Prille lentebloesems kleuren de tuinen in de Rue des Villas als we op pad zijn naar de Villa des Roses van Koen Broucke. Het is een van de belle-époquehuizen die deze straat in het centrum van Waulsort haar statige aanzien geeft. Het ene al indrukwekkender dan het andere, maar allemaal herinneren ze aan een mondain verleden, waarin rijke industriëlen uit het Brusselse hier op het einde van de negentiende en bij het begin van de twintigste eeuw hun vakantie doorbrachten. In chique hotels langs de Maas, maar evengoed in grote zomervilla’s met torentjes en overdekte terrassen, vaak in cottagestijl. Het valt moeilijk te geloven, maar vandaag behoort de regio tot de armste van het land.

Koen Broucke belandde in 2013 voor het eerst toevallig in Waulsort. “Samen met schrijvers Pascal Verbeken, Koen Peeters en Peter Holvoet-Hanssen ondernam ik voor een boek een pelgrimstocht naar het dorpje Miavoye, de plek waar Paul van Ostaijen in 1928 in een sanatorium stierf aan de gevolgen van tbc.” Het gezelschap zou het laatste deel van de tocht te voet afleggen en stapte van de bus in Waulsort. Broucke: “Ik voelde me meteen verbonden met deze plek. Hier kan je de geschiedenis nog aanraken. We gingen binnen in het toen vervallen en inmiddels afgebroken Grand Hotel Regnier langs de Maas, er stond nog een achtergelaten piano op het podium van de concertzaal. Als ik hier de straat uitloop, kan ik de muren nog voelen van de abdij die hier in de vroege middeleeuwen door Ierse monniken werd gesticht. Bijzonder is ook dat het dorp bijna helemaal omarmd wordt door de Maas. De rivier brengt beweging in het landschap en rust in mijn hoofd. Nergens heb ik me zo thuis gevoeld als hier.”

“De rivier brengt beweging in het landschap en rust in mijn hoofd. Nergens heb ik me zo thuis gevoeld als hier”

Koen Broucke

Kunstenaar

Toch duurt het nog tot 2018 eer de kunstenaar vanuit Boechout verhuist naar zijn Villa des Roses. De schilder pendelt sindsdien tussen Waulsort en Oostende, waar hij de liefde vond, een stad ook waar kunstenaars thuis zijn en de zee vlakbij. “Ook het water daar intrigeert me. En Oostende is net als Waulsort een beschadigde belle-époqueplek. Al die reusachtige hotels en prachtige huizen, ze waren ook typisch voor de Koningin der Badsteden.”

De Eerste Wereldoorlog maakte een abrupt einde aan het sprookje langs de Maas. In het interbellum zou het toerisme nog matig hernemen, maar na de Tweede Wereldoorlog ging het bergaf. Met de opkomst van het massatoerisme kozen meer Belgen voor een vakantie in het buitenland, de hotelsector in de regio raakte in verval. Het was het begin van de teloorgang en ook zichtbare verarming van de streek. Al is er nu al ruim tien jaar sprake van een voorzichtige heropleving van het toerisme, vooral sinds een aantal architecturale pareltjes in het dorp is aangekocht door liefhebbers – vaak Vlamingen – die ze met zorg restaureerden.

Expo en wandelgids

Waulsort en de Maas, Oostende en de zee, het zijn twee constanten in het werk van Broucke. De expo in de historische Halle in Geel focust helemaal op zijn nieuwe thuis in Wallonië, en toont op drie verdiepingen de artistieke oogst van vijf jaar wandelen en observeren in de vallei van de Boven-Maas, het slingerende stuk van de stroom tussen Namen en de Franse grens.

Mosa Mystica is de ietwat mysterieuze titel van de tentoonstelling. Broucke: “Met mystica verwijs ik naar de oude geschiedenis van Waulsort, er zit ook het woord mist in verscholen, en het is de mist op de Maas in zijn vele gedaanten die hier zó fascinerend is. Er hangen ook heel wat mysteries over het verleden van het dorp, zeker ook over die middeleeuwse geschiedenis.”

Wie de expo van Koen Broucke in de Halle bezoekt, ontdekt op de benedenverdieping schilderijen van Waulsort in de mist en de sneeuw, op de eerste verdieping zijn werken verzameld van de abdij (het huidige kasteel), de villa’s en de hotels, en op de tweede verdieping kan je wegdromen in de zomerse landschappen, de panorama’s…. die de kunstenaar meesterlijk weet vast te leggen. “Op deze verdieping combineer ik mijn werk met dat van voorgangers die hier in vorige eeuwen de Maas in het landschap schilderden.”

Een van hen was François Roffiaen die ongewild aan de basis lag van het luxetoerisme in de streek. Hoe dat precies ging, lees je in een geschiedkundige wandelgids waarin Koen Broucke de wandelaar in twee routes meeneemt langs de rijke geschiedenis van Waulsort. De prachtige illustraties in kleur van de kunstenaar maken dit kleinood tot een collector’s item dat uitnodigt tot een zomerse uitstap naar dit wonderlijke dorp langs de Maas, waar misschien net dankzij de stilstand zoveel schoonheid uit het verleden bewaard is gebleven.

Pianoconcert en filmvoorstelling

Koen Broucke is behalve een schilder, ook een begenadigd pianist en schrijver die zijn talenten heel natuurlijk combineert in boeiende voorstellingen en performances. Zelf zegt hij daarover: “Mijn meerwaarde is dat ik schilder als een muzikant, en piano speel als een schilder. Wanneer ik repeteer, bevinden de schilderijen zich altijd rondom mij. Ik speel de beelden en schilder de muziek.” Concerten van Broucke zijn steevast een belevenis. Je kan de schilder 16 juni op piano aan het werk zien in schouwburg de Werft.

Een en ander triggerde fotograaf Tijs Posen om de mens en kunstenaar in Koen Broucke gedurende meer dan twee jaar te volgen met een camera. De film is een bij momenten poëtisch tijdsdocument waarin je met Broucke meereist, naar de zee, de Maas, zijn atelier, zijn wandeltochten en uiteraard ook de plekken waar hij met zijn kunst naar buiten komt. De film met de bevreemdende titel De honden zullen blijven blaffen wordt op 5 mei in première vertoond, gevolgd door een gesprek van journalist en schrijver Eric Rinckhout met de kunstenaar.

Film & Artist Talk met Koen Broucke en Eric Rinckhout, CC de Werft, zo 5/5, 14 uur, première van de film De honden zullen blijven blaffen van Tijs Posen over leven en werk van Koen BrouckeFinissage, concert Het Miljoen, met Koen Broucke op de piano, CC de Werft, zo 16/6, 11 uurReserveren voor film en concert via www.dewerft.be