Direct naar artikelinhoud
Visafraude

"U staat midden in het grootste mensensmokkelschandaal in jaren": Theo Francken door de mangel gehaald in de Kamer

Theo Francken (N-VA) en partijgenoot Theo Francken.Beeld Photo News

Voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) moest het donderdag ontgelden in de Kamer over de affaire rond humanitaire visa en het Mechelse N-VA-gemeenteraadslid Melikan Kucam. Francken noch zijn partijgenoten kwamen tussen in het debat.

Alles draait rond de uitreiking van humanitaire visa aan oosterse christenen en het Mechelse gemeenteraadslid Melikan Kucam (N-VA). De man zou mensen aan zo’n visum hebben geholpen in ruil voor geld. Kucam trad op als tussenpersoon voor het kabinet van toenmalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken, maar het gerecht heeft geen aanwijzingen dat Francken zelf of zijn medewerkers betrokken waren bij het mogelijke gesjoemel.

Francken is in de regering van lopende zaken intussen vervangen door minister Maggie De Block (Open Vld), maar moest het donderdagmiddag als gewoon Kamerlid ontgelden in plenaire. “Het feit dat de N-VA de regering in december heeft verlaten, is de enige reden waarom Francken vandaag geen ontslag moet nemen”, beet Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt hem toe. “Francken heeft vandaag moeten toegeven dat hij al sinds september/oktober op de hoogte was van de geruchten, maar hij heeft daarmee niets gedaan. Dat is onbegrijpelijk. De man die ngo’s beschuldigt van mensensmokkel, moet nu vaststellen dat ze in zijn eigen partij zitten. Dat is onaanvaardbaar en u bent zelf politiek verantwoordelijk.”

Wouter De Vriendt (Groen).Beeld Photo News

Sp.a-Kamerlid Monica De Coninck benadrukte dat “verschillende mensen, in meerderheid en oppositie, daar jarenlang vragen over hebben gesteld”, maar dat Francken daar niet wilde op ingaan. “Het ergste is dat we niet weten aan wie die visa zijn uitgedeeld: aan uiterst kwetsbare mensen, of aan mensen met een dikke portemonnee en de juiste politieke relaties? Streng maar rechtvaardig is de slogan, maar rechtvaardig is hier heel ver te zoeken”, zei ze.

“Dit had vermeden kunnen worden”

Patrick Dewael (Open Vld), die zelf als minister van Binnenlandse Zaken een tijdje bevoegd was voor de uitreiking van humanitaire visa, vindt dat Francken meer voorzichtigheid aan de dag had moeten leggen. “Dit is een discretionaire bevoegdheid, waarbij de minister zelf beslist, maar er is ook de regel van de voorzichtigheid: men moet zich omringen met de nodige adviezen en men is dus geen keizer-koster”, klonk het. “Werken met tussenpersonen die lijstjes komen afgeven, dat is de negatie van het systeem op zich.”

CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri reageerde boos. “Ik ben nog niet vaak zo kwaad geweest, ook omdat dit vermeden had kunnen worden. Want hoe vaak heb ik gevraagd om dit systeem transparanter te maken? Maar men wou liever vrijheid blijheid. Dit heeft nu geleid tot misbruiken”, zei ze. “Francken heeft de weg geplaveid naar willekeur en politiek cliëntelisme.”

Nahima Lanjri (CD&V).Beeld Photo News

Verschillende fracties vragen hoorzittingen over de affaire, ook met Francken zelf. CdH’er Georges Dallemagne vroeg een parlementaire onderzoekscommissie naar de zaak. “Dit is het grootste mensensmokkelschandaal van de laatste jaren, en u staat daar middenin”, beet hij de N-VA’ers toe.

Hendrik Vuye van Vuye&Wouters sprak van “chaos en wanbeleid” door Francken. “Tussenpersonen moeten onpartijdig en onafhankelijk zijn, en dat was hier duidelijk niet het geval. Theo tuurt, Theo toert, en Theo schrijft boeken, maar hoe de humanitaire visa worden toegekend op zijn kabinet, dat weet Theo niet.”

‘Dit is het grootste mensensmokkelschandaal van de laatste jaren, en u staat daar middenin’
Georges Dallemagne (CdH

Vlaams Belang-Kamerlid Barbara Pas wilde van huidig minister De Block weten of ze de humanitaire visa die met tussenkomst van Kucam zijn uitgereikt, zou intrekken. Die laatste antwoordde alvast dat ze dat niet zou doen.

Bij N-VA zelf kwam niemand tussen.

Meer lezen

Tot tweehonderd mensen zouden Mechels N-VA-gemeenteraadslid Melikan Kucam betaald hebben om naar België te komen met een humanitair visum. Dat valt te horen bij N-VA. 

Door het onderzoek naar mensensmokkel en fraude met visums zijn alle ogen plots gericht op Kucam. Maar in de Assyrische gemeenschap van Mechelen kennen ze hem al langer. “Iedereen wist dat je bij Melikan een visum kon kopen.”

Als staatssecretaris voor Asiel maakte Theo Francken (N-VA) het tot zijn persoonlijke missie om zoveel mogelijk oosterse christenen te redden uit het oorlogsgeweld. Maar dat hij tussenpersonen verregaande inspraak gaf over wie een humanitair visum kreeg, was an accident waiting to happen.

“Gerechtelijke aansprakelijkheid is één zaak. Politieke verantwoordelijkheid is een andere. Het is kristalhelder dat die verantwoordelijkheid ligt bij voormalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA) en zijn kabinet”, schrijft hoofdredacteur Bart Eeckhout in het standpunt.