Wat maakt Alpe d'Huez nu dé Tourcol bij uitstek? Een zoektocht naar de magie achter de klim met 21 haarspeldbochten
Tour de FranceHij heeft er nooit kunnen winnen en toch siert een bordje met de letters 'Alpe d'Huez' het huis van Lucien Van Impe. De laatste Belgische Tourwinnaar bleef tot vandaag onder de indruk van de helling waarop hij zijn allereerste gele trui wist te bemachtigen. Daarom, een blik op de magie achter een iconische klim met 21 haarspeldbochten.
Feest! De Tour heeft vandaag iets te vieren. Eén dag na de zege van Geraint Thomas in La Rosière trekt de karavaan immers voor de 30ste keer in haar geschiedenis Alpe d'Huez op. De klim viert na drie jaar afwezigheid dus een bescheiden jubileumeditie. Al durven we te betwijfelen of dat de reden is waarom het straks opnieuw een gekkenhuis wordt op de Alpencol.
Neen, veel meer nog dan een jubileum blijft Alpe d'Huez samen met de Mont Ventoux en de Col du Tourmalet, dé klim van de Ronde van Frankrijk. Het is de berg die de Tour groot heeft gemaakt en omgekeerd. Opvallend, want ondanks een rijkgevulde geschiedenis bleef de Ronde van Frankrijk er bijna 50 jaar lang weg.
Tourbaas Jacques Goddet nam de beklimming pas in 1952 voor het eerst op in het parcours. Vele jaren later dan pakweg de Tourmalet of de Izoard. Geklommen werd er in de Ronde van Frankrijk al gedaan vanaf 1905 op de Ballon d'Alsace. Waarom kon een doodlopende weg naar een min of meer verlaten skioord dan uitgroeien tot de meest iconisch klim van de wielersport? En waarom was nu net Alpe d'Huez de eerste aankomst bergop in de Tour? Waarom is het een Hollandse Berg en wat is de reden achter de eigenaardige nummering van de bochten? Het antwoord begint bij twee mannen met een hart voor de wintersneeuw...
De weg naar boven
We schrijven 1935 wanneer een zekere Joseph Paganon beslist om als Minister van Openbare Werken de wintersport een duwtje in de rug te geven. De eerste skiërs duiken in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog in de Alpen op, maar zich een weg naar boven banen blijft een moeilijk gegeven. Paganon beslist daarom vanuit Bourg-d'Oisans een weg aan te leggen naar de hoogvlakte rond het bergdorpje Huez.
Zo gezegd, zo gedaan. De aanleg van de weg nam een jaar in beslag en werd bovendien in veertien stukken uitbesteed. Iedere aannemer moest één stuk weg van één kilometer aanleggen. Het resultaat was een netjes geasfalteerde route met 21 haarspeldbochten waarop mensen en auto's de meer dan duizend hoogtemeters tussen Bourg-d'Oisans en Huez makkelijk konden overwinnen.
Eerste aankomst bergop in de Tour
De weg lag er dus, het was daarna wachten tot het vrij verlaten Alpendorpje ook effectief zou uitgroeien tot een skioord. De financiële middelen waren niet echt voorhanden, tot Jean Monnet zich met de zaak ging bemoeien. Als één van de grondleggers van de Europese Unie zorgde hij ervoor dat een deel van het geld van het Marshallplan (om Europa weer herop te bouwen na de Tweede Wereldoorlog) ook naar de uitbouw van Huez kon gaan. Alpe d'Huez werd op die manier steeds populairder als skioord en had zo begin jaren '50 plots een stevige reputatie te pakken.
Genoeg elementen dus om op tafel te kloppen bij de Tourorganisatie. Twee hotel-eigenaars contacteerden Tourbazen Jacques Goddet en Félix Levitan om de koers in de zomer naar Huez te halen. De organisatie was net in dat jaar op zoek naar iets nieuws om de rivaliteit tussen grote vedetten Fausto Coppi, Louison Bobet en Hugo Koblet ten top te drijven. Een eerste aankomst bergop paste dus wel in die plannen.
Enig probleem: er werd van Huez een financiële bijdrage gevraagd van twee miljoen Franse francs. Geld dat uiteindelijk werd opgehaald bij de plaatselijke bewoners die graag een graantje meepikten van de extra publiciteit voor het toerisme in hun bergdorpje. Huez ging overstag en zo luidde de 14 kilometer lange beklimming de eerste aankomst bergop in de geschiedenis van de Tour in.
Coppi heer en meester op eerste beklimming
Ondanks de hoge verwachtingen leverde de eerste aankomst bergop in de Tour eigenlijk een kleine anticlimax op. Louison Bobet, Hugo Koblet en een hele rist andere grote namen lieten verstek gaan voor de Tour in 1952 en daardoor was Fausto Coppi de enige échte topfavoriet aan de start. Geen heroïsche strijd dus, maar de legendarische klimmer uit Italië zette de Tour op de top van de Alpe d'Huez wél een eerste keer naar zijn hand.
In een Ronde van Frankrijk waar voor het eerste motards voor camerabeelden zorgden, slaagde Coppi er op de klim makkelijk in om thuisrijder Jean Robic los te gooien. De Italiaan dacht dat de aankomst in het dorpje Huez lag, maar moest uiteindelijk nog een flink eind in zijn eentje doorklimmen naar de top. Aan het eind van het verhaal sprokkelde Coppi bijna anderhalve minuut op Robic. Het was genoeg om de gele trui over te nemen en de basis te leggen voor zijn tweede Tourzege.
De reden achter de bochtnummers
Door die kleine anticlimax en het lauwe enthousiasme van de pers bleef de Ronde van Frankrijk na 1952 ruim 20 jaar weg uit Huez. De Alp werd niet meer aangedaan en voor aankomsten bergop week de Tour makkelijker uit naar de Mont Ventoux of de Puy-de-Dôme. Het zou duren tot 1976 tot parcoursbouwer Félix Levitan zich weer in de buurt van de Alp zou wagen. Grenoble zag het voor die Tour niet zitten om de de karavaan te ontvangen en dus ging Levitan op zoek naar een alternatief. Eén van de organisatoren van de aankomst 24 jaar geleden werd opgebeld en die hoestte onmiddellijk 100.000 francs op om de Tour opnieuw naar Alpe d'Huez te halen.
Intussen was de klim ontegensprekelijk veranderd. Voor wie Alpe d'Huez ooit heeft beklommen zijn de bordjes met de bochtnummers welgekomen indicaties om de inspanning aan op te hangen. De klim begint onderaan met bocht 21 en telt dan gaandeweg af tot bocht 1. Van daaruit is het nog enkele honderden meters klimmen en vooraleer je boven bent. Het idee voor de nummering van de bochten kwam van een plaatselijke bewoner die in Slovenië op wild was gaan jagen en daar hetzelfde principe bij het oversteken van een bergpas had gezien.
Vandaag verwijst elke bordje naast het bochtnummer ook naar één of meerdere ritwinnaars boven op Alpe d'Huez. Bovendien staat de hoogte bij elke bocht aangeduid. Het meest iconische bochtnummer hoort bij bocht 7, de plaats waar de Nederlandse supporters traditiegetrouw verzamelen om hun Oranje kermis op de 'Hollandse Berg' te houden.
Heineken
Hoezo 'Hollandse Berg'? Jawel, ook dat heeft een reden. En die ligt niet enkel in de 8 Nederlandse ritzeges bovenop Alpe d'Huez. In de jaren '60 zorgde een Hollandse priester op missie immers voor de bouw van een heuse kerk in Huez. Jan Reuten, want zo heette de man, ging daarvoor aankloppen bij Heineken om het project te sponsoren.
De bierbrouwer hapte toe en Reuten kreeg op de verkoop van één flesje bier tien centime winst. De prietser nodigde heel wat Nederlandse kennissen uit om in zijn verblijf op Huez een biertje te komen drinken. De enige kerk in het Alpendorpje is dus letterlijk gefinancierd door de verkoop van Heineken-bier.
Uiteraard gingen de poppen pas helemaal aan het dansen toen de Ronde van Frankrijk er in 1976 voor de tweede keer passeerde. Joop Zoetemelk won de rit en bevestigde het predikaat van 'Hollandse Berg' definitief over Alpe d'Huez.
Dé Tourcol bij uitstek
De toon was gezet. Na Zoetemelk zouden ook Kuiper, Winnen, Rooks en Theunisse voor Nederlandse zeges tekenen. Dat én de vaak bizarre ontknopingen maakten Alpe d'Huez in een mum van tijd dé Tourcol bij uitstek. Wie herinnert zich niet de Peer van Pollentier in 1978, de rivaliteit tussen Hinault en Lemond in 1986, de exploten van Pantani in 1995 of de fotograaf die ritwinnaar Guiseppe Guerini in 1999 omver knalde?
Het leidde ertoe dat de populariteit van de beklimming begin jaren 2000 helemaal uit zijn voegen barstte. Toen Lance Armstrong er in 2004 zijn klimtijdrit begon vanuit Bourg-d'Oisans stonden volgens Franse bronnen bijna 1 miljoen toeschouwers op de bergflanken te wachten. Net daarom worden de veiligheidsmaatregelen bij elke nieuwe beklimming beetje bij beetje verscherpt. Met de komst van de Chris Froome lijkt dat dit jaar trouwens geen overbodige luxe. Gekker dan op de Alp wordt het niet. Op naar bocht 7!
Alpe d’Huez: de erelijst van Coppi tot Pinot
4 juli 1952: 10de rit, Lausanee-Alpe d’Huez, 266 kilometer, Fausto Coppi (Ita)
4 juli 1976: 9de rit, Divonne-les-Bains-Alpe d’Huez, 258 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
19 juli 1977: 17de rit, Chamonix-Alpe d’Huez, 184,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
16 juli 1978: 16de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 240,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
15 juli 1979: 17de rit, Moutiers-Alpe d’Huez, 166,5 kilometer, Joaquim Agostinho (Por)
16 juli 1979: 18de rit, Alpe d’Huez-Alpe d’Huez, 118,5 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
14 juli 1981: 19de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 230,5 kilometer, Peter Winnen (Ned)
20 juli 1982: 16de rit, Orcières-Alpe d’Huez, 123 kilometer, Beat Breu (Zwi)
18 juli 1983: 17de rit, La Tour du Pin-Alpe d’Huez, 223 kilometer, Peter Winnen (Ned)
16 juli 1984 : 17de rit, Grenoble-Alpe d’Huez, 151 kilometer, Luis Herrera (Col)
21 juli 1986: 18de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Bernard Hinault (Fra)
21 juli 1987: 20ste rit, Villard-de-Lans-Alpe d’Huez, 201 kilometer, Federico Echave (Spa)
14 juli 1988: 12de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 227 kilometer, Steven Rooks (Ned)
19 juli 1989: 17de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 165 kilometer, Gert-Jan Theunisse (Ned)
11 juli 1990: 11de rit, Saint-Gervais-Alpe d’Huez, 182,5 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
23 juli 1991: 17de rit, Gap-Alpe d’Huez, 125 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
19 juli 1992: 14de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 186,5 kilometer, Andrew Hampsten (VSt)
19 juli 1994: 16de rit, Valréas-Alpe d’Huez, 224,5 kilometer, Roberto Conti (Ita)
12 juli 1995: 10de rit, Aime-La Plagne-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
19 juli 1997, 13de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 203,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
14 juli 1999, 10de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 220,5 kilometer, Guiseppe Guerini (Ita)
17 juli 2001, 10de rit, Aix-les-Bains-Alpe d’Huez, 209 kilometer, Lance Armstrong
13 juli 2003, 8ste rit, Sallanches-Alpe d’Huez, 219 kilometer, Iban Mayo (Spa)
21 juli 2004, 16de rit, Bourg-d’Oisans-Alpe d’Huez, 15,5 kilometer, Lance Armstrong (VSt)
18 juli 2006, 15de rit, Gap-Alpe d’Huez, 187 kilometer, Fränk Schleck (Lux)
23 juli 2008, 17de rit, Embrun-Alpe d’Huez, 210,5 kilometer, Carlos Sastre (Spa)
22 juli 2011, 19de rit, Modane-Alpe d’Huez, 109,5 kilometer, Pierre Rolland (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Christophe Riblon (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Moreno Moser (Ita)
25 juli 2015, 20ste rit, Modane-Alpe d’Huez, 110,5 kilometer, Thibaut Pinot (Fra)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
4
KIJK. Kippenvel voor afscheidnemende Pinot: dikke rijen fans moedigen hun held aan op Petit Ballon
-
Livios
Gebruik azijn nooit op beton of natuurstenen die kalk bevatten: zo ga je wél voor een brandschoon en schadevrij terras
Kan je terras nog een opknapbeurt gebruiken vooraleer je er lekker kan vertoeven? Dan is het reinigen geen overbodige luxe. Met deze onderhoudstips van bouwsite Livios ben jij helemaal klaar voor de heerlijke lentezon. -
PREMIUM21
“Zorgen dat we geen wrijving krijgen in de groep”: Kopecky doet goeie zaak voor groen, maar krijgt ze écht ruimte om ervoor te gaan?
Het zag er even benard uit, maar Lotte Kopecky volhardt in het geel en zo blijft haar groene trui nog even verborgen. Een trui die ze in tegenstelling tot de gele wel kan behouden tot het einde van deze Tour. Krijgen we na Jasper Philipsen een tweede Belgische in het groen? “Lotte kan in lastige ritten ook punten sprokkelen.” -
-
3
KIJK. “Hij was verrast me te zien”: Vingegaard over bezoekje aan Van Aert en Vuelta-concurrent Evenepoel
-
12
KIJK. In gepersonaliseerd vliegtuig naar Kopenhagen, waar groot feest volgt: Vingegaard door enorme mensenmassa als held ontvangen
Daags na zijn huldiging in Nederland werd Tourwinnaar Jonas Vingegaard in de bloemetjes in zijn vaderland Denemarken. In hoofdstad Kopenhagen kwam een enorme mensenmassa op de been om de kopman van Jumbo-Visma te eren. -
12
Aan de klink hangen breekt AG-renster Henttala zuur op: Finse én ploegleider Knaven worden abrupt uit de Tour gezet
Opnieuw een harde beslissing van de wedstrijdjury in de Tour de France Femmes. AG Insurance-Soudal-Quick.Step-renster Lotta Henttala en haar ploegleider Servais Knaven werden tijdens de zesde rit immers uit koers genomen omdat de Finse aan de klink van de volgwagen was gaan hangen. -
15
Patrick Lefevere over de voorbije Tour en degene die komt: “Wij gaan ervan uit dat het met Remco zal zijn”
-
8
Ritwinnaar Mohoric schiet eerst vol en loopt dan helemaal leeg: “Ik deed mijn best, Gino Mäder kan dat niet meer doen”
-
Livios
Zonnepanelen en thuisbatterij met stekker straks ook in België toegelaten? “Lagere kosten, maar ze leveren minder op”
Kleine thuisbatterijen en zonnepanelen met een stopcontactstekker: ze bestaan, maar of je ze in België ook mag gebruiken, is niet duidelijk. Synergrid, de Belgische netbeheerderskoepel, wil daar verandering in brengen, omdat de vraag vanuit de markt zou toenemen. Maar is dat echt zo? Zijn de toestellen veilig en voordelig? En kun je ze in elke woning gebruiken? Bouwsite Livios vroeg het aan energie-expert Dirk Van Evercooren. -
PREMIUM65
Wout van Aert geeft zichzelf dit seizoen een acht op tien: “Ik en andere kopmannen zullen voortaan de kat uit de boom kijken en Van der Poel laten doen”
Wout van Aert (28) weet weer wat winnen is. In de Tour of Britain beëindigde hij een lange droogte. “Leuk, maar het verandert niks aan mijn seizoen.” Tijd voor een analyse van dat seizoen. Van te ijverig op de Poggio tot de nieuwe Poulidor naar een mentale dip in juni en opperste geluk op 1 september. “De eeuwige tweede? Met die bijnaam wil ik niet met pensioen gaan.” -
Independer
60 euro betalen voor slechts een paar minuten surfen: zo betaal je je niet blauw aan telecom op reis
3 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerDirk Van Den Bossche
Pedro Gonzalez
Henkie Janssen