Intussen in Congo: president Tshisekedi benoemt premier en laat oppositieleider terugkeren

"Sylvestre wie?" Zelfs de meest doorgewinterde Congokenners moesten ver in de archieven gaan graven voor ze een zichtbaar wapenfeit terugvonden van Sylvestre Ilunga Ilukamba. De Katangees was diep in de jaren 80 een tijdlang minister van Economische Zaken onder president Mobutu Sese Seko. Hij gaf les aan de Universiteit van Kinshasa en de voorbije jaren stond hij aan het hoofd van de verlieslatende en door rampen en sociale onrust gekenmerkte Nationale Spoorwegen. 

Ilunga is een technocraat, dat is een traditie van de voorbije jaren, en zoals de vorige eerste ministers Tshibala en Badibanga, komt hij ook uit de oppositie, ditmaal de partij van oud-president Kabila, de PPRD.  Congokenner Kris Berwouts geeft Ilunga het voordeel van de twijfel, ook al zou je bij ons niet op het idee komen om "iemand als de voormalige baas van de NMBS, Etienne Schouppe, vandaag de dag tot premier aan te stellen". 

De aanstelling komt er na maandenlang politiek pokerspel in een land met een nieuwe, betwiste president, Thisekedi, die zich moet weren tegen een parlementaire meerderheid van de coalitie van de vorige president Joseph Kabila. Hij moest dringend iemand aan het roer krijgen om de politieke patstelling te doorbreken en op z'n minst het gevoel te scheppen dat het land niet onbeheerd achterblijft.

Opmerkelijk genoeg heeft Tshisekedi de kandidaten die op het lijstje van oud-president Kabila stonden, kunnen afhouden. "Tshisekedi heeft het strategisch goed gespeeld. Hij is in het buitenland steun gaan zoeken en heeft van zijn omstreden presidentschap een voldongen feit gemaakt", zegt Kris Berwouts. 

Bekijk hieronder beelden van de terugkeer van Katumbi in Lubumbashi:

Niet alleen de opgeviste oudgediende Ilunga keert terug naar het politieke podium. Enkele uren voor Tshisekedi zijn nieuwe premier voorstelde, was ook de zakenman en oppositieleider Moïse Katumbi onder grote belangstelling teruggekeerd naar zijn land (zie foto boven) Oud-president Kabila was erin geslaagd om de populaire Katumbi weg te houden van de verkiezingen en hem te verbannen. Maar nu staat hij er weer. Ook dat noemt Kris Berwouts een strategische zet van president Tshisekedi, die aan het armworstelen is met Kabila over de échte macht in het land.

"In dat spanningsveld is die terugkeer een belangrijk feit. Ik neem aan dat Tshisekedi erop rekent dat Katumbi op de ene of de andere manier de armworsteling met Kabila in zijn voordeel zal helpen omslaan." In tegenstelling tot zijn strijdmakker van de coalitie Lamuka, presidentskandidaat Martin Fayulu, heeft Katumbi zich stilaan wél neergelegd bij het feit dat Tshisekedi aan de macht is, hoe omstreden zijn verkiezing ook is geweest.

Als klap op de vuurpijl kwam het nieuws dat na twee jaar, het stoffelijk overschot van de vader van de president, Etienne Tshisekedi (foto onder), volgende week vanuit Brussel zal worden overgevlogen naar Kinshasa, om daar een staatsbegrafenis te krijgen. Een beter moment had geen enkele spindoctor kunnen bedenken. 

Het grote icoon Etienne Tshisekedi, de aloude opposant die nooit president kon worden, mag nu worden opgewacht door zijn zoon, die wél met de presidentssjerp en de nodige honneurs zal klaarstaan. De toeloop in Kinshasa zal nooit gezien zijn.

Dat is bijzonder belangrijk in een land als Congo, waar publieke belangstelling een grotere graadmeter is dan verkiezingen met een traditie van gesjoemel. "Voor Tshisekedi is dit het moment: een nieuwe premier, de terugkeer van Katumbi en nu de terugkeer van het lichaam van zijn vader. Nu zullen weinigen nog twijfelen aan zijn presidentschap", zegt Kris Berwouts.  

Congo heeft nog altijd geen regering. Het land worstelt met een sociaal-economische malaise, de mensenrechtensituatie, de onveiligheid en de ebola-epidemie in het oosten zijn nog niet onder controle. Deze ontwikkelingen zijn een begin. Maar er is meer nodig dan een technocratische oud-spoorwegbaas om Congo opnieuw op de rails te krijgen.