Direct naar artikelinhoud
AnalyseTrump en de Republikeinen

Hoe de wederzijdse liefde tussen Trump en de Republikeinen opbloeit

Na een lunch met Republikeinse Congresleden in het Capitool, verklaarde Donald Trump dat zij ‘zeer, zeer, eensgezind’ achter de gedeeltelijke sluiting van de overheid staan.Beeld Bloomberg / Getty Images

De reserves waarop Donald Trump in 2016 stuitte bij zijn partij, ziet correspondent Michael Persson, zijn omgeslagen in een symbiotische band. Trump en de Republikeinen kunnen niet meer zonder elkaar.

‘Ik denk dat Donald Trump zijn leven behoorlijk heeft gebeterd sinds hij tot president is gekozen’, zei de Republikeinse ­senator Orrin Hatch in augustus tegen The New York Times. ‘Ik denk dat hij nu een veel beter mens is dan daarvoor.’ Drie maanden later hing de Amerikaanse president Hatch een Medal of Freedom om de hals, de hoogste civiele onderscheiding van het land. ‘Hij mag mij en daarom mag ik hem’, zei Trump toen. ‘Ik mag het niet zeggen, maar zo werkt het, in het leven.’

Zondag is Trump twee jaar president, en als er iets is dat die eerste helft van zijn ambtstermijn kenmerkt, is het de volstrekt organische wisselwerking tussen hem en de partij die hem in 2016 met zoveel reserves nomineerde. Ze hebben elkaar gevonden en bleken voor elkaar gemaakt. Zonder Trump zouden de Republikeinen niet zover zijn gekomen, maar zonder Republikeinen zou ook Trump niet zover zijn gekomen. Nu kunnen ze niet meer zonder elkaar.

Belangrijkste steunpilaren de afgelopen twee jaar waren natuurlijk Senaatsleider Mitch McConnell en oud-voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Paul Ryan. Maar voor specifieke dossiers kon de president bogen op meer pijlers, zoals de senatoren en voormalige presidentskandidaten Lindsey Graham, Ted Cruz en Rand Paul. Het meest symbolisch is de steun van Ronna McDaniel, voorzitter van de Republikeinse Partij, die zondag ook precies twee jaar de scepter zwaait.

Natuurlijk begon het zakelijk: de Republikeinen kregen hun conservatieve rechters, hun belastingverlaging, hun deregulering, en tolereerden in ruil daarvoor het protectionisme, het isolationisme, de xenofobie, de tweets en andere onpresidentiële impulsen. Maar die transactionele houding is steeds inniger geworden, en nu verdedigen veel Republikeinen hun president met een passie die onvoorwaardelijk lijkt. Wat kan er nog tussen hen komen?

Afzettingsprocedure

Die vraag is des te relevanter nu er vrijdag weer luid over een afzettingsprocedure werd gepraat, naar aanleiding van nieuws dat Trump zijn advocaat Michael Cohen tot meineed zou hebben aangezet. Tijd voor impeachment, klink het. Maar zo’n procedure leidt alleen tot het einde van Trumps presidentschap als de Senaat hem met een tweederde meerderheid schuldig acht. En daarvoor zijn dus zeker twintig Republikeinen nodig.

‘Kan mij niets schelen’, zei Hatch toen hem in december werd voorgelegd dat Trump mogelijk de wet op campagne­financiering heeft overtreden door twee minaressen zwijggeld te (laten) betalen.

Andere Republikeinen hielden vol dat eventuele misdrijven van de president weinig te betekenen hebben. ‘Amerika is te groot voor zo’n kleine agenda’, zei ­Kevin McCarthy, de huidige leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden. ‘Er zijn andere problemen waar we ons op moeten concentreren. We moeten Amerika vooruit helpen.’

Het gedoogbeleid wordt getypeerd door Mitch McConnell, de voorzitter van de Senaat. ‘Het is duidelijk dat Trump niet veel weet van de onderwerpen’, zei McConnell in 2016 tegen Bloomberg. ‘En ik heb bezwaar tegen een heleboel dingen die hij zegt. Die aanvallen op etnische groepen. Dat moet ophouden.’

Mitch McConnell stond de afgelopen weken loyaal aan de zijde van Trump.Beeld Getty Images

Maar de afgelopen weken stond McConnell loyaal aan de zijde van Trump bij het meest concrete onderwerp waar hij weinig van weet (of veel over liegt), een onderwerp dat onlos­makelijk verbonden is met etnische aanvallen waarvan McConnell vond dat ze moesten ophouden: de Muur. De impasse daarover wordt mede mogelijk ­gemaakt door McConnell, die weigert een tijdelijke begroting ter stemming te brengen die in december nog unaniem was aangenomen. Daarmee levert hij een essentiële bijdrage aan Trumps alles-of-nietsstrategie, en de gesloten overheid die daarvan het gevolg is.

Een andere opvallende steunpilaar is Lindsey Graham, die Trump in 2015 nog ‘een zak’ noemde, ‘een racistenlokker, een xenofobische religieuze fanaat’, maar die de president twee weken geleden adviseerde de noodtoestand uit te roepen om de Muur te bouwen. Sinds een aantal golfpartijtjes is hij een van Trumps belangrijkste medestanders, die een populaire conservatieve held werd na zijn boze optreden tijdens het verhoor van Brett Kavanaugh, de kandidaat voor het Hooggerechtshof.

Of neem Rand Paul, de libertariër die de belangrijkste supporter is van Trumps isolationistische buitenland­beleid. Hij juichte de terugtrekking uit Syrië toe. ‘Ik ben erg trots op de president’, zei hij daar vorige maand over. In 2016 noemde Paul Trump ‘een narcist met waandenkbeelden, een windbuil met een oranje gezicht’, maar na – alweer – een aantal golfpartijtjes hebben ze de anarchist in elkaar leren waarderen.

Bedelmailtjes

Meest symbolisch is waarschijnlijk de steun van Ronna McDaniel, die voorzitter van de Republikeinse Partij werd op de dag van Trumps inauguratie. Zij is medeverantwoordelijk voor de bedelmailtjes die Trump steeds verstuurt als hij ruzie maakt met de Democraten – waarin hij bij zijn aanhangers geld vraagt om die ruzies voort te zetten. Die mailtjes zijn in kleine lettertjes onder­tekend door de Republikeinse Partij van McDaniel – die met elk mailtje dus haar fiat geeft aan de lijn van de president.

Toen aankomend senator Mitt Romney onlangs de aanval opende op Trump, wat door velen werd gezien als een verkennende stap naar een kandidatuur voor het presidentschap, was Daniel degene die dat in de kiem smoorde. ‘Teleurstellend en onproductief’, zei het nichtje van Romney over de kritiek van haar oom. Daarmee toonde ze zich loyaal aan de man die haar heeft gemaakt. ‘Mijn eigen Romney’, noemde Trump haar liefkozend toen hij haar twee jaar geleden tot voorzitter promoveerde. Mijn eigen partij, bedoelde hij.