervolgens zijn er maatregelen nodig die ervoor zorgen dat de regels nageleefd worden. Daarbij is er een onderscheid tussen maatregelen die gericht zijn op 'overtuigen' (stap 2) of 'afschrikken' (stap 3). Als sleutel op de deur (stap 4) is er een metatoezicht op de voorgaande stappen nodig, zeg maar een controle op de controle.

Volgens de onderzoekers levert een mix van overtuigen en afschrikken, dus stappen 2 en 3, de beste resultaten op qua zelfregulering. Maar daar wringt meteen het schoentje. Terwijl huurders en experts hameren op het versterken van afschrikkingsmaatregelen, inclusief bestraffing van overtredingen (stap 2), geloven verhuurders en eigenaars meer in bijkomend informeren en sensibiliseren (stap 3). Ook de discussie over het inzetten van discriminatietesten verloopt grosso modo over dezelfde breuklijn. Huurders en experts geloven in het nut van dergelijke testen, maar aan de 'aanbodzijde' ontbreekt het draagvlak daarvoor.

Volgens de onderzoekers kan de sector zeker "een belangrijke bijdrage leveren in de strijd tegen discriminatie". "Toch kan de inzet van de sector zelf niet toereikend zijn en kan de strijd tegen discriminatie op de private huurmarkt niet volledig aan de sector worden overgelaten", klinkt het. Dat komt volgens de onderzoekers in de eerste plaats door de "geringe organisatiegraad" op de private huurmarkt. Daardoor blijft samenwerking met externen nodig.

De onderzoekers stellen voor om een "breed overlegcomité" op te richten waarin alle betrokken actoren op zoek kunnen gaan naar een eventuele consensus.

Met het onderzoek willen de onderzoekers naar eigen zeggen ook de nodige input geven bij het opstellen van het actieplan 'Vlaams discriminatiebeleid op de private huurmarkt', of toch voor wat de mogelijkheden van zelfregulering betreft. 

Homans benadrukt dat op het vlak van discriminatie het eerst en vooral belangrijk is om een onderscheid te maken tussen verboden discriminatie, bijvoorbeeld op basis van raciale kenmerken, "die zeker bestaat en die we niet mogen tolereren", en legitieme selectie door verhuurders, bijvoorbeeld op basis van de financiële draagkracht of solvabiliteit van de huurder. Zo kunnen huurders het gevoel hebben gediscrimineerd te worden, terwijl er sprake is van legitieme selectie.

"Het standpunt van de minister is duidelijk. Zij is voor zelfregulering en is niet van plan om met valse cv's een heksenjacht te organiseren in de sector van de private huurmarkt. We hebben die verhuurders nodig en willen niet de indruk wekken dat elke verhuurder discrimineert of racistisch is", zegt haar woordvoerder.