Open op een feestdag: mag een handelaar zijn winkel openhouden wanneer hij dat wil?

Kleinhandelaars zijn onderworpen aan een wetgeving die sluitingsuren en een wekelijkse rustdag oplegt. Zo mogen handelaars geen 7 dagen op 7 open zijn. En ze mogen ook niet kiezen op welke uren de winkel open of dicht gaat. Er zijn wel een aantal uitzonderingen: horeca, kappers, en winkeliers in de badsteden en in toeristische centra zijn niet onderworpen aan deze wetgeving. Zij zijn niet verplicht om een rustdag in te lassen en zij kunnen de sluitingsuren zelf bepalen.

Heb jij je al eens afgevraagd waarom jouw buurtwinkel op maandag pas om 13 uur open gaat? Daar is een goede reden voor. Alle handelaars moeten verplicht iedere week één wettelijke rustdag inlassen.

"Onder een wekelijkse rustdag verstaat men een ononderbroken periode van 24 uur. Als een handelszaak op een zondag wil openen, kan dat bijvoorbeeld van 8 tot 13 uur. Maar dan mag die de dag erop - op maandag - pas openen op hetzelfde uur, dus pas om 13 uur. De 24 rusturen moeten altijd gerespecteerd worden. Er mogen ook geen thuisleveringen gebeuren tijdens die rustdag", legt Lien Meurisse uit.

Een handelaar is wel vrij om zijn of haar wekelijkse rustdag zelf te kiezen. "Dat mag een zondag zijn, maar ook een andere dag in de week. "En als die vaste rustdag net valt op de dag voor een wettelijke feestdag, dan mag de handelaar zijn wekelijkse rustdag verschuiven naar de dag nadien, de dag die volgt op die feestdag."

De handelaars moeten zich ook houden aan de wettelijke sluitingsuren. De meeste winkels (die gewoon overdag open zijn) moeten ook de sluitingsuren respecteren. "De handelszaak mag niet opengaan vóór 5 uur 's ochtends en moet sluiten om 20 uur."

In een aantal gevallen mag de winkel wel openblijven tot 21 uur. "Op een vrijdag mag dat en ook op de avond vóór een feestdag. Als de wettelijke feestdag bijvoorbeeld op een maandag valt, dan mag de winkel de zaterdag daarvoor tot 21 uur open blijven."

Voor de nachtwinkels liggen de sluitingsuren uiteraard anders. "Eigenaars van nachtwinkels moeten sluiten tussen 7 uur 's morgens en 18 uur. Al kan daar een uitzondering op gemaakt worden wanneer het gemeentebestuur in haar reglement andere sluitingsuren vastlegt."

Er gelden ook drie voorwaarden om een nachtwinkel te mogen uitbaten: "Ten eerste mag de nettoverkoopoppervlakte niet meer dan 150 m² bedragen. De verkoper mag ook enkel algemene voeding en huishoudartikelen verkopen. En de vermelding "nachtwinkel" moet permanent en duidelijk uithangen", voegt Lien Meurisse nog toe.  

Heel andere regels gelden voor badplaatsen en voor gemeenten (of delen van een gemeente) die als toeristisch centrum erkend zijn. "Zij genieten van afwijkingen op de wetgeving die sluitingsuren en een wekelijkse rustdag oplegt", legt Lien Meurisse uit.

"Alle gemeenten waarvan het grondgebied de kustlijn raakt, zijn badplaatsen. Daaronder vallen onder meer Blankenberge, Oostende, Middelkerke, ... En sommige steden of delen ervan zijn ook erkend als toeristisch centrum.  Voorbeelden daarvan zijn Leuven, Hasselt en Ieper en ook gedeeltes van de steden Brussel, Kortrijk en Antwerpen."

Welke regelgeving geldt er dan in die badsteden en toeristische centra? "Daar mogen winkeliers 24 uur per dag en 7 dagen per week open blijven. Behalve als er andere specifieke gemeentelijke of lokale voorschriften gelden. Handelaars in de badplaatsen en toeristische centra zijn ook niet verplicht om een wekelijkse rustdag te nemen", besluit Lien Meurisse van de FOD Economie.