Kans op noorderlicht boven België: 5 zonnestormen smelten samen tot 1 krachtige
Met wat geluk kan je vanavond noorderlicht zien in België. Er zijn verschillende zonnestormen onderweg naar de aarde die volgens verwachting zullen samensmelten tot 1 zware geomagnetische storm. Het is van 2005 geleden dat er nog eens zo'n krachtige storm werd voorspeld.
De ruimteweerdienst van de Amerikaanse weerorganisatie NOAA heeft een waarschuwing uitgestuurd voor een hevige geomagnetische storm. Die zou vanavond of vannacht de aarde bereiken.
Een geomagnetische storm is een tijdelijke verstoring van het magneetveld rond de aarde. Het ontstaat wanneer heel veel geladen deeltjes van de zon heel snel tegen de atmosfeer botsen, tijdens een zonnestorm. Als de storm krachtig genoeg is, kan hij ook noorderlicht veroorzaken dat zelfs te zien is tot boven België.
Er is een 'kannibaal-zonnestorm' op weg naar de aarde
Dat was bijvoorbeeld eind vorig jaar al eens het geval. En ook nu zijn er opnieuw kansen. "De voorbije dagen hebben uitbarstingen op de zon zeker 5 grote zonnestormen veroorzaakt", zegt ruimteweervrouw Christine Verbeke (KU Leuven-NASA).
"De laatste storm was een zogenoemde 'kannibaal-zonnestorm'. Dat zijn stormen die zo snel zijn dat ze de vorige inhalen en 'opeten'. Daarom verwachten we nu zo'n stevige storm."
Noorderlicht moeilijk te voorspellen
Toch is het onmogelijk om met zekerheid te voorspellen of er ook noorderlicht tot boven België zal te zien zijn. "Een belangrijke parameter is de oriëntatie van het magneetveld van die zonnestorm. En dat weten we pas een uur of half uur voor de storm arriveert op de aarde."
"Het goede nieuws is dat de maan vannacht amper te zien is en dus weinig stoorlicht zal geven. In Nederland heb je sowieso meer kans om het noorderlicht te zien, maar ik heb er goede hoop op dat het ook in België het geval zal zijn. Misschien niet met het blote oog, maar hopelijk wel via een fototoestel."
Wie zijn of haar kans wil wagen, kijkt het best op een donkere plek, vanaf middernacht en in de richting van het noorden.
Storingen voor gps en radiocommunicatie
De Amerikaanse ruimteweerdienst van de NOAA voorspelt voor vanavond en vannacht een 'G4 storm'. Dat is de op een na krachtigste soort geomagnetische stormen, die ook problemen kunnen veroorzaken voor het elektriciteitsnet, navigatie- en communicatiesystemen.
"Ik denk niet dat deze tot extreme incidenten zal leiden, zoals de elektriciteit die uitvalt", zegt Verbeke. "Maar er kunnen wel problemen zijn voor de luchtvaart met de radiocommunicatie." Ook heel nauwkeurige navigatiesystemen kunnen wat last hebben van storingen.
Stormseizoen nog niet gedaan
Het blijft maar stormen op de zon. Dat is niet abnormaal, want net zoals op de aarde zijn er ook seizoenen op de zon. De zon wordt dan meer of minder actief. Om de 11 jaar piekt de activiteit op de zon en dat is nu volop aan de gang.
"Het is van 2005 geleden dat er nog eens zo'n krachtige storm werd voorspeld", zegt Verbeke. "Maar dat betekent niet dat dit de krachtigste storm in 20 jaar is. Vorige maand was er nog een G4 geomagnetische storm. Maar die was dus niet voorspeld."
"We verwachten dat de zonneactiviteit nog tot eind dit jaar zal pieken en dan weer zal afnemen. Maar dat betekent niet dat we daarna geen zonnestormen meer zullen zien."
De laatste keer dat er een extreme geomagnetische storm was, was in oktober 2003. Die veroorzaakte toen elektriciteitsproblemen in Zweden en schade aan stroomtransformatoren in Zuid-Afrika.
De zonnestormen die nu op weg zijn naar de aarde, zijn allemaal afkomstig van hetzelfde gebied. Verschillende zonnevlekken bij elkaar vormen samen een gebied dat 16 keer groter is dan de aarde. De zwarte vlek is momenteel zelfs zichtbaar van op de aarde en door een eclipsbril ook met het blote oog.