Werkgevers nemen minder snel werknemers aan met mentale problemen, blijkt uit studie
Eén op de vier Belgische werkgevers aarzelt om werknemers met mentale problemen aan te nemen. Dat zegt een studie van de Antwerp Management School. Het stigma dat nog altijd op mentale klachten rust, houdt zowel werknemers als werkgevers tegen om noden in kaart te brengen en de juiste acties te ondernemen.
Veel organisaties leveren vandaag al inspanningen om het mentale welzijn op de werkvloer te verbeteren. Denk maar aan gratis sport- en meditatielessen over de middagpauze. Toch zijn de resultaten van deze maatregelen voorlopig niet overtuigend volgens het onderzoek van de Antwerp Management School in samenwerking met B-tonic, bpost en Elia.
28 procent van de respondenten heeft ooit last gehad van stressgerelateerde aandoeningen op het werk, blijkt uit de bevraging. 21 procent van de ondervraagden kampte zelfs al met een depressie, 19 procent met een burn-out en 17 procent met een angststoornis.
Werkgever en werknemer verschillen in visie op mentale klachten
Een meerderheid van de werknemers (53 procent) geeft bovendien aan dat ze zich ongemakkelijk voelen bij het bespreken van deze mentale problemen met hun leidinggevende. Niet onlogisch als je weet dat mentale gezondheidsproblemen op de werkvloer niet goed onthaald worden.
“Bijna de helft (46 procent) van de leidinggevenden beschouwt deze medewerkers als ‘een risico’ voor hun collega's”, vertelt Eva Geluk, senior onderzoeker bij de Antwerp Management School.
Opmerkelijk daarbij is het grote verschil in perceptie over de oorzaak van die mentale problemen. Leidinggevenden schrijven die vaak toe aan persoonlijke omstandigheden, terwijl medewerkers de werkdruk net als een grote factor zien.
Het belang van preventie: 3 soorten acties
Niet alleen moeten werkgevers sneller ingrijpen wanneer er zich problemen voordoen, vooral het voorkomen ervan is cruciaal volgens de onderzoekster. Daar is een psychologisch veilige omgeving voor nodig, waarin medewerkers vrij over hun problemen kunnen praten.
"En dat vereist samenwerking tussen verschillende afdelingen op de werkplaats. Want ook leidinggevenden ervaren vaak stress en druk van hun eigen bazen", benadrukt Eva Geluk. "Zo'n cascade-effect, waarbij de problemen gewoon opschuiven naar het volgende niveau, moeten organisaties echt proberen te vermijden."
Er zijn 3 categorieën van voorzorgsmaatregelen die werkgevers kunnen nemen. "Een leidinggevende kan een werknemer van bepaalde taken ontzien, al zien we dat die maatregel eerder beperkte effecten heeft op teamniveau."
Een bedrijf kan daarnaast ook een reorganisatie van het team doorvoeren om de algemene werkdruk te verminderen en meer inzetten op het verbeteren van de groepsgeest. "We merken dat veel leidinggevenden effectief met dat laatste aan de slag gaan via allerhande groepsactiviteiten en teambuildingsdagen, terwijl slechts 18 procent van hen ook focust op die werkdrukvermindering."
'Walk the talk': acties op maat opstellen
Managers geven dan ook aan niet goed te weten hoe ze de juiste ondersteuning kunnen bieden. 54 procent heeft volgens de bevraging onvoldoende kennis en 44 procent voelt zich niet competent genoeg.
Bijna vier op de tien leidinggevenden (37 procent) vindt daarnaast dat hun organisatie hen onvoldoende ondersteunt bij het helpen van medewerkers met mentale problemen. Verder heeft 40 procent onder hen nooit enige vorm van psychologische ondersteuning ontvangen en heeft 70 procent geen training of bijscholing gehad op dit gebied.
40 procent van de leidinggevenden vermoedt dat hun management productiviteit boven mentaal welzijn plaatst
Een eerste stap is volgens Eva Geluk dan ook om de behoeftes van de werknemers en leidinggevenden in kaart te brengen en daar ook gerichte acties aan te koppelen. Toch is dat niet altijd gemakkelijk als je weet dat bij 40 procent van de leidinggevenden de perceptie heerst dat hun senior management productiviteit belangrijker vindt dan mentaal welzijn.
"Maar de meerderheid van de werkgevers beseft zeker het belang van je goed voelen op de werkvloer. En dan moet je daar als organisatie ook naar handelen - walk the talk."
Concrete maatregelen kunnen trainingen rond het herkennen van burn-outs voor leidinggevenden omvatten. "Maar ook het creëren van een meer open feedbackcultuur of je werknemers meer autonomie zoals thuiswerk of flexibele uren bieden, kan het professionele welzijn al flink verbeteren."
Al zit het soms in nog simpelere zaken. "Gewoon eens vragen hoe het met medewerkers gaat aan het begin van een vergadering in plaats van meteen over de cijfers te beginnen, doet wonderen voor de werksfeer."