Merkel blijft, doorbraak AfD
Berlijn
De kleinere partijen wonnen bij de Duitse stembusgang. De rechts-nationalistische partij Alternative für Deutschland (AfD) werd de derde partij en komt voor het eerst in het parlement. Ook de FDP maakt weer deel uit van de Bondsdag. Grünen/Bündnis 90 groeide iets en Die Linke handhaafde zich moeizaam. De opkomst steeg ten opzichte van de vorige Bondsdagverkiezingen met 3,4 procent tot 75.
nieuwelingen
De nieuwe Bondsdag bestaat uit zes in plaats van vier partijen. Volgens de doorgaans secure prognoses van Infratest Dimap, de omroepen ARD en ZDF en Forschungsgruppe Wahlen daalde de CDU met 8,6 procent van 41.5 naar 32,9 procent; de SPD verloor 4,9 procent en ging van 25,7 naar 20,8 procent. De AfD steeg met 8,5 procent van 4,8 naar 13,3 procent. De conservatief geworden liberale partij FDP ging van 4,7 naar 10,5 procent. Grüne/Bündnis 90 steeg met driekwart procent van 8,4 naar 9,1. Die Linke stegen licht met 0,3 van 8,6 naar 8,9 procent.
In zeteltallen betekent dit dat de CDU/CSU van 311 naar 218 duikelt, de SPD van 193 naar 138, de AfD binnenstormt met 88 zetels, de FDP op 70, de Groenen van 63 naar 59 en Die Linke van 64 naar 59 zetels gaan.
complex
Die aantallen kunnen nog veranderen naar aanleiding van het uiteindelijke totaal aan Bondsdagzetels. Het onzekere aantal Bondsdagzetels, volgens de onderzoekssite YouGov komt het uiteindelijk uit rond de 686, wordt veroorzaakt door het complexe Duitse kiessysteem. Daarin maakten de 61,5 miljoen stemgerechtigden twee keuzen: voor een persoon in een van de 299 districten en voor een partij op een evenredige nationale lijst, met een kiesdrempel van 5 procent. 4800 kandidaten en 42 partijen namen deel.
De CDU was niet opgetogen over de uitslag. Vooral in Beieren, waar zusterpartij CSU fors verloor en wellicht niet meer alleen kan regeren, waren de druiven zuur. SPD-voorzitter Martin Schulz vond de score ‘dramatisch’ en sloot voortzetting van de samenwerking met de CDU uit.
coalities
Merkel was ondanks het verlies van de CDU ‘niet teleurgesteld’ en zal worden herkozen als kanselier als 312 leden van de nieuwe Bondsdag haar kandidaatstelling door bondspresident Frank-Walter Steinmeyer (SPD) steunen. Dan moet ze een kabinet formeren: drie coalities zijn mogelijk.
Merkel zelf zou kiezen voor CDU en FDP, maar die hebben met 43,4 procent en 288 zetels samen geen meerderheid. Prolongatie van de huidige regering (een ‘grote coalitie’ tussen CDU en SPD, nu 53, procent of 356 zetels) willen deze partijen niet. De derde optie wordt dan de Jamaica-coalitie, genoemd naar de kleuren van de vlag van dat land: zwart (CDU), geel (FDP) en groen (Grünen/Bündnis ’90). Die optie is goed voor 52,5 procent en 347 zetels. Zowel FDP en Groenen zullen hoge eisen stellen aan Merkel om toe te treden tot een kabinet, stelden de partijen bij de ARD. AfD-chef Alexander Gauland kondigde aan ‘te gaan jagen op Merkel, om ons land terug te krijgen.’ <
