Wie deed de regering vallen? Iedereen wijst naar iedereen
Volgens de oppositie heeft een twitterende voorzitter Rutten mee de val van de regering-Michel veroorzaakt. — © belga
Volgens de socialisten is het de schuld van Open VLD. Volgens Open VLD draagt de N-VA de verantwoordelijkheid en de MR kijkt boos naar de linkse oppositie.
Het is een bekend gegeven in de Wetstraat: een regering doen vallen is niet populair en dus wijst iedereen een beetje naar iedereen.
Voor de N-VA is het al een tijdje duidelijk: de partij is uit de regering gezet door de andere regeringspartijen. Sindsdien is de premier de weg kwijt. ‘De regering had geen plan B’, zei fractieleider De Roover vanavond nog maar eens. Vanmorgen had ex-staatssecretaris Theo Francken Open VLD en CD&V nog vergeleken met een stel briesende stieren die absoluut die ‘lastigaards’ van de N-VA buiten wilden.
Voor Open VLD is de N-VA de hoofdschuldige: zij hebben het sociaal-economisch project van deze regering laten vallen uit protest tegen een niet-bindend pact. ‘Ik heb al de hele week gehoord dat de N-VA naar vervroegde verkiezingen wou gaan,’ zei voorzitter Gwendolyn Rutten kort na de val in Terzake. ‘Die partij wil confederalisme en het land splitsen.’-
Ook CD&V legde eerder al de verantwoordelijkheid bij de N-VA. Maar in Terzake toonde vicepremier Kris Peeters zich ook erg ontgoocheld over de oppositie die de uitgestoken hand weigerde.
De MR is dan weer vooral boos op de oppositie (en concurrent PS in het bijzonder). Vicepremier Didier Reynders stelde na het ontslag vanavond: 'Na zo veel openheid van de premier voor een echt gesprek met de oppositie over de koopkracht en het klimaat, kregen we zo'n reactie van de oppositie. (Reynders doelt op de motie van wantrouwen, red.) Dat is een spel van de oppositie en we moeten stoppen met dat spel.'
De linkse oppositie wijst op de houding van Open VLD. ‘De premier kwam in het parlement met een lijst maatregelen waar de oppositie al jaren om vraagt, maar het is Open VLD die zelf die piste de grond inboorde’, zei SP.A-voorzitter John Crombez dinsdagavond in Terzake. ‘Terwijl de schorsing van de parlementaire vergadering bezig was, liet Open VLD op Twitter weten dat de jobsdeal en de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen moeten doorgaan. Daarmee ging de partij rechtstreeks in tegen de premier.’
Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven.
De eerste die trouwens naar de tweet van Gwendolyn Rutten verwees vanavond was Kristof Calvo (Groen). Nog voor duidelijk was geworden dat er een motie van wantrouwen zou komen, stelde Calvo al: ‘Als de eigen meerderheidspartijen hun premier meteen terugfluiten, hoe kan de oppositie dan geloven dat er een oprechte trendbreuk is?’
Ook PS-voorzitter Elio Di Rupo verwijst naar die tweet van Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten. Maar voorts legt hij de schuld bij de MR. Ook al dienden PS en SP.A, met de steun van Groen en Ecolo, een motie van wantrouwen in, is de oppositie ‘in geen geval verantwoordelijk’ voor de val van de regering-Michel, zegt Di Rupo. ‘Uiteindelijk is de eerste minister de verantwoordelijke. Het is niet de oppositie die 4,5 jaar geregeerd heeft en het sociale weefsel heeft doen scheuren, vooral in Franstalig België.'
LIVE. De Croo: 'Het liep niet mis door tweet van Rutten'
De Kamercommissie Financiën heeft woensdag een Financiewet goedgekeurd, een soort noodbegroting die de regering toelaat om alvast de eerste drie maanden van volgend jaar door te kunnen werken. Intussen rondde de koning woensdag zijn eerste dag van audiënties met partijvoorzitters af.
Wat staat Michel de komende dagen te wachten?
© PN
Premier Michel mag dan wel naar de koning getrokken zijn om het ontslag van de regering in te dienen, zijn lot blijft nog enkele dagen onduidelijk. Het zou kunnen dat we donderdag al een beslissing krijgen over nieuwe verkiezingen, maar het kan evengoed dat Michel II als regering in lopende zaken doorgaat tot aan de al geplande verkiezingen van eind mei.
Het enige wat voorlopig vaststaat, is dat Michel met zijn beslissing een motie van wantrouwen ontwijkt. Hij trok dus zelf naar het paleis, met de vraag om de regering te ontslaan. Na overleg houdt de koning, zoals de gewoonte is, dat ontslag nog even in beraad.
Als alles snel gaat, dan kan de koning in principe morgen al het ontslag aanvaarden. Dat is nog maar een eerste stap naar verkiezingen. Het parlement moet dan namelijk nog beslissen zichzelf te ontbinden, en over te gaan tot nieuwe verkiezingen. Dat moet dan binnen de 40 dagen gebeuren. De facto zou dit neerkomen op verkiezingen eind januari of begin februari, als de ontslagprocedure nog enkele dagen duurt. Dit is de optie die voor de grootste aardverschuiving zorgt.
In een tweede scenario kan de koning het ontslag dus nog even in beraad houden, en hopen dat Michel alsnog de brokken kan lijmen. Is een dergelijke poging, wat onwaarschijnlijk lijkt, succesvol, dan kan Michel verder. Als dat niet lukt, dan zal de koning het ontslag toch aanvaarden, maar loopt het vervolg gewoon enkele dagen of weken vertraging op.
Maar zelfs al stemt de koning in met het ontslag, het blijft twijfelachtig of het parlement wel zal beslissen zichzelf te ontbinden. Daarvoor is immers een meerderheid van 76 parlementsleden nodig. N-VA en Vlaams Belang zullen dat steunen, maar van de huidige regeringspartijen staat dat verre van vast. Michel gaf vandaag nog aan dat verkiezingen volgens hem geen goede optie zijn. En ook bij SP.A en Groen was te horen dat dit niet het beste voor het land zou zijn.
Als het parlement weigert zichzelf te ontbinden dan krijgen we in de praktijk dezelfde situatie: Michel II moet wel doorgaan. Dat gebeurt dan wel als een regering van lopende zaken, die tot eind mei voor elk dossier apart steun zal moeten zoeken. Wat dus sterk lijkt op het doorzetten van de manier waarop de regering sowieso zou moeten werken.
Een laatste optie is dat koning Filip het ontslag weigert, en Michel opdraagt om verder te doen. Dan zou de regering met een erg smal draagvlak toch moeten verdergaan als regering van lopende zaken.
In elk geval: voorlopig gaat het werk door. De plenaire Kamer komt normaal gezien donderdag opnieuw samen om te stemmen over de Financiewet, die een begroting van voorlopige twaalfden mogelijk moet maken. Dat heeft Kamervoorzitter Siegfried Bracke alvast gezegd, vlak voor de zitting voor dinsdag werd opgeheven.
