‘Dit is bizar’: Belgen in het buitenland kunnen niet stemmen voor Europees parlement
Veel Belgen in het buitenland ontdekten aan de stembus van een Belgisch consulaat dat ze alleen voor de Kamer konden stemmen en niet voor de Europese verkiezingen. Slechts 1 procent van hen bleek geregistreerd voor die verkiezingen, die voor expats nochtans belangrijker zijn. ‘Dit is chaos.’
Belgen die in een andere EU-lidstaat wonen konden woensdag hun stem voor de federale en Europese verkiezingen uitbrengen in een Belgisch consulaat of op de ambassade. Bijna 125.000 Belgen waren daarvoor geregistreerd in de EU, maar veel van hen ontdekten pas ter plekke dat ze geen stem voor Europa konden uitbrengen.
“Blijkbaar moest je je apart inschrijven voor de Europese verkiezingen”, zegt Philippe Rogiest, een 56-jarige ondernemer in Barcelona. “Ik wist dat niet en de personen die ik heb aangesproken in de lange rij aan het consulaat evenmin. Ik zag overigens ook maar één urne. Het is bizar.”
In heel Europa stelden Belgische expats hetzelfde vast. De 43-jarige Joost Van Belleghem in het Portugese Lissabon is zo verontwaardigd dat hij een dag verlof nam om het uit te zoeken. Als vertegenwoordiger van de organisatie Vlamingen in de Wereld deed hij een rondvraag.
“Overal is het dezelfde chaos”, zegt Van Belleghem. “Behalve mijn landgenoten in Portugal, heb ik weet van klachten uit Oostenrijk, Letland, Duitsland, Luxemburg en Italië. We hebben allemaal moeten vaststellen dat er geen Europese stembiljetten waren.”
Wat is er gebeurd?
De 325.000 Belgen die geregistreerd staan in het buitenland, maar binnen de EU, zijn stemplichtig. Daarom kregen ze in april 2018 een brief om zich te registreren, maar enkel voor de federale verkiezingen. Voor de Europese verkiezingen is een aparte registratie vereist, maar daarover staat niets in de brief. Enkel Belgen buiten de EU zijn bij registratie automatisch voor zowel de federale als de Europese verkiezingen aangemeld.
“Wie in de EU woont, kan stemmen in dat Europese land, op de lokale lijsten”, legt de woordvoerder van de overheidsdienst Buitenlandse Zaken uit. “Er is een mogelijkheid om expliciet voor de Belgische, Europese lijst te stemmen, maar dan moet je die wens expliciet overmaken aan de ambassade. Het is niet onze taak om daar reclame voor te maken. Wie wou, kon het terugvinden op onze websites.”
Het gevolg is dat ruim 123.000 Belgen in EU-lidstaten zich inschreven voor de federale verkiezingen, maar slechts 1.404 van hen, amper 1 procent, registreerden zich ook voor de Europese. Een deel van de expats heeft misschien op lokale lijsten voor Europa gestemd, maar de reacties doen vermoeden dat velen pas in het stemhokje tot de ontdekking kwamen.
“Ik kon enkel voor de Kamer stemmen, terwijl dat mij niet interesseert”, zegt Lien De Witte (28), die in Den Haag woont. “De Nederlandse overheid had me een brief gestuurd om deel te nemen aan de Europese verkiezingen, maar ik heb aan dat recht verzaakt, omdat ik dacht dat ik al ingeschreven was.”
Brexit
Vermoedelijk stelde hetzelfde probleem zich ook al bij de Europese verkiezingen van 2014. Ook toen vielen die samen met Kamerverkiezingen en brachten volgens Buitenlandse Zaken maar 239 Belgische expats in de EU hun stem uit voor Europa.
In het Verenigd Koninkrijk is nog een bijkomend probleem opgedoken, want daar konden ook andere EU-burgers niet stemmen, vermoedelijk door administratieve fouten. Door het uitstel van de brexit zijn de verkiezingen er in een maand tijd georganiseerd.
“Mijn vrouw is Poolse, en zij kon wel stemmen, maar ik niet”, zegt de 28-jarige Belg Thomas Van de Putte vanuit Londen. “En blijkbaar is er geen mogelijkheid om dit recht te zetten.”
Bereid u voor op de verkiezingen
🎧 Podcast: Wetstraat-kenners Gui Polspoel en Yves Desmet fileren de politieke partijen met telkens een centrale gast. Luister nu.
❓Uw vragen aan de partijvoorzitters: in deze reeks voelt u de partijvoorzitters aan de tand. Van Bart De Wever tot John Crombez: dit waren uw vragen én hun antwoorden.
🗳Stemtest: deze stemtest kijkt naar wat partijen doen, niet naar wat ze beloven
👪 Het burgerpanel: Wat denkt de burger er eigenlijk zelf van? We laten een hele week acht gewone mensen aan het woord.
🖋 Partij-analyses: De Morgen analyseert de programma’s en ambities van de partijen. Wat staat er op het spel?
🎤Op campagne met...: Van Joke Schauvliege die aan een comeback timmert, tot Elio Di Rupo die opnieuw premier wil worden: campagne voeren doe je op straat. De Morgen ging mee op pad.
🗣 Lijsttrekkers in debat: uit elke kieskring twee invloedrijke lijsttrekkers in duel.
🇪🇺 Denkers over Europa: voor de Europese verkiezingen laten we eens niet uitsluitend politici aan het woord, maar ook denkers. Hoe zien zij de Unie evolueren?
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
