Klimaatwet

Stel: je hebt een nationale vroemmm-partij die graag wil dat we op zo veel mogelijk snelwegen in ­Nederland 130 kilometer per uur kunnen rijden. En stel dat die politieke beweging erin slaagt dat plan in een regeerakkoord te krijgen, mag dat dan zomaar ten koste van het milieu gaan? Niet als er een Klimaatwet is. Zo’n dom verkeersbesluit, om het milieu te belasten en het verkeer gevaarlijker te maken, moet dan op zijn minst gecompenseerd worden door maatregelen die de klimaatdoelstellingen niet in gevaar brengen. Met dit simpele, maar niet geheel theoretische voorbeeld is het grote voordeel van een Klimaatwet aangegeven. Het is dan ook een belangwekkende stap voorwaarts dat een brede coalitie van zeven fracties, goed voor 113 Kamerzetels, het eens is over een nieuwe Klimaatwet.

De basis voor zo’n wet is in 2015 gelegd door oud-­PvdA-leider Diederik Samsom en zijn GroenLinks-collega Jesse Klaver. Eerst sloten D66, SP en ChristenUnie zich bij het initiatief aan. En nu haken ook de fracties van VVD en CDA aan. Die brede coalitie kon er ook komen doordat de regeringspartijen het vorig jaar eens werden over het nut van een Klimaatwet, waarin de afspraken over uitstoot van broeikasgassen worden verankerd.

De gedachte achter de Klimaatwet is dat de langetermijndoelen wettelijk worden vastgelegd. Stappen op weg naar het doel, via kabinetsbeleid per jaar of zelfs over een periode van vier jaar, moeten dan passen binnen de kaders van de Klimaatwet. De systematiek is te vergelijken met die van de Miljoenennota die bij Prinsjesdag wordt ingediend. De grote lijnen zijn vastgelegd, daarbinnen kan er geschoven worden. In het Verenigd Koninkrijk wordt sinds 2008 met een Klimaatwet gewerkt en de ervaringen daar zijn ronduit positief. Zo’n wet heeft een disciplinerende werking voor partijen die deel uitmaken van de regering.

De details van de Klimaatwet zijn nog niet bekend. Het lijkt erop dat, om de VVD en het CDA aan boord te houden, de doelen voor de uitstoot van broeikasgassen tot 2030 iets zijn versoepeld. Maar dat lag al in het regeerakkoord besloten. Dat neemt niet weg dat de voordelen ruimschoots opwegen tegen de nadelen. Een Klimaatwet zorgt ervoor dat er een eind komt aan zwabberbeleid, waarbij partijen telkens weer andere doelen stellen om maar tegemoet te komen aan ­ondoordachte kortetermijnbelangen waarvan ze ­vermoeden dat die goed liggen bij hun achterban. ­Politieke voorspelbaarheid is een goed middel om duurzame economie te bevorderen. Bovendien is het een goede stimulans voor bedrijfsleven en burgers om te investeren in hun eigen duurzame leefstijl.