Steeds meer melkveebedrijven gaan op de fles: "Regeltjes blijven toenemen, maar inkomsten blijven hetzelfde"

 Elk jaar daalt het aantal melkveehouders tussen de 3 en 4 procent. Ook in 2023 was dat het geval en dit jaar kunnen we al spreken van een daling van 1 procent.

"De signalen die we opvangen uit de sector geven het gevoel dat die daling zal blijven doorgaan", zegt Lien Callewaert van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie.

Wanneer melkveehouders er (verplicht) de brui aan geven, gaat het over een heel definitieve beslissing. "Landbouwbedrijven kan je niet op een-twee-drie opnieuw opstarten. Ik denk dat we daar als sector heel bezorgd over zijn, maar iedereen mag zich zorgen beginnen te maken."

Waarom zien de melkveehouders geen andere uitweg dan stoppen? "Als je kijkt naar de boerenprotesten is het wel duidelijk. De juridische onzekerheid is te groot. Tel daar nog de grote administratieve last en het gebrek aan waardering bij: dat weegt allemaal zwaar op de melkveehouders."

Eddy Passchyn kan daarover meepraten. Hij is afgelopen november gestopt als melkveehouder, en niet alleen omdat hij op pensioengerechtigde leeftijd was. "Hoewel mijn schoonzoon heel graag koeien had gemolken, hadden we al snel door dat het niet meer rendabel zou zijn voor hem."

Het toenemende aantal regeltjes is wat Passchyn het meest frustreerde. "Toen ik in 1984 startte, waren er nog geen regeltjes. Toen het melkquotum en later het mestquotum werd ingevoerd, kreeg ik het gevoel dat je voor elke vorm van uitbreiding extra geld op tafel moest gooien."

Hoewel het door verschillende regelgeving duurder is voor de melkveehouder om melk te produceren, zag hij dat niet in zijn melkprijs. "Er blijven maar regeltjes bijkomen, maar de inkomsten blijven gewoon hetzelfde", zegt hij gefrustreerd.  

Steeds minder melkveehouders, dus ook steeds minder werk voor zuivelverwerkers. "Terwijl het eigenlijk communicerende vaten zijn. De machines van zuivelverwerkers zijn geoptimaliseerd op de hoeveelheid melk die ze nu binnenkrijgen. Ze moeten zich helemaal herorganiseren als er nog minder melk binnenkomt", zegt Callewaert.

Op dit moment is dat nog niet aan de orde, zo blijkt uit cijfers van StatBel. Het aantal bedrijven daalt dan wel, maar er wordt steeds meer melk geproduceerd in België. Ook gaat de uitvoer van melkproducten de afgelopen jaren in stijgende lijn. 

Gaan we in de toekomst toch moeten kijken naar melk uit het buitenland als het zo verdergaat? "Ik hoop dat het niet zo ver moet komen", stelt Callewaert. "We hebben na de recente crisissen en geopolitieke ontwikkelingen gezien hoe belangrijk onze lokale voedselvoorziening is. We mogen onze troeven niet uit handen geven."

Daar is Passchyn het mee eens. "Onze melk hoort bij de beste van de wereld. Als we starten met importeren weet ik niet of er gegarandeerd kan worden dat de melk dezelfde kwaliteit blijft. Dat zal de consument ook niet willen."

Of het zo ver moet komen voor de Vlaamse melkveehouders, is nog niet duidelijk. Het feit dat tussen 2005 en 2022 de melkveestapel met 16 procent is gegroeid in Vlaanderen, doet vermoeden dat het importeren van melk nog niet aan de orde is.