Direct naar artikelinhoud
China

Amerikaans uitleveringsverzoek in aantocht voor Huawei-topvrouw Meng Wanzhou

Meng Wanzhou wacht in Canada onder bewaking de juridische procedures af.Beeld AP

De Verenigde Staten zetten het uitleveringsverzoek door voor Meng Wanzhou, de topvrouw van het Chinese telecombedrijf Huawei. Dat heeft de Canadese ambassadeur in de Verenigde Staten gezegd tegen de Canadese krant Globe and Mail. Meng wordt verdacht van het schenden van Amerikaanse sancties tegen Iran. De mededeling brengt de zaak in een stroomversnelling, vlak voor een beslissende onderhandelingsronde over de handelsoorlog tussen China en de VS.

Meng is in december op Amerikaans verzoek tijdens een tussenstop in Vancouver gearresteerd. Ze wacht daar onder bewaking de juridische procedures af. De uiterste dag voor het indienen van het uitleveringsverzoek is volgende woensdag; uitgerekend de dag dat Liu He namens het Chinese politbureau als hoogste onderhandelaar aanschuift in Washington in de ultieme poging een uitweg uit de handelsoorlog te vinden.

Misschien daarom werd het nieuws over de uitlevering in China lauw ontvangen, in de hoop dat er op het laatste nippertje een oplossing te vinden is voor zowel de handelsoorlog als voor Meng. Als de Chinese staatsmedia het nieuws al meldden, deden ze dat ingetogen. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken reageert zakelijk, zeker vergeleken met de onweersbuien van retoriek die de afgelopen weken de toon zetten. 

“We dringen bij de VS aan deze fout onmiddellijk recht te zetten en het arrestatiebevel tegen Meng Wanzhou in te trekken en geen officieel verzoek tot uitlevering in te dienen bij de Canadese kant”, zei Hua Chunying, woordvoerder van het ministerie.

‘We dringen bij de VS aan deze fout onmiddellijk recht te zetten’
Chinees ministerie van Buitenlandse Zaken

Woeste beschuldigingen

Het is duidelijk een andere toon dan eerdere woeste beschuldigingen van ‘wit overheersingsgedrag en zelfgenoegzaamheid’, waarmee het Westen met twee maten zou meten. Als een Chinees ‘onschuldig en illegaal’ wordt gearresteerd, dan vindt het Westen dat ‘volgens de wet’, maar als China vervolgens Canadezen oppakt, is het ineens ‘willekeurige detentie’, zei Lu Shaye, de Chinese ambassadeur in Canada. Hij dreigde ook dat Ottawa de ‘misstap’ langdurig gaat voelen op economisch gebied.

Peking heeft sinds de arrestatie van Meng zeker dertien Canadezen aangehouden. Soms was het een plagerij van een paar uur, maar de gijzelaarsdiplomatie nam schokkende vormen aan met de arrestatie van twee Canadezen, onder wie een oud-diplomaat. Die zitten nog steeds vast zonder toegang tot rechtshulp vanwege niet nader toegelichte beschuldigingen van spionage. Ook kreeg een eerder tot 15 jaar cel veroordeelde Canadese drugssmokkelaar ineens in hoger beroep de doodstraf.

De Chinese overheid koppelt deze zaken niet rechtstreeks aan de zaak-Meng, maar het signaal is glashelder: Meng moet onmiddellijk worden vrijgelaten, anders zal Canada dat betreuren.

Uitleveringsverdrag

Ottawa, gehouden aan het uitleveringsverdrag met de VS, boog niet, maar mobiliseerde steun bij zijn bondgenoten. 140 westerse China-kenners en oud-China-diplomaten schreven een open brief uit protest tegen de detenties. Zo kwam de verbetenheid waarmee China Meng uit handen van de VS probeert te houden extra in de schijnwerpers te staan.

Blijkbaar staat er zoveel op het spel dat Peking bereid is deze averij aan internationale reputatie op de koop toe te nemen. Achter de Chinese morele verontwaardiging over westerse arrogantie schuilt waarschijnlijk gegronde angst dat de VS met Meng de sleutel tot een schatkamer aan buitengewoon gevoelige informatie in handen krijgen. Peking ziet de zaak-Meng louter als politiek : de VS proberen China onderuit te trappen in de handelsoorlog.

Peking ziet de zaak-Meng louter als politiek : de VS proberen China onderuit te trappen in de handelsoorlog

Met Meng – die hoofd financiële zaken van Huawei en dochter van de oprichter is – hebben de VS niet alleen een extreem goed geïnformeerde telg uit een militaire elitefamilie te pakken. Huawei is als grootste techbedrijf van China ook het belangrijkste symbool van de officiële industrialisatiepolitiek van de Chinese overheid, die met hightech wereldwijd een economische toppositie verovert.

China ziet geen andere werkelijkheid dan een groot anti-Chinees plan van het Westen om de Volksrepubliek in haar opmars te stuiten. En Canada voert dat plan uit door China ‘een mes in de rug te steken’, klinkt het.

Het Westen heeft moeite zich te verplaatsen in de Chinese denkwereld, waar alles politiek is en alles een politiek doel dient. De eenpartijstaat in Beijing heeft een blinde vlek voor het westerse principe van onafhankelijke rechtsspraak en internationale verplichtingen aan bondgenoten. Tussenstand in de crash tussen twee ideologische systemen: de tactiek van pressie van Peking lijkt een averechts effect te hebben. Het uitleveringsverzoek voor Meng is niet van tafel en de argwaan tegen Huawei en China wordt alleen maar groter.