plusartikels
West-afrika
Amerikanen krijgen gezelschap van Russen op legerbasis in Niger
Net als verscheidene andere West-Afrikaanse landen heeft Niger zich na een militaire coup afgekeerd van het Westen en toenadering gezocht tot Moskou. Nu zijn er Russische militairen gearriveerd in een Nigerese legerbasis die voorlopig nog door Amerikanen is bemand.
De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin bevestigt dat er Russische militairen zijn aangekomen in Airbase 101 in de Nigerese hoofdstad Niamey. Die wordt nog steeds bemand door de Verenigde Staten, die ongeveer 1.100 militairen in het West-Afrikaanse land hebben. Zij steunen het land in de strijd tegen aan Al-Qaeda of Islamitische Staat gerelateerde groepen en trainden ook een deel van het Nigerese leger. Een fractie daarvan zette in juli 2023 de regering van de democratisch verkozen president Mohamed Bazoum af.
Een anonieme medewerker van het Amerikaanse ministerie van Defensie zei aan het persagentschap Reuters dat het om zestig Russische militairen zou gaan. Dat werd door Niger meegedeeld aan de regering-Biden, maar nog niet bevestigd door de Amerikanen ter plekke. Volgens Austin werken de Russen vanuit een hangar op de basis en hebben ze geen toegang tot de infrastructuur die de Amerikanen gebruiken. “De situatie is niet fantastisch, maar voorlopig werkbaar”, volgens de anonieme bron.
Antiwesterse gevoelens
De militaire junta liet meteen na de afzetting van de democratisch verkozen regering-Bazoum, in juli 2023, weten dat ze haar relaties met westerse mogendheden zou evalueren en haar eigen partners zou kiezen. De Fransen sloten in december vorig jaar hun ambassade en trokken hun militairen terug uit het land.
De relaties tussen Niger en de VS verzuurden in maart dit jaar na een bezoek van de Amerikaanse viceminister voor Afrikaanse Zaken Molly Phee en generaal Michael Langley, bevelvoerder van alle Amerikaanse troepen in Afrika. Ze drukten op de basis in Niamey hun bezorgdheid uit over de ouvertures naar Moskou en het feit dat Iran in Niger ertsen als uranium mag zoeken.
De Nigerese kolonel Amadou Abdramane bekritiseerde die uitspraken als “een schending van het protocol” en een “inbreuk op de Nigerese soevereiniteit”. In Niamey kwamen betogers op straat om het vertrek van de Amerikanen te eisen.
Verhuizing naar Duitsland
Abdramane had hun vertrek niet expliciet geëist in zijn reactie, maar de Amerikanen verhuisden toch een deel van hun personeel naar Airbase 201, nabij Agadez in Centraal-Niger. Die basis werd in 2018 voor 100 miljoen dollar opgetrokken en bevat onder meer een dronebasis die gebruikt wordt in de strijd tegen islamfundamentalistische groepen.
Een generaal werd naar Niamey afgevaardigd om de terugtrekking van de Amerikaanse militairen te regelen. Waarschijnlijk worden zij de komende weken verhuisd naar Stuttgart, in Duitsland. Dat is de thuisbasis van Africa Command, een afdeling van het Amerikaanse ministerie van Defensie die verantwoordelijk is voor de Amerikaanse militaire operaties in Afrika.
Na recente militaire coups in West-Afrika werden ook Franse militairen en diplomaten al de deur gewezen in Mali en Burkina Faso. De VS bliezen de afgelopen weken de aftocht in Tsjaad. Moskou presenteert zich in verscheidene Afrikaanse landen als partner zonder koloniale voorgeschiedenis, met succes.
