Antwerpse schilder zondert zich af in de jungle en kwam terug met een fascinerende reeks schilderijen en een boek: “Ik werd gek”
Geïnspireerd door Thoreau trok de Antwerpse schilder Nils Verkaeren zich een maand terug in de Colombiaanse jungle. Viel dat even tegen: “Ik werd gek.” Maar hij kwam wel terug met een fascinerende reeks schilderijen en een boek, Splendid Isolation.
“Ik had het geweldig onderschat, ja. Ik ben er huilend vertrokken, ik moest er zo snel mogelijk wég. Er hangt zo’n romantisch aura rond, jezelf een maand afsnijden van de wereld. Maar het is hard.” Het is het eerste de Antwerpse schilder Nils Verkaeren ons vertelt over de maand die hij afgelopen zomer alleen doorbracht op berg in Colombia, in de buurt van de kuststad Santa Martha.
Verkaeren is 37 en heeft er al woelig parcours opzitten. Als twintiger studeerde hij een paar jaar aan de Academie in Antwerpen, tot persoonlijke problemen hem deden afhaken en hij als dj in het nachtleven belandde. Een tijdlang baatte hij het café A Propos uit maar de combinatie van alcohol en de lange nachtelijke uren deden zijn bioritme en gemoed weinig deugd. Zo belandde hij terug aan de academie, waar hij zijn diploma haalde en inmiddels ook lesgeeft.
Maar goed, Splendid Isolation dus. Het idee daarvoor deed hij op toen hij begin dit jaar gefascineerd raakte door Walden, het bekende boek van Henri David Thoreau die uit protest tegen de veeleisende maatschappij zichzelf terugtrekt in een boshuisje aan een meer. “Ik ben vooral verschoten van het feit dat het boek in 1845 geschreven is en dat er ondertussen weinig is veranderd. Onze economie is nog meer dan toen gebaseerd op eeuwige groei en consumptie. Ik zie zoveel mensen zo hard werken, huizen afbetalen en nergens tijd voor hebben.”
‘Met een foto maak je een momentopname, maar als schilder ben je altijd te laat. Je moet een soort samenvatting maken’
Verstilde beweging
En zo belandde de schilder, die al van kinds af aan landschappen en natuur opzoekt, zelf in een afgelegen Colombiaans huisje met een hoop doeken, penselen en verf. Om die afzondering te onderzoeken, maar ook omdat het plastische aspect hem interesseert: de manier waarop een landschap letterlijk te zien is op het doek. Hij deed het eerder al in de Patagonische woestijn en nu dus in de Colombiaanse jungle. “Hoe krult het doek op door het vocht? Barst de verf?”
“Het gaat me ook om de verstilde beweging: eb en vloed, of de wolken die voorbij drijven. Met een foto maak je een momentopname, maar als schilder ben je altijd te laat. Je moet een soort samenvatting maken.”
Het resultaat is een dag- en schetsboek en vooral reeks schilderijen van een junglelandschap dat wel en niet bestaan. Het is een mengelmoes van ideeën die hij opdeed tijdens zijn wandelingen, dingen die hij zag tijdens het schilderen en zijn fantasie. “Een samenvatting van de omgeving maar ook van mijn gevoelens. Op den duur voelde die natuur aan als een groene kooi. De weg naar het dorp, een wandeling van twee uur, werd een pad naar de vrijheid, de weg terug naar de vrijwillige opsluiting.”
De grote doeken schilderde hij buiten, de kleintjes maakte hij tijdens de hevige regenbuien die elke namiddag voorbij trokken en die hem binnen hielden. De expositie is ook zo opgebouwd. Vooraan in de galerie, in het donkere deel van de ruimte, zijn de werken vaag, duister en beklemmend. Gemaakt tijdens die plensbuien die het uitzicht vervaagde. “Elke middag kwam de mist aanzetten. Op den duur word je gek van het geluid van de regen op het golfplaten dak.”
Achteraan, in het licht, zijn de beelden helder, kleurrijk en open. “Niet zo melancholisch, eerder optimistisch”, vindt Verkaeren zelf. “Na de regen kwam de avondzon nog even aanzetten en kon ik met gelukkiger gemoed de dag afronden.”
‘Ik schilderde elke dag om niet gek te worden, maar dat gebeurde dus toch’
‘Gesprekken met mezelf’
Maar het viel het hem dus zwaar, die maand zonder elektriciteit en mobiele telefoon. Hij werd wel rustiger en sensitiever in zijn observaties. En sinds hij terug is leeft hij bewuster en schildert hij vrijer. “Maar ik blijf een product van mijn tijd. Zonder gsm val je compleet zonder contact en klankbord. Ik schilderde elke dag om niet gek te worden, maar dat gebeurde dus toch. Ik voerde luidop gesprekken met mezelf. Of de pad die elke avond binnen sprong. De nacht voor ik zou vertrekken, heb ik wakker gelegen. Ik wilde zo snel mogelijk weg.”
Splendid Isolation, tot 22/12 in Kusseneers Gallery, Brussel. kusseneerscom.webhosting.be. Het boek is ook te koop in de winkels van Essentiel.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
