Ik ben dat roepen, die obsceniteiten en ongewenste aanrakingen, en soms het geweld helemaal zat

“Vuile hoer”, riep de jongeman, toen ik na een avondje stappen met een vriend op straat liep in Schaarbeek. Zijn kameraad knikte instemmend, kijkend naar mijn rokje. Toen mijn vriend er iets van wou zeggen, doken nog een viertal jonge mannen op; het opgefokte gezelschap deed zijn best om een gevecht uit te lokken. “Het is fucking 30 graden, man, ik ga echt geen jeansbroek aandoen”, riep ik nog kwaad, terwijl we wegliepen. Alsof ik mezelf moest verantwoorden.

Het was bij lange niet het enige voorval vorige week. Een man in de Brusselse metro, die al vlakbij stond, schoof dichterbij en maakte likkende bewegingen met zijn tong. (Ik wierp hem een kwade blik toe en stapte een halte vroeger af.) Zondag op weg naar het Brusselse Noordstation probeerde een man avances te maken. Toen dat niet pakte, begon hij te roepen. Toen ik me uit de voeten probeerde te maken, viel hij me aan. Gelukkig waren er twee (echte) mannen om me uit de nood te helpen.

Vrouwen worden vaak lastiggevallen. Ik ben heus niet de enige. Ook niet langer dan zeven dagen geleden heb ik de politie gebeld, nadat een kerel het nodig vond om een dame tegen de grond te werken. Je ondervindt het aan den lijve, je leest erover in de krant. Een kleine bloemlezing van recente berichten: jongeren vallen redster lastig in Oostende; dame op de Gentse Feesten krijgt een klap in het gezicht; vrouwen die belaagd zijn tijdens de wereldbeker – de jongste verhalen van #MeTooFoot zijn ronduit schrijnend. Natuurlijk wil ik niet alles op één hoop gooien, en iets roepen lijkt me minder bezwarend dan aanranding of fysiek geweld, maar een en ander behoort wel tot dezelfde sfeer en context: het intimideren van vrouwen.

Geen verstoppertje

Beste vieze mannetjes, ik weet niet wat het is met jullie, en ik wil jullie zeker niet allemaal over dezelfde kam scheren, maar: hold your horses, please. Ik ben dat schelden en roepen, die obsceniteiten en ongewenste aanrakingen, en soms het geweld helemaal zat. Wat willen jullie eigenlijk bewijzen? Dat het ‘stoer’ is om zo te doen, bij de kameraden? Zijn het de frustraties, misschien? Nog nooit een vrouw gezien? Schijnt de zon te hard? Denken jullie nu echt dat jullie zo vrouwen kunnen inpakken? En die ‘ja maar, dat was niet zo bedoeld’ en ‘overdrijf eens niet zo’, dat pakt niet meer bij mij. 

Ik kan heus overweg met een complimentje, maar dit gaat over wangedrag. Ik hoop dat jullie beseffen dat er vrouwen zijn die een sociale fobie ontwikkeld hebben en de deur niet meer uitgaan, omdat ze zo vaak zijn lastiggevallen. Er was een tijd dat ook ik me verstopte. Niet door thuis te blijven, maar achter mijn kledij. Een tijdlang heb ik lange, dichte kleren gedragen, om aan al dat wangedrag te ontsnappen, en oortjes ingedaan, om dat 'hoer'- of 'kom eens op mijn schoot zitten'-geroep niet te hoeven horen. 

Nee, ik wil niet op je schoot zitten. Ik wil niet dat jullie obscene gebaren maken of agressief worden als ik jullie negeer. Dit is niet alleen míjn probleem, maar een sociaal probleem dat aangepakt moet worden. De gelijkenissen met de docufilm Femme de la rue blijven treffend. 

Voor men weer de moslimkaart trekt: in bepaalde Brusselse buurten is er inderdaad veel sprake van openlijk grensoverschrijdend machogedrag tegenover vrouwen. In Vlaanderen gebeurt het ook, maar alleen wat minder openlijk. Ik werd al vaker heimelijk ongewenst aangeraakt door rasechte ‘Vlaamse’ mannen, bijvoorbeeld binnen een werksfeer.  Het driejaarlijks rapport van de SERV laat wat dat betreft niets aan de verbeelding over: een op de vijf werknemers krijgt te maken met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. 

In allerlei contexten worden vrouwen dus door verschillende soorten personen lastiggevallen. Het is geen kwestie van bepaalde bevolkingsgroepen, maar van bepaalde minderheden binnen grotere groeperingen. Maar het is niet omdat dit een minderheid betreft, dat er niets over geschreven mag worden. 

Niet 'chill'

Het wordt hoog tijd dat al die vieze mannetjes, van eender welke buurt, van eender welke afkomst, in eender welke context, van Vlaanderen tot Brussel, hun ‘complimentjes’ voor zich en hun ‘handjes’ thuis houden. Het zijn ook geen complimentjes, het is grensoverschrijdend gedrag. Openlijk of clandestien. 

Ik wil me kunnen gedragen zoals ik wil, me kunnen kleden zoals ik wil, kunnen gaan en staan waar en wanneer ik wil. Net zoals mannen. Ik wil niet aan mezelf twijfelen of ik er niet over ga met mijn gedrag, mijn kledij, of eender wat. Ik wil dat vrouwen te allen tijde met respect behandeld worden, ongeacht hun kledij, uiterlijk en wat dan ook. En het zou zeer fijn zijn mocht men de grenzen van mensen niet proberen af te tasten, om het gedrag vervolgens te minimaliseren. Geen enkele vrouw zou zich schuldig mogen voelen bij dit soort gedrag. Geen enkele vrouw mag daaraan twijfelen. 

En ik ben het niet die maar moet ‘chillen’. De publieke ruimte is van iedereen en het is dit onrecht dat moet worden aangeklaagd. Iedere keer opnieuw.