Finale Songfestival zonder Mustii en Joost Klein lokt nog 861.423 VRT-kijkers: "Organisator EBU moet fouten toegeven"
Gemiddeld 861.423 mensen hebben afgelopen zaterdag gekeken naar de finale van het Eurovisiesongfestival via VRT 1 en VRT MAX, zowel live als uitgesteld op de dag zelf. Dat zijn meer kijkers dan de laatste finale zonder Belgische inzending, maar een pak minder dan de finale van vorig jaar. "De EBU en het songfestival gaan sowieso opnieuw rechtkrabbelen, maar eerst even keihard door het stof gaan", zegt Peter Van de Veire.
De Belgische Mustii en zijn nummer 'Before the party's over' sneuvelden al in de halve finale van het Eurovisiesongfestival op donderdag. Voor het eerst sinds 2019 geen Belgisch optreden in de grote finale dus. Ook de erg populaire Nederlandse kandidaat Joost Klein, mocht na een plotse diskwalificatie niet meer deelnemen.
Verder kreeg het songfestival dit jaar heel wat kritiek door de deelname van Israël. Die beslissing was omstreden door de oorlog in Gaza en leidde tijdens de finale geregeld tot luid boegeroep, dat dan weer overstemd werd door vooraf opgenomen applaus.
Toch haalde de turbulente finale nog 861.423 VRT-kijkers binnen. Meer dus dan de finale zonder landgenoot Eliot in 2019 in Tel Aviv, waarnaar slechts 710.486 mensen keken.
Toen Gustaph ons land vorig jaar in Liverpool vertegenwoordigde, haalde de uitzending gemiddeld wel 1.332.000 kijkers, heel wat meer dus. Tijdens het optreden van de Belg, keken vorig jaar zelfs 1.599.000 Vlamingen mee.
"Zelfde formule volgend jaar, maar fouten toegeven"
Ondanks de behoorlijke kijkcijfers, klinkt er vanuit heel wat hoeken kritiek op organisator EBU. De European Broadcasting Union is een samenwerkingsverband van openbare omroepen. De VRT is niet alleen lid, maar was ook een van de stichtende leden. Of de VRT zelf ook met vragen of kritiek naar de EBU zal stappen is nog niet duidelijk. De communicatiedienst van de VRT wil daar voorlopig geen commentaar op geven.
"Wat ik hiervan vooral onthoud, is dat de EBU veel beter moet nadenken over hoe ze communiceert", zegt Peter Van de Veire in onze dagelijkse nieuwspodcast Het Kwartier. "Over het hele Joost Klein-verhaal is bijvoorbeeld veel geweten, maar veel ook niet. Als het om zo'n ernstig voorval gaat, moet je het ook durven benoemen."
"Ook heel dat Israëlverhaal heeft lang geduurd", gaat hij verder. "Het eerste lied was niet goed, maar daarna kregen zij nog 2 kansen. Veel mensen denken daarom dat Moroccanoil, de Israëlische sponsor van het evenement, daar ook iets mee te maken heeft."
De EBU heeft echt wel nood aan introspectie: kijken wat er gebeurd is en waar er fouten gemaakt zijn
"Er zijn heel veel dingen die wazig zijn", besluit Van de Veire. "De EBU heeft echt wel nood aan introspectie: kijken wat er gebeurd is en waar er fouten gemaakt zijn."
"Maar de EBU en het songfestival gaan wel sowieso opnieuw recht krabbelen. Ze gaan volgens mij even keihard door het stof moeten gaan en dan terugkeren met dezelfde formule, maar ze moeten wel toegeven dat ze fouten gemaakt hebben."
Onze redactie vroeg de EBU al om een reactie op de kritiek van de afgelopen dagen, maar kreeg voorlopig geen antwoord.
Controverse Europese vlaggen
Een van de kritiekpunten deze editie, was het verbieden van alle vlaggen en symbolen van landen die niet meedoen aan de wedstrijd. Enkel de regenboogvlag was wel toegelaten.
Daardoor waren alle Palestijnse vlaggen verboden, maar bijvoorbeeld ook de vlag die de non-binaire gemeenschap vertegenwoordigt. Daarom moest Nemo, de Zwitserse winnaar van deze editie die non-binair is, die vlag zelf mee naar binnen smokkelen.
Ook vanuit de Europese Commissie kwam er zaterdag al kritiek op de beslissing om geen EU-vlaggen toe te laten op het evenement. Margaritis Schinas, vicevoorzitter van de Europese Commissie, zei op X dat de EU-vlag net zoals het songfestival symbool staat voor "een viering van de Europese geest, Europese diversiteit en talent".
Eurocommissaris stuurt boze brief
Vicevoorzitter van de Europese Commissie Margaritis Schinas heeft Eurovisiesongfestival-organisator EBU in een brief gevraagd om uit te leggen waarom de Europese vlag werd geweerd uit de arena in het Zweedse Malmö.
Die beslissing "werpt een schaduw over wat bedoeld is als een vreugdevolle gebeurtenis voor mensen in heel Europa", schrijft de Griek. Bovendien heeft de EBU volgens hem "een symbool dat alle Europeanen verenigt in diskrediet gebracht op minder dan een maand voor de Europese verkiezingen en in tijden van geopolitieke spanningen, met de EU als doelwit van kwaadwillende en autoritaire actoren".
De brief is gericht aan voorzitster Delphine Ernotte Cunci en Martin Österdahl, die verantwoordelijk is voor het Eurovisiesongfestival binnen de EBU.
Hij verwijt de EBU een "incoherente aanpak", die "mezelf en vele miljoenen kijkers heeft doen afvragen waarvoor en voor wie Eurosong staat".
Schinas vraagt de EBU nu om uitleg en roept de organisatie op om haar verantwoordelijkheid in de kwestie te nemen. "Ik verwacht dat de waarden vrede, tolerantie en inclusiviteit in de toekomst eerbiediger worden behandeld", concludeert hij.