Luister naar

Boer ligt vaak wakker door zorg om bedrijf

Nieuws
De landbouw moet een groenere koers varen. De huidige trend van voortdurende schaalvergroting is een doodlopende weg, vinden boeren zelf. Intussen maken ze zich zorgen over hun bedrijf. De helft kan er regelmatig niet van slapen, bleek dinsdag uit onderzoek in opdracht van Trouw.
Tiemen Roos rd
woensdag 20 juni 2018 om 03:00
Graanoogst in Flevoland, een grootschalig akkerbouwgebied.
Graanoogst in Flevoland, een grootschalig akkerbouwgebied. anp / Robin van Lonkhuijsen

Amsterdam

Jan Overeem uit Putten, voorzitter van de vereniging Contact Christen Agrariërs (CCA), kijkt niet vreemd op van de uitkomsten. De voormalige varkenshouder geeft tegenwoordig les aan Aeres MBO in Barneveld, waar toekomstige boeren en dierverzorgers worden opgeleid. ‘Boeren hebben oog voor de maatschappelijke ontwikkelingen. Het modewoord is natuurinclusieve landbouw. Dat is een wat vaag begrip, maar het valt mij wel op dat de sector veel meer dan vroeger aandacht heeft voor bodemgezondheid, biodiversiteit en kringlopen. Terecht, denk ik. We hebben in Nederland te veel vee in verhouding tot de beschikbare grond.’

De hoofdstroom van de landbouw is nu nog gericht op export en schaalvergroting. Van de bijna 2300 ondervraagde boeren – volgens de krant het grootste opinieonderzoek in de sector ooit – denkt 55 procent dat deze koers niet houdbaar is. Zeven van de tien boeren vinden het niet acceptabel dat de natuur onder druk staat door het streven naar steeds hogere productie. Consumenten hebben daardoor goedkoop voedsel, maar de boeren zelf profiteren er te weinig van: bijna 60 procent vindt het eigen inkomen te laag.

Een overstap naar een groenere bedrijfsvoering biedt hun bedrijf meer perspectief, verwachten acht op de tien boeren. Hoever boeren daarin willen gaan, blijft in het onderzoek onduidelijk. De meest verregaande vorm van verduurzaming, een overstap naar biologische landbouw, lijkt niet de eerste keus. Slechts 6 procent van de ondervraagden boert op dit moment biologisch.

Zorg over de toekomst houdt bijna de helft van de boeren regelmatig uit hun slaap en 52 procent is vanwege zijn bedrijf weleens een tijdje neerslachtig geweest. Veel boeren, ruim 53 procent, denken dat het familiebedrijf over 25 jaar niet meer bestaat.

Volgens CCA-voorzitter Overeem kampen de boeren vooral met onzekerheid. ‘De regelgeving verandert voortdurend. Dat zie je bijvoorbeeld bij de fosfaatwetgeving in de melkveehouderij. Boeren die een paar jaar geleden volkomen legaal besloten een nieuwe stal te bouwen, moeten achteraf hun veestapel verkleinen.’

geestelijke vragen

CCA biedt boeren pastorale coaching aan. Volgens Overeem neemt de vraag naar hulp toe. ‘Boeren worstelen met de overdracht van het bedrijf aan de volgende generatie of lopen vast met de financiering. Anderen kampen met psychische problemen, die zijn in een neerwaartse spiraal terechtgekomen. Er zijn ook boeren die met geestelijke vragen zitten: kan ik voor God verantwoorden wat ik aan het doen ben? Onze vrijwilligers bieden een luisterend oor. Als het nodig is, verwijzen we door naar professionele hulp.’ <

wel trots, niet gewaardeerd

Hoewel vrijwel alle boeren trots zijn op hun beroep, voelen ze zich vaak in de hoek gezet. Burgers kijken veel te negatief naar hun sector, vindt 80 procent van de respondenten. Actiegroepen stellen boeren onterecht in een kwaad daglicht en in de media krijgen zij ‘altijd de schuld’. De politiek en ook de eigen landbouworganisaties laten hen in de steek, vinden de boeren.

Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Geelen Consultancy. Trouw wil ermee de aanzet geven tot een nationaal debat over de toekomst van de landbouw.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
De Tata-staalfabriek in IJmuiden deze week vanbinnen.

Kabinet zet in op vergroeningsplan voor Tata, dat schatkist tot 2,5 miljard kan kosten

Tata Steel moet blijven bestaan en het kabinet wil op korte termijn met het bedrijf om de tafel om afspraken te maken over versnelde vergroening. Dat mag 2,5 miljard euro kosten.

Het is niet per se moeilijk om zonder makelaar een huis te kopen of verkopen, zegt Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis.

Zonder makelaar een huis (ver)kopen: hoe doe je dat? 'Een makelaar is geen tovenaar'

Een huis kopen of verkopen zonder makelaar scheelt kosten. Maar het vraagt ook meer van kopers en verkopers. Hoe pak je dat aan en waar moet je op letten?

Algemeen directeur en medeoprichter van Roetz Tiemen ter Hoeven in de werkplaats in Amsterdam-Noord waar de sociale onderneming op duurzame wijze fietsen een tweede leven biedt.

Roetz bouwt hippe nieuwe fietsen door onderdelen te 'oogsten' van wegroestende wrakken

Waar veel oude of kapotte fietsen een lot op de schroothoop beschoren is, krijgen deze bij Roetz een nieuw leven. Zo repareert de sociale onderneming onder andere ov-fietsen van NS, met ‘geoogste’ onderdelen uit andere rijwielen.

Tjerk 't Lam en zijn vrouw Lydia in Plus-filiaal Bieshof in Dordrecht. Aanstaande maandag krijgt de winkel een nieuwe eigenaar. Zonder koopzondag ziet de ondernemer geen perspectief op lange termijn.

Tjerk stopt met zijn supermarkt, omdat hij niet op zondag open wil. 'Alles jaagt steeds meer door'

De christelijke ondernemer Tjerk ‘t Lam uit Dordrecht ziet geen toekomst meer voor zijn supermarkt zonder open te gaan op koopzondagen. Daarom stopt hij. Principieel was dat geen lastig besluit, zegt hij, maar emotioneel wel.

Gedupeerden met protestborden demonstreren op het terrein van verzekeraar Achmea. ‘Terugkijkend had klanten niet zo veel leed toegebracht mogen worden.’

De woekerpolis was het grootste financiële schandaal ooit. Kan zoiets weer gebeuren?

Met de laatste grote schikkingen in zicht, loopt de woekerpolisaffaire na dertig jaar ten einde. Hoe kon het ‘grootste financiële schandaal uit de Nederlandse geschiedenis’ zo ontsporen? En kan het weer gebeuren?

De architecten van Bureau B+B houden zich bezig met stedenbouw en landschapsarchitectuur.

Het Nederlandse landschap vraagt veel: duurzaam, klimaatbestendig én natuurinclusief

In een land dat worstelt met ruimtegebrek en klimaatverandering zijn de uitdagingen voor landschapsarchitecten veel complexer geworden. Bureau B+B legt de lat extra hoog. 'Als het werk af is, is het nog niet af.'