Alcohol zorgt in de hersenen voor dezelfde beloning als seks: zelfs een seksloze fruitvlieg gaat aan de drank

Ook de fruitvlieg kent de geneugten van het leven. Maar goed ook, anders kwamen er geen kleine fruitvliegjes. Maar wat drijft de mannetjesvlieg? Waarin zit voor hem de lol van de voortplanting? Moeder natuur heeft ergens een beloning voor hem in petto, maar tot nu toe was onduidelijk wanneer die werd uitgekeerd.

De fruitvlieg, schrijven Israëlische biologen nu in het vakblad Current Biology, beleeft zijn extase tijdens de zaadlozing. Dat konden ze laten zien door de ejaculatie kunstmatig op te wekken. De mannetjes raakten op die momenten in opperste staat van geluk, zonder dat er seks aan te pas was gekomen. Ze hadden ook nergens meer behoefte aan. Terwijl de mannetjes die op onthouding waren gezet, hun bevrediging elders zochten. In de drank, met name.

Versleutelde zenuwen

Het beloningssysteem in het brein is de motor van dierlijk gedrag. Als een actie goed is voor het voortbestaan, wordt die beloond met een zaligmakend hersenstofje. Maar bij complex gedrag als seks is het lastig aan te geven wat precies de trigger is.

De biologen voorzagen hun fruitvliegjes van genetisch versleutelde zenuwen. Daarvan was bekend dat deze een stofje afgeven waarmee de zaadlozing in gang wordt gezet. Deze zenuwen waren voorzien van lichtgevoelige delen, waardoor de biologen het proces in gang zetten als ze de vliegjes met rood licht beschenen. En ze konden zien of de mannetjes door hun hersenen werden beloond na een seksloze zaadlozing.

In een eerste experiment lieten ze de gemanipuleerde mannetjes los in een ruimte die deels door een rode lamp werd beschenen. En inderdaad, de dieren zochten massaal de rosse hoek op. Vervolgens leerden ze de vliegjes het rode licht en de zaadlozing associëren met een specifieke geur. De vliegjes gingen van die geur houden. Kennelijk herinnerde die hen aan dat gelukzalige moment.

Het vat moet gevuld

Ten slotte, toen de mannetjes een paar dagen in het rode licht hadden gezeten en hun lijf overliep van de geluksstofjes, kregen ze zoete drankjes voorgezet. Sommige drankjes bevatten een scheut alcohol. Normaal zijn fruitvliegjes daar niet vies van, maar deze mannetjes waren geheel bevredigd en prefereerden het alcoholvrije suikerwater. De mannetjes die niet waren beschenen of seks hadden gehad, lustten daarentegen wel een borrel.

Alcohol gebruikt dezelfde beloningssystemen in de hersenen als natuurlijk gedrag zoals seks, schrijven de onderzoekers. Kennelijk wil het brein dat vat gevuld hebben, en als het tekortkomt aan het één, zoekt het zijn toevlucht tot iets anders.

De mens is geen fruitvlieg, erkennen ze, maar deze beloningssystemen zijn in het gehele dierenrijk behouden gebleven. Ze willen dan ook niet alleen onderzoeken hoe de zaadlozing het brein prikkelt, maar ook of deze studie hen verder helpt bij het begrijpen van verslavingen.