Nee, dit zou niet mogen gebeuren. Maar er vallen bij ons te vaak dingen uit.’ Zo reageert een ervaren luchtverkeersleider op het technische mankement dat Belgocontrol donderdag heeft geteisterd. Daardoor werd het luchtverkeer op lage hoogte een tijd stilgelegd. ‘De jongste jaren zijn er elk jaar wel een of meerdere gevallen van systeemfalen. Dat zou in onze sector niet mogen voorvallen', klinkt het verontwaardigd.

De luchtverkeersleider wijt de moeilijkheden aan jarenlang te weinig inves­teren. ‘Er is op belangrijke momenten niet geïnvesteerd, of te laat. Er moest eerst iets gebeuren vooraleer men actie ondernam. Herinner je je de stroompanne in 2015? (Het Belgische luchtverkeer lag toen urenlang stil, red.) Pas dit jaar zijn er aanpassingen in het elektronische systeem aangebracht, zodat we toch nog kunnen reageren, mocht het incident zich nog eens voordoen.’

Wantrouwen

De moeilijkheden hebben tot gevolg dat de luchtverkeersleiders hun eigen systemen amper nog vertrouwen, klinkt het. ‘Het vertrouwen raakt zoek. Je houdt in het achterhoofd dat zoiets klaarblijkelijk eender wanneer kan gebeuren. Bij mensen die dergelijke failures meemaken, laat dat sporen na. Hoe klein of hoe groot het incident ook is.’

De woordvoerder van Belgocontrol, ­Dominique Dehaene, nuanceert. ‘We moeten niet overdrijven’, zegt hij. ‘Sinds 2014 zijn er veel investeringen gebeurd.’ Hij spreekt over een investeringsprogramma van 100 miljoen euro in vijf jaar. Vorig jaar ging het over 37 miljoen euro. ‘We zijn het verleden snel aan het inhalen’, luidt het. ‘En geen enkel computersysteem is onfeilbaar. Ik daag u uit om tien bedrijven te bellen en te vragen of ze nog nooit moeilijkheden met hun technische installaties hebben gehad.’

De vakbond weerspreekt dat. ‘Men kondigt wel veel investeringen aan, maar hoeveel geld wordt er effectief uitgegeven?’ vraagt Kurt Callaerts van het ACV zich af. ‘Ondertussen blijft dat oude systeem voortdraaien. Voor het personeel voelt het als rijden met een oude auto waarvan je weet dat de remmen het kunnen laten afweten.’

Volgens Callaerts is het slechts dankzij de koelbloedigheid van de medewerkers dat er nog geen ongevallen zijn gebeurd. ‘We zijn al een paar keer door het oog van de naald gekropen. Hoed af voor de medewerkers. Maar er zal een dag komen dat er wel iets zal mislopen.’

‘Clear the sky’

Door het technische euvel werd rond 16 uur een ‘clear the sky’ uitgevoerd. De al landende vliegtuigen werden nog binnengehaald, andere werden afgeleid naar buitenlandse luchthavens. Het overvliegende luchtverkeer, boven 24.500 voet, bleef ongestoord voortvliegen omdat dat door Eurocontrol wordt begeleid.

Rond 17.30 uur was het euvel verholpen en werd het luchtverkeer weer opgestart. Het duurde nog een drietal uur om de achterstanden op de Belgische luchthavens weg te werken. Brussels Airlines moest twaalf vluchten annuleren. Zo’n duizend passagiers waren getroffen. TUI moest twee inkomende vliegtuigen afleiden naar Rijsel en Eind­hoven.