De politieke dag in het Heilig Graf begon met een speeddate met bekende politici. Onder anderen Sam Van Rooy (Vlaams Belang) en Jos d’Haese (PVDA) waren aanwezig. De leerlingen van het zesde jaar gingen in groepjes zitten samen met een politicus. De politici stelden zichzelf voor, vertelden de standpunten van hun partij en daarna beantwoordden ze de vragen van de leerlingen. Na een aantal minuten klonk er een muziekje en veranderden de groepjes van politicus of politica.

Wat viel de leerlingen op tijdens deze speeddates? “Ik merkte dat veel politici rond de pot draaiden om het beleefder te maken, bijvoorbeeld bij het onderwerp migratie”, vertelt Iwan van 6Mu. “Sommige politici kleineerden hun collega’s en je merkte dat de concurrentie zelfs nog buiten het echte parlement aanwezig is.” Maar werd er ook waarheid gesproken? “Ik denk dat ze niet altijd de waarheid spraken, maar het blijven natuurlijk politici.”

Jongeren kropen in de huid van de politici. Ze kregen een partij toegewezen waarvan ze de standpunten moesten verdedigen. Wat was hun ervaring? “Ik ben Robbe en heb vandaag de Open VLD verdedigd. Ik vond het zeer aangenaam om te debatteren, want ik was het wel eens met de meeste standpunten van deze partij en vond het dus makkelijk om ze te verdedigen. Tijdens het debatteren kreeg ik ook vaak gelijk, wat het leuker maakte.”

Andere jongeren vonden het moeilijker om hun partij te verdedigen. “Ik was het er helemaal niet mee eens”, vertelt Stien van 6Mu. Stien verdedigde de partij Vlaams Belang. “Ik kon mezelf wel plaatsen in de standpunten van anderen.”

Toen ik haar vroeg hoe zij de politici heeft ervaren, vertelde ze me dat een bepaalde politicus manipulerend overkwamen, iets wat ik doorheen de dag wel vaker hoorde terugkomen. Het vertrouwen in de politiek blijkt nu ook weer laag te liggen bij de jongeren van het Heilig Graf.

Wetsvoorstellen

Als voorbereiding op de politieke dag hebben de leerkrachten vijf fictieve wetsvoorstellen opgesteld over verschillende sociaal-maatschappelijke en economische thema’s. Sommige al iets spraakmakender dan andere, ervoeren de leerlingen. Onderwerpen zoals migratie vonden ze goed, omdat ze realistisch en actueel zijn en de meningen onder de verschillende partijen hierover verdeeld zijn.

Tijdens de partijraden in de voormiddag werd de grote groep leerlingen verdeeld onder de verschillende partijen. Ze werden door de politici ingelicht over hoe hun partij tegenover de wetsvoorstellen staat, en de mogelijke gevolgen van de uitslagen. In de namiddag zouden de leerlingen de rol als lid van het Vlaams Parlement op zich nemen en in naam van hun partij hun standpunten vertegenwoordigen.

Het meest opvallende wetsvoorstel ging over fast fashion. Van een reclameverbod op fast fashion, tot het nadenken over recycleren en ecologisch vernieuwende oplossingen. Na de verschillende partijraden werd er een commissie over de wetsvoorstellen gehouden. Hoe pakken de leerlingen de commissie aan? Hoe gebruiken ze hun stem en hoe leven ze zich in hun rol als Vlaams Parlementslid in? Het is niet gemakkelijk om een standpunt verschillend van je eigen mening voor te leggen en te verdedigen.

Diede Van Nyen en ik, Jozefien Van Sichem, woonden de commissie over het wetsvoorstel van fast fashion bij als journalist. Per drie vertegenwoordigden de leerlingen een partij in de verschillende commissies. Bij sommigen lukte dat beter dan bij anderen.

Vooral aan het woord waren N-VA en Open VLD. Vooruit, PVDA en CD&V leken minder zeker over de onderwerpen die ze moesten vertegenwoordigen. CD&V-leerlingen Sari en Lode vertelden dat ze het moeilijk vinden CD&V te vertegenwoordigen omdat de standpunten in het midden liggen. Vlaams Belang stuurde zijn kat. Die partij vond dat het wetsvoorstel op Europees niveau behandeld moest worden en niet op Vlaams niveau. De leerlingen van N-VA en Open VLD leken zich goed in te kunnen leven. Het is duidelijk dat ze in de voormiddag goed geïnformeerd werden.

Robbe Coeckelbergs (leerling die Open VLD vertegenwoordigde) over het debat tijdens de commissievergadering van fast fashion: “Het debat was vrij aangenaam. Ik heb kunnen zeggen wat ik wou en heb vaak gelijk gekregen. Ik stond zelf wel achter de standpunten waar mijn partij voor stond, dus dat maakte het gemakkelijker voor mij.” Robbe vertelt wel dat het moeilijker zou zijn als hij zelf niet achter de standpunten zou staan.

Overleggen en stemmen

Het ging er hevig aan toe tijdens de commissievergadering over migratie. Ook hier werden de partijen vertegenwoordigd door leerlingen van het Heilig Graf. Vooral Vlaams Belang en Groen hadden veel meningsverschillen. Zo ging het bijvoorbeeld over de migratiestop en een afkoopsom voor de asielzoekers.

“Alleen asielzoekers die willen bijdragen aan de maatschappij mogen blijven”, zeggen de vertegenwoordigers van Vlaams Belang. Alle andere partijen gingen daar niet mee akkoord omdat je dat volgens hen niet op voorhand kan inschatten.

Een van de meest opvallende discussiepunten was het voorstel van Vlaams Belang om vluchtelingen op te vangen in hun buurlanden: “Daar zullen ze zich veel sneller kunnen aanpassen aan de cultuur en de taal.” Groen had een heel andere visie en reageerde beschaafd: “Het probleem ligt niet bij het aantal vluchtelingen, maar eerder bij de duur van hun procedure.”

Het ging er wat minder beschaafd aan toe bij het voorstel van een al dan niet tijdelijke migratiestop. Terwijl Vlaams Belang pleitte voor een migratiestop, waren de meningen van andere partijen verdeeld. Zo stond CD&V bijvoorbeeld open voor een tijdelijke stop, maar alleen als er in geen enkel Europees land opvangcapaciteiten beschikbaar waren. Groen en PVDA wilden het voorstel volledig schrappen, Open VLD was ook tegen een migratiestop.

Na de commissies werden er terug partijraden gehouden waarin er per partij besproken werd hoe ze zouden stemmen tijdens de plenaire zitting op basis van de commissievergaderingen die ze net gehouden hadden.

Op het einde van de dag was er een plenaire zitting over de wetsvoorstellen. Rekening houdend met de overeenkomsten, stemden de verschillende partijen of ze voor of tegen het wetsvoorstel zijn en of er misschien een aanpassing zou zijn gebeurd aan het wetsvoorstel.

Ruben Brouwers, journalist voor één dag: “Leuk om een politicus te interviewen”

Ruben Brouwers is een van de journalisten van één dag. Hij getuigt: “Het is moeilijk om politiek journalist te zijn. Je moet opletten met wat je schrijft, anders ontstaan er discussies. Ik kreeg al een reactie van een politicus die om een aanpassing vroeg. Je moet ook goed luisteren naar anderen en naar wat er rond je gebeurt. Je moet ook goed zien of er iets speciaals gebeurt om over te schrijven. Ik vond het heel interessant om mee te maken.”

“Guy, de echte journalist, heeft goede informatie gegeven over wat we juist kunnen gebruiken of niet. Ik zou wel niet elke dag deze job willen doen. Er komt op het einde, wanneer je heel je artikel aan het schrijven bent, veel stress naar boven om het op tijd klaar te hebben. Ik vond het wel leuk om eens een politicus te interviewen.”

Standpunt Diede Van Nyen: “Blaffende honden bijten niet, ze kwijlen vooral”

Van “veiligheid is de belangrijkste taak van een politicus”, gezegd door een man die een anti-islamisering-boek schreef, tot “het maakt niet uit welke kleur je bent, zolang je maar niet geel stemt”, door een partij die beweert dat de strijd tegen discriminatie hun prioriteit is. Een politieke discussie met standvastige jongeren lokt zo wel eens reacties uit van de politici, bekend om hun talent om rond de pot te draaien, waarover ze misschien iets minder goed nagedacht hebben.

Hoewel de partijen zich gematigd, en daardoor uitermate oppervlakkig, opstelden, zit het hem toch in de aard van het beestje om zich te laten gaan wanneer ze zich ‘bedreigd’ voelen. Blaffende honden bijten niet, ze kwijlen vooral. Helaas voor hen is de overtuigingskracht van een verraste politicus zwakker dan die van een schattige hond. Hiervan een direct gevolg, misschien, is dat de uiteindelijke stemresultaten binnen onze school opvallend links zijn, terwijl Vlaanderen toch eerder rechts stemt.

Is dat te wijten aan het feit dat wij jongeren zijn, of aan het feit dat linkse politici overtuigend waren, zonder de nood te voelen propagandaflyers uit te delen. Zo bleek Vooruit, binnen onze school, de grootste partij te zijn, waarschijnlijk mede dankzij de grote mannen die zij richting het Heilig Graf stuurden. Hoge bomen vangen, echter, veel wind. Waar Vooruit is, is Connor Rousseau, en waar Connor Rousseau is, is een ongemakkelijke stilte met hier en daar wat gestamel.

Gelukkig voor Vooruit klonk het bij andere partijen ook vaak hol: beloftes en toezeggingen à volonté, waarbij de echo zowat te horen was. Retorische talenten ontbraken misschien aan ons, maar daardoor werd het ons wel duidelijk hoe de Belgische politiek werkt. Een politieke dag valt aan te raden aan alle scholen die hun leerlingen iets willen bijbrengen over politiek, net zoveel als over het doorprikken van verzinsels.