Inwoners van Brasschaat zijn niet ontevreden, maar...: “Wij weten niet eens wie de burgemeester nu is”

Maandagochtend, markt op het Armand Reusensplein. De zon schijnt op misschien wel de laatste aardbeien van het jaar, een man probeert een keurige dame een antimuizenstekker te verkopen en Julia (2) die met haar buurvrouw Nathalie Lesage (42) op de markt is, gebruikt een stapel deurmatten als bed om even op te gaan liggen. “De verkiezingen? We hadden het er vorig weekend nog met vrienden over. Veel mensen van onze generatie weten niet wat ze moeten stemmen”, vertelt Nathalie. Ze is een van de weinige die openlijk over haar stemgedrag durft te spreken. De wat oudere generatie houdt dat liever voor zichzelf, maar Nathalie zit er niets mee in om haar overwegingen te delen.

Een stem op N-VA en CD&V, die nu samen besturen, wordt het waarschijnlijk niet. Misschien opnieuw Brasschaat 2012, zoals zes jaar geleden. “Ik kende toen iemand die opkwam en de partij wil inzetten op de jeugd. Maar mijn stem was ook niet uit volle overtuiging. Wat ik vooral belangrijk vind, is fietsveiligheid. Mijn twee zonen gaan elke dag met de fiets naar het Sint-Michielscollege en die route is gevaarlijk.”

Nathalie vraagt zich wel af wie er burgemeester zal worden als de N-VA opnieuw zo’n hoge score haalt. “Jambon is lijsttrekker, maar die zal waarschijnlijk in Brussel blijven. Dat is eigenlijk niet fair, want zo weten de burgers niet waar ze aan toe zijn.”

Van Louis Smets, die ook boodschappen komt doen op de markt, mag de burgemeester een blauwe worden, want hij steunt Open Vld, maar hij beseft ook wel dat die kans klein is. Over de vroegere CD&V-burgemeester was hij eigenlijk best tevreden. “Die was tenminste altijd aanwezig.” Waarmee hij meteen een statement heeft gemaakt over de huidige, ontslagnemende burgemeester Koen Verberck (N-VA), die onlangs naar de privé is overgestapt. Maar daarover later mee.

Villawijk

Vier kilometer verwijderd van de markt ligt Vriesdonk, de dunst bevolkte wijk van Brasschaat. Er staan enorme villa’s, die vaak meer dan een miljoen euro waard zijn. Een zwembad in de tuin is geen uitzondering en sommige huizen hebben drie garages om alle auto’s droog te kunnen stallen. Het enige gevaar in de met bomen omzoomde lanen schuilt in de eikels die door een herfstbriesje op je hoofd kunnen belanden. Verder is het er rustig op een doordeweekse ochtend. De meeste mensen zijn gaan werken, maar een van de hermetisch gesloten poorten voor de villa’s gaat onverwacht open als we aanbellen. “Loop maar door naar de chalet achterin de tuin”, zegt een vrouwenstem door de intercom.

Stefan Vermeulen (49) en Iris Van Hoye (32) blijken hier sinds november te wonen. De chalet is het kantoor van Xquisit, hun IT-detacheringsbedrijf. “Hadden wij een afspraak?”, vraagt Stefan Vermeulen. Euh, nee, we wilden graag eens horen wat jullie van Brasschaat en van het gemeentebestuur vinden. Voor de zekerheid werpt Stefan Vermeulen nog snel een blik op onze perskaart om dan uitgebreid te vertellen over hun droom om ooit in Vriesdonk te wonen, ook al woonden ze hiervoor maar een paar straten verderop in een villa in Ekeren. Iris: “Er is toch een mentaliteitsverschil. Het is hier ook heerlijk rustig en de kinderen gaan met de hond gewoon zelf een blokje om. Ik voel me hier heel veilig en in Brasschaat is het goed shoppen.”

Stefan Vermeulen is een ingeweken Nederlander, die ondertussen Belg geworden is. “Toen we hier net woonden, hebben we de hele straat uitgenodigd voor een borrel. Ik vind het heel normaal dat je een beetje weet wat de buren doen, dat je elkaar een beetje kent. Maar dit is een topbuurt.”

Toevallig heeft het koppel gisteren de stemtest gedaan en ze kwamen allebei uit op N-VA. “Gelukkig maar, want ik ben lid van de partij. Maar ik weet dus ook niet wie hier nu de burgemeester is, he. Ik vind dat je het ambt moet oppakken als je je kandidaat stelt en de steun krijgt van de kiezers. Dat is hetzelfde met die popiejopie lijstduwers van vroeger op tv die ze wel eens vragen voor de politiek. Die haken dan ook op het laatste moment af.”

Ook Wilfried Saen (67) die in een van de oudste villa’s van de wijk woont (in 1980 nog gekocht voor zo’n 100.000 euro), zal waarschijnlijk op de N-VA stemmen. Samen met zijn vrouw waren ze de enige bedienden in de wijk. Wilfried werkt ook gewoon zelf in de tuin. Veel villabewoners hebben een tuinman of een robot om het gras te maaien. “N-VA is populair in deze wijk. Al zijn er in alle partijen punten die ik reuze vind, en overeenkomen doen ze toch niet. Ik ben bijvoorbeeld wel voor een tram naar Brasschaat. Wij zijn niet bang voor de stad omdat we zelf lang in Borgerhout hebben gewoond. Toen het openluchtzwembad nog open was, kwamen er wel eens amokmakers van de stad naar hier, maar dat is lang geleden. Ik zie nu alleen maar voordelen van een tram.” Ook Wilfried weet overigens niet wie de burgemeester is. “Verberck, toch? Ik heb het krantje juist in de bus gekregen. Staat hij daar niet meer op? O nee, nu zie ik het.”

Leeg bureau

In het nieuwe gemeentehuis aan de Verhoevenlei is het bureau van de burgemeester, nummer 2.4, inderdaad leeg. In augustus nam Koen Verberck (N-VA) ontslag als waarnemend burgemeester omdat hij een aanbieding uit de privé had gekregen, als verantwoordelijke voor een aantal Shop & Go-winkels. “Hij is deze week begonnen”, zegt zijn opvolger Philip Cools (N-VA). “Omdat die procedure vrij uitgebreid is, via de raadsleden, gouverneur, procureur en minister, zal het nog wel drie tot vier weken duren voor ik officieel plaatsvervangend burgemeester ben. Of het dan nog de moeite is? Er moet toch continuïteit zijn tot 1 januari.”

De vroegere CD&V-burgemeester Dirk De Kort, schepen in het huidig bestuur, vindt de carrièrewending van Verberck “verwonderlijk”. “Er waren ook spanningen binnen de fractie. We houden ons erbuiten, want mensen hebben er geen behoefte aan als we andere partijen gaan bekladden. Maar zelf heb ik een mooie job in de privé achtergelaten omdat ik graag burgemeester wilde worden.”

Steven Broos van Brasschaat 2012, een kartel van onafhankelijken, Groen en sp.a, vermoedt dat de heibel over twee percelen die Verberck wilde samenvoegen (uiteindelijk trok hij die aanvraag in) net het dossier te veel was. “Anders neem je zo’n beslissing niet op een dikke maand voor de verkiezingen. Verberck ging heel eigengereid te werk en claimde soms dossiers van zijn schepen van Sport. Ik wil hem zeker niet beschuldigen, maar in dat bouwdossier is hij wel onvoorzichtig geweest. We vinden het trouwens vreemd dat die Shop & Go zeven dagen per week open is van 6-22u, terwijl in 2006 een reglement is gestemd waarin staat dat dat niet kan. Maar mijn belangrijkste zorg is dat er deze legislatuur veel gebeurd is dat gezonde politieke besluitvorming in de weg staat, en dan denk ik bijvoorbeeld ook aan de vijf schepenen die betrapt zijn met alcohol op achter het stuur.”

Voor Philip Cools is dat laatste geen issue meer en hij ontkent dat er andere motieven meespelen bij het vertrek van Verberck. “Het was gewoon een persoonlijke beslissing.” Ook de roddel dat Jambon naar het Brusselse zou verhuizen voor de federale verkiezingen wordt met klem ontkend. “En die burgemeesterskwestie: Dirk Van Mechelen (Open Vld) en Pieter De Crem (CD&V) hebben Kapellen en Aalter toch ook achtergelaten? Dat hoort bij het politieke spel.”

Cools spreekt liever over de realisaties van het bestuur: het nieuwe administratieve centrum, waarin alle diensten zijn samengebracht waardoor er ook veel kosten zullen wegvallen, de integratie van het OCMW in datzelfde gebouw, investeringen in de sportclubs, de school in de wijk Kaart, de inspanningen voor de lokale economie en de verkeerstoren, om maar een aantal zaken te noemen. “Tijdens onze huisbezoeken krijgen we veel positieve reacties. Het gevoel zit goed, we verwachten geen oplawaai.”

De joker van Jambon

Ook Steven Broos beseft dat de N-VA populair is. “Maar Brasschaat verdient een burgemeester die er echt voor ons is. Philip Cools wordt nu ingezet als joker van Jambon. Toen Jambon naar Brussel vertrok, ging hij eerst mee. Op het moment dat Tom Versompel (N-VA) een tweede keer betrapt werd op dronken rijden, is Cools zijn plaats komen invullen. En nu Verberck vertrokken is, wordt hij daar ingezet. Wie na de verkiezingen als plaatsvervangend burgemeester zou worden aangeduid als de N-VA weer de grootste is, is onduidelijk. Ik vermoed dat er binnen de partij een grote concurrentiestrijd is losgebarsten.”

Brasschaat 2012 zet vooral in op betaalbaar wonen, op meer regie van de gemeente op dat vlak, en op een oplossing voor de mobiliteit, waaronder de fel bediscussieerde tramverbinding. CD&V heeft liever extra grote en snelle bussen en pleit voor een bijkomend treinstation in Sint-Job, voor betere fietspaden, deelwagens en -fietsen en taxicheques voor ouderen. “Brasschaat wordt nu als spitsstrook gebruikt voor de E19, daar moeten we iets aan doen”, zegt De Kort.

Zware leningen

Open Vld, dat wil inzetten op ondernemen en Brasschaat als parkgemeente wil versterken, heeft kritiek op de zware lening van 10 miljoen euro die werd aangegaan voor het Nieuw Administratief Centrum. “Ondanks de verkoop van patrimonium, moet het hele investeringsbedrag ontleend worden”, zegt lijsttrekker Christophe Thomas. “De leninglast van de gemeente stijgt, dat wijst op een structureel probleem. In het cluster van gemeenten als Kapellen, Schilde en Schoten verliezen we de positie van beste leerling van de klas.”

Vanuit het Vlaams Belang, dat drie zetels heeft in Brasschaat, is soortgelijke kritiek te horen. Lijsttrekker Dimitri Hoegaerts: “Het is onverantwoord om op het einde van de legislatuur 10 miljoen te lenen en daar de volgende besturen mee op te zadelen. We betreuren ook de verkoop van patrimonium zoals de Rozenhoeve en de Oude Pastorie. Alles moest wijken voor die nieuwbouw.”

Ook kritische burger Patrick Van Noten, luis in de pels van het bestuur en als eigenaar van een aantal gronden ook betrokken bij onder andere het dossier van de samengevoegde percelen, maakt zich daar zorgen over. “Mensen denken misschien dat Brasschaat een rijke gemeente is, maar dat is niet zo. Er is geen geld voor extra’s en de geplande heraanleg van een aantal straten is zelfs uitgesteld naar de volgende legislatuur.”

Zakkenvullers

Terug naar de markt, waar ook heel wat antipolitiek te horen is. “Alle politici buiten in Brasschaat en het zal beter worden!”, zegt een dame die met haar familie op de markt is. Dat het allemaal zakkenvullers zijn, zeggen twee gepensioneerde ex-collega’s. “Madam, Brasschaat is een veel te dure gemeente. Dat trekt op niets. En van service hebben ze nog niets gehoord. Twee weken geleden was er een lantaarnpaal kapot. Denk je dat ze die komen repareren? Daar hebben we vaak voor moeten bellen. Ze wilden het gewoon op een lijstje zetten.”

Op de markt zijn niet alle, maar toch wel veel mensen tegen een tramverbinding met Antwerpen. Uit angst dat het rustige Brasschaat net zo stads zou worden als Merksem, dat het schrikbeeld blijkt te zijn van heel wat Brasschatenaars. “Dan zou al dat gespuis naar hier komen”, verwoordt iemand het cru.

De enige Merksemnaren die we voorlopig aantreffen, zijn de sympathieke 87-jarige Staf Verwimp en Marie-Louise Vernimme. “Hier kunnen we beter met de rollator wandelen dan in Merksem”, vertelt Marie-Louise. Haar man heeft twintig jaar in Brasschaat gewoond, van 1932 tot 1952, in een periode dat dokter Jozef Roosens burgemeester was (en erna Hippoliet Paelinckx, alleen de naam al verraadt een andere tijd), meer dan 75 jaar geleden. “We zijn met school nog naar zijn begrafenis geweest in 1942.” Van de huidige politieke partijen was toen nog geen spoor.

Ramen kuisen voor affiche

De enige politieke partij die vandaag op de markt aan het flyeren is, is PVDA die bij de verkiezingen een zetel hoopt te bemachtigen. PVDA in Brasschaat, is dat geen hopeloze poging? “Helemaal niet”, zegt lijsttrekker Rob Eeman. “Brasschaat staat bekend als villagemeente, maar er is ook armoede en ook de middenklasse krijgt het steeds moeilijker. In de buik van Brasschaat leeft een solidariteitsgevoel, we moeten het alleen wakker maken.”

Omdat de PVDA geen budget heeft voor grote borden in de tuinen, hebben ze iets ludieks bedacht: als ze een affiche mogen hangen, dan kuisen ze meteen de ramen. Ze hebben ook een zelfgeschreven nummer dat met veel enthousiasme wordt gebracht. Maar of dat volstaat om die zetel te halen, zal nog moeten blijken. Al zullen de meeste Brasschatenaren eerder wakker liggen van iets anders: wie zal vanaf 2019 de nieuwe (waarnemend) burgemeester worden. Het antwoord op die vraag zal waarschijnlijk verrassender zijn dan wie in Brasschaat de verkiezingen wint.