Alles wat u moet weten over uw nieuwe energiemeter

1. Wat is een slimme meter?

Een slimme meter is een digitale meter. Net als een klassieke meter meet die het stroom- en gasverbruik. 

Het verschil is dat een digitale meter ingebouwde communicatietechnologie bevat – vandaar ook de 'slimme' naam. Dankzij die technologie kan de consument zien hoeveel energie hij die dag, week, maand precies verbruikt. En de netbeheerders Eandis en Infrax kunnen de gegevens vanop een afstand aflezen. Bovendien kunnen de data gekoppeld worden aan allerlei energie-apps en slimme huishoudtoestellen.

2. Waarom hebben we een slimme meter nodig?

De realiteit is dat veel gezinnen nog altijd niet bewust omgaan met energie. Slimme meters moeten zorgen voor slimme consumenten. Versta: hen op een ongedwongen manier aanmoedigen om hun verbruik te verlagen. Wat goed is voor hun portefeuille en voor het klimaat. In Italië hebben slimme meters er de afgelopen jaren mee voor gezorgd dat een gemiddeld gezin 5 procent minder stroom verbruikt.

Slimme meters moeten ook de rompslomp verminderen. Netbeheerders moeten niemand meer langs sturen om de meterstanden op te nemen. Consumenten moeten geen kaartjes meer invullen. Aan- en afsluitingen van het stroomnet kunnen vanop afstand gebeuren. Mensen met een budgetmeter kunnen beter opgevolgd worden. Overstappen tussen een enkel- of tweevoudig tarief wordt makkelijker en goedkoper.

3. Wie krijgt een slimme meter?

Sinds 2016 zijn er digitale energiemeters geïnstalleerd in een aantal gemeenten, bij wijze van proef. De Vlaamse netbeheerders Eandis en Infrax starten vanaf volgend jaar met een algemene uitrol.

Die zal wel geleidelijk verlopen. Eandis en Infrax rekenen op 15 jaar voordat de allerlaatste draaitellers weg zullen zijn. De nieuwe meters worden het eerst geïnstalleerd bij (ver)bouwers, eigenaars van zonnepanelen en mensen met financiële problemen. Wie niet tot die doelgroepen behoort, maar toch al snel een slimme meter wil, kan die vanaf 2019 aanvragen. Al draai je dan zelf op voor alle kosten.

4. Wat kost een slimme meter?

De kost van de digitale meter zelf zit, net zoals voor de oude draaitellers, verwerkt in de nettarieven. Omdat de meters geleidelijk worden ingevoerd, worden de kosten gespreid doorheen de tijd. 

Volgens een berekening van energiewaakhond VREG zal een gemiddeld gezin jaarlijks 16 euro meer betalen op zijn stroomfactuur en 11 euro voor zijn gasfactuur. Anderzijds worden die facturen waarschijnlijk ook goedkoper door een daling van het energieverbruik. Bij een nieuwbouw of een grondige renovatie zal de consument, net zoals vandaag, wel nog zelf de plaatsing en indienststelling moeten betalen.

Consumenten zullen de installatie van een slimme meter niet kunnen weigeren. In Nederland, waar slimme meters al sinds de jaren 90 worden gebruikt, kan dat wel.

5. Wat is de toekomst van de slimme meter?

Net om de kosten te drukken, hebben de netbeheerders Eandis en Infrax gekozen voor een basismodel. De klant zal zelf apps moeten kopen om die meter slimmer te maken.

Op de app die het mogelijk maakt om de overproductie van zonnepanelen te verkopen, is het nog een poos wachten. Wellicht tot 2020. De ontwikkeling van de software door het bedrijf Atrias, een samenwerking van de vijf Belgische netbeheerders, loop vertraging op.

De verwachting is dat energieleveranciers op termijn zullen afstappen van het klassieke dag- en nachttarief, en meerdere tariefperiodes doorheen de dag zullen invoeren. Dit zou veel nieuwe mogelijkheden openen voor slimme toestellen. Consumenten kunnen dan bijvoorbeeld een tijdstip instellen waarop ze 's ochtends hun was klaar willen hebben of hun elektrische auto opgeladen. Waarop de computer in de slimme meter dan bepaalt wanneer dit het best gebeurt, als de stroomprijs het laagst is.

Tommelein is alvast overtuigd. "De digitale meter is heel belangrijk voor energieomslag. We zijn bij de laatsten in Europa om over te schakelen. De toekomst is hernieuwbaar!", reageert hij per tweet.