Geeft ons land 29 jaar na de zaak-Bosman opnieuw aanleiding tot een juridische aardverschuiving in het profvoetbal? De kans zit er in nu de eerste advocaat-generaal van het Europees Hof van Justitie, de Pool Maciej Szpunar, zijn advies heeft overgemaakt in de zaak-Diarra tegen de wereldvoetbalbond Fifa.

Lassana Diarra was een gewezen voetballer van Real Madrid die in 2013 zijn contract verbrak bij Lokomotiv Moskou en daarop een contract wilde tekenen bij Sporting Charleroi. De Henegouwse club won advies in bij de Belgische bond en bij de Fifa en kreeg te horen dat er mogelijke sancties zouden volgen omdat Diarra zijn contract eenzijdig verbroken had. Niet alleen moest de speler een schadevergoeding betalen aan Lokomotiv, ook zijn nieuwe club – Charleroi – zou juridisch verantwoordelijk zijn. Bovendien mocht de Russische voetbalbond geen internationaal transfercertificaat voor Diarra afleveren zolang er een juridisch dispuut tussen Diarra en zijn Russische club bestond.

Volgens Diarra en zijn Belgische advocaten Jean-Louis Dupont en Martin Hissel – 29 jaar geleden bekend geworden door het arrest-Bosman – belemmerden de Fifa-regels het vrij verkeer van personen in de Europese Unie voor de middenvelder. Omdat de speler het hele seizoen 2013-2014 werkloos is gebleven, eiste hij een compensatie voor de rechtbank in Henegouwen. Er werd beroep aangetekend in de zaak en het Hof van Beroep van Bergen vroeg om een advies van het Europees Hof van Justitie. Tien jaar later is er een conclusie van de advocaat-generaal, dit najaar wordt het arrest verwacht. In de meeste gevallen volgt het Hof de conclusie van de advocaat-generaal.

De Poolse advocaat-generaal Szpunar is in zijn conclusie scherp voor de transferregels van de Fifa. “Er kan geen twijfel bestaan over het beperkende karakter van de RSTP (de transferregels van de Fifa, red.)”, staat in de begeleidende tekst. “Door deze bepalingen raken clubs ontmoedigd en nemen zij een speler in zo’n situatie niet in dienst omdat zij financiële risico’s vrezen. Door de sportieve sancties voor de club die de speler wel in dienst neemt, kan deze daadwerkelijk verhinderd zijn om zijn beroep uit te oefenen bij een club in een andere lidstaat.”

Transfersysteem op de schop

De sportwereld volgt de zaak-Diarra al lang op de voet. Als de juridische basis voor het transfersysteem in het voetbal verdwijnt, valt de belangrijkste inkomstenbron van de clubs weg. Dat is met name het geval in België waar profsporters onder hun contract uitkomen op basis van de wet van ’78. In het voetbal wordt die wet echter nooit toegepast, precies vanwege de regelgeving van de Fifa. Als die zou verdwijnen, kapseist het hele transfersysteem in ons land.

“De zaak Diarra hangt de clubs al jaren boven het hoofd, maar er werd nooit echt rekening gehouden met een mogelijk verdwijnen van het transfersysteem”, zegt de Brusselse sportadvocaat Sven Demeulemeester van Atfield. “Velen denken op vandaag nog steeds dat het allemaal uiteindelijk wel zal meevallen en dat een vertimmerd transfersysteem altijd wel zal blijven bestaan. Maar wanneer het Hof van Justitie het advies van advocaat-generaal Szpunar zou volgen, en die kans is reëel, zullen de fundamenten van veel clubs en het Belgisch voetbal in het algemeen wellicht toch herdacht moeten worden.”

Diarra’s advocaat Jean-Louis Dupont reageerde schriftelijk tegenover De Standaard. “Wij verwelkomen de conclusies van eerste advocaat-generaal en we hopen dat het komende arrest van het Hof van Justitie in die lijn zal liggen. Het zal dan een nieuwe en essentiële mijlpaal vormen in de modernisering van het voetbalbestuur binnen de EU (en misschien ook daarbuiten), door de sociale partners, de spelersvakbonden en de clubvakbonden eindelijk toe te staan hun arbeidsverhoudingen te reguleren. Dit zal een einde maken aan de mensonterende praktijk van het commercialiseren van spelers.”

De Belgische Pro League liet weten de zaak op te volgen maar wenst voorlopig niet te reageren. Ook de Belgische voetbalbond wil niet reageren.