Zijn visie op Oekraïne, respect voor Merkel, maar amper aandacht voor schandalen: dit staat in de memoires van voormalig Frans president Sarkozy

“Tijden van confrontatie” is al het derde boek dat een inkijk geeft in het leven van de oud-president. Na “Passions” en “Stormachtige tijden” gaat het nu richting Elysée: de focus ligt voornamelijk op zijn eerste en enige ambtstermijn.

“Het verhaal begint zelfs pas in 2009, toen hij al twee jaar president was”, vertelt Frankrijkkenner Steven Decraene in De Wereld Vandaag op Radio 1. “Het loopt tot net voor de campagne die hij drie jaar later zou verliezen tegen François Hollande. Omdat het boek pas vorig jaar geschreven is, kan hij de kennis van toen combineren met hoe hij kijkt naar wat er vandaag in de wereld gaande is.”

En dus gaat het onder andere over de oorlog in Oekraïne, waarbij Sarkozy onomwonden tegen de toetreding van Oekraïne tot de EU of NAVO pleit. “Hij ziet in Oekraïne een soort brugland, tussen Rusland en de Europese Unie”, vertelt Decraene. “Door die brug te maken, kun je op sterke oevers bouwen. Als je die oevers niet hebt, dreig je in conflict te komen, vindt hij.”

Toen Sarkozy in de Franse pers die boodschap van een neutraal Oekraïne herhaalde en tegelijkertijd een lans brak voor referenda op de Krim en in de Donbas, kwam hem dat op felle kritiek te staan. Een parlementslid van de Groene Partij noemde hem “een Russische influencer” en ook in Kiev werd ontstemd gereageerd. Michailo Podoljak, een adviseur van president Volodomir Zelenski, zei dat zijn opmerkingen gebaseerd waren op “criminele logica”.

Maar het boek is meer dan de controversiële stellingname rond Oekraïne. Sarkozy schrijft ook over zijn contacten met andere internationale toppolitici en houdt zich daarbij niet in.

“Het is helemaal Sarkozy zoals we hem kennen”, zegt Decraene. “Hij neemt geen blad voor de mond en is duidelijk in zijn karakterschetsen. Over Angela Merkel, bijvoorbeeld, de voormalige Duitse bondskanselier met wie hij vaak moest samenwerken. De twee hadden een goede band, maar volgens hem was ze wel vaak bang om te snel een beslissing te nemen."

"Ze wil van nature altijd alles uitstellen tot op het laatste moment. Dat ligt in haar aard, denkt hij, omdat ze is opgegroeid tijdens het communisme. Zelf vindt Sarkozy dat hij daar wel mee overweg kon. Op het einde, zo laat hij uitschijnen, deed ze toch wat hij wou.”

Met oud-president Barack Obama zou de verstandhouding minder goed zijn geweest. “Sarkozy zegt dat ze wel een goede eerste ontmoeting hadden, maar dat al snel zou blijken dat hij achter gesloten deuren helemaal anders was dan in het openbaar."

"Daar was hij charismatisch, glimlachte hij voortdurend. Maar tijdens vergaderingen was hij geslotener, introvert en achterdochtig. Iemand die volgens Sarkozy altijd bezig is met zijn imago en die zelfs bereid was om daarvoor principes te laten varen.”

Al heeft ook het imago van Sarkozy de laatste jaren deuken opgelopen, met het ene na het andere schandaal waarin zijn naam opduikt. In de zaak rond corruptie en beïnvloeding in een afluisteraffaire werd hij in mei vorig jaar nog veroordeeld. In het proces rond de vermeende financiering uit Libië voor z’n verkiezingscampagne in 2007 is het voorlopig nog wachten op een definitieve uitspraak.

“Bygmalion, Clearstream, Bettencourt — het gaat altijd over affaires waarbij geld op een of andere manier blijft kleven, waar het dat niet zou moeten doen”, besluit Decraene.

“Maar het is nooit zijn schuld, zegt hij. Het valt wel op dat hij soms drie bladzijden kan uitweiden om journalisten en tegenstanders de mantel uit te vegen, maar over die schandalen heeft hij het veel korter.”