Lachen en mooi zijn mag niet meer in de sport

Grid girls hoorden bij de F1 zoals banden, benzine en brullende motoren. Hun voornaamste taak: naast de wagen staan en het naambordje van de rijder vasthouden. Al was het natuurlijk niet op die kwaliteit dat ze geselecteerd werden. De mooie dames - in sommige periodes wat vulgair, de laatste jaren stijlvoller - moesten de boel opleuken, fotografen aantrekken en de sponsorlogo’s onder de aandacht brengen. Ze goten een sausje van glamour en glitter over de sport uit.

Maar dat is nu dus voorbij. Ze passen niet meer in het imago dat Liberty Media, sinds anderhalf jaar de nieuwe eigenaar van de F1, wil ophangen. “Hoewel grid girls gedurende decennia deel uitmaakten van een grand prix, vinden wij nu dat ze niet langer samengaan met de waarden van ons merk, en dat ze botsen met de moderne sociale normen”, zei Sean Bratches, de commercieel directeur van de F1. “Het is niet gepast en niet relevant voor de F1 en zijn fans.”

Amper één dag later kwam Liberty met een nieuwe mededeling: de grid girls worden vervangen door grid kids. Jong, aanstormend kartingtalent mag vanaf nu mee op de startgrid met zijn idolen.

Niet meer van deze tijd

De F1 is niet de enige sport die breekt met zijn traditie van vrouwelijk schoon, maar wereldwijd brak een storm van kritiek los.

“Die reacties zijn zoals verwacht”, zei Chase Carey, de opvolger van Bernie Ecclestone aan het hoofd van de F1. “Vele fans vinden dat het hoort bij de sport waarmee ze zijn opgegroeid, en dat respecteer ik. Persoonlijk hield ik er ook wel van, voor mij moesten ze niet weg. Maar we merkten dat sommige mensen sporadisch opmerkingen maakten. Het onderwerp kwam geregeld op tafel. Een betekenisvol segment vindt het uitbuitend of ongepast. Veel grid girls waren trots op wat ze deden, dat erken ik. Maar andere mensen vonden het niet van deze tijd, en zij waren talrijker.”

Wij zetten voor- en tegenstanders tegenover elkaar.

TEGEN. Vrouwenraad vraagt respect en gelijkheid: “Geen decorstuk”

Magda De Meyer uit Temse is gewezen parlementslid en nu voorzitter van de Vrouwenraad, de koepel boven verenigingen die werken aan gelijke rechten en kansen. Zij juicht de afschaffing van de grid girls toe. “Vrouwen als decorstuk, dat is niet meer van deze tijd. Ik ben blij dat dat besef doordringt tot traditioneel mannelijke sporten. Nu het boksen en het wielrennen nog.”

“Ik ben de woorden pitspoes en grid girl eens gaan opzoeken in woordenboeken en encyclopedieën, en dat is best grappig”, begint Magda De Meyer. “Bijvoorbeeld ‘bewonderaarster van autoracers’. Of: ‘hostess voor promotie-activiteiten,vaak in luchtige kleding’. Dat toont al hoe er over die vrouwen gedacht wordt. Ze worden haast als decorstuk gebruikt. De winnaar krijgt een beker en een mooie vrouw naast zich. Bernie Ecclestone noemde ze letterlijk “part of the show”. Ze mogen aan de zijlijn staan en een erehaag vormen. En onder champagne gespoten worden, zoals Lewis Hamilton ooit gedaan heeft. Ik ben heel blij dat Liberty Media nu oordeelt dat dat niet meer strookt met de normen van vandaag.”

“Ik ben eens gaan kijken naar de agentschappen die meisjes rekruteren voor dit soort werk. Naast de normale vragen moeten ze ook opgeven wat hun schoenmaat is, en hun confectiemaat, boven en onder. Dat bewijst waarom het gaat: om het mooie plaatje.

Voortschrijdend inzicht

“‘Ze zijn er toch altijd geweest’, zegt men dan. Ten eerste is dat niet helemaal waar, want het fenomeen is ontstaan in de jaren zestig. Ten tweede: dat is een dooddoener die ook ooit gebruikt werd voor kinderarbeid of slavernij. ‘Het zal altijd blijven bestaan’, zei men toen ook.”

“Ik stel vast dat er nu een voortschrijdend inzicht is. Want je ziet het overal. ‘The Sun’ schrapt zijn Page 3-meisjes. Het Engelse darts heeft zijn walk-on girls afgeschaft. Die waren nog erger, want die maakten ook nog eens reclame voor gokbedrijven. Herinner u Peter Sagan in het wielrennen. Die kneep in de billen van een bloemenmeisje. In al die sporten is men zich nu aan het bezinnen. De vraag is: welke waarden wil je uitdragen als sportfederatie of wedstrijdorganisator? Als daar respect en gelijkheid voor vrouwen bijhoren, dan passen die meisjes daar niet bij. Ik ben blij dat dat nu ook doordringt in doorgaans mannelijke sporten. Want ik heb het eens opgezocht: in het bestuur van de F1 zit één vrouw.”

Damso & de Rode Duivels

De fanatiekste kritiek tegen de afschaffing van de grid girls kwam van de meisjes zelf. “Die feministen nemen onze job af. We worden niet gedwongen om dit te doen”, klonk het.

De Meyer: “Die meisjes moeten doen wat ze graag doen. Maar de verantwoordelijken van die sporttakken moeten maatschappelijke waarden uitdragen. Het is hetzelfde als met Damso (de rapper die het WK-lied van de Rode Duivels ging maken, nvdr.). Iedereen mag springen en dansen zoals hij wil, en er is vrijheid van meningsuiting. Maar moet de Voetbalbond dat als uithangbord gebruiken?”

Grid kids

Als alternatief werd in de F1 gesuggereerd om naast de grid girls voor vijftig procent grid boys te gebruiken.

“Maar dat is net hetzelfde: die moeten ook alleen maar mooi wezen”, vindt Magda De Meyer. “Ze worden even goed als object bekeken. Dan vind ik grid kids, zoals in het voetbal, veel toffer. Dat is van een andere aard. Hen kan je op deze manier laten kennismaken met de sport. Maar je moet wel een goede mix van jongens en meisjes kiezen.”

VOOR. Severine Nijs: “Heel veel geleerd”

De Diepenbeekse Severine Nijs was in 2008 nog Formula Una bij Red Bull en mocht voor België naar de GP van Brazilië. Vandaag runt ze haar eigen bureau, waarmee ze modeshows organiseert. “Ik vind het spijtig dat de grid girls worden afgeschaft. Ik heb het nooit als vrouwonvriendelijk ervaren. Integendeel: ik heb er veel opgestoken waar ik vandaag mijn voordeel mee doe.”

Severine Nijs kreeg de autosport met de paplepel naar binnen. “Mijn papa is een autosportliefhebber en nam me mee naar races in Zolder en Francorchamps. Op zondag keken we samen naar de F1 op tv. Het waren de hoogdagen van Michael Schumacher. Als klein meisje zag ik de gridbabes en ik vond dat ze erbij hoorden. Ze straalden een zekere allure uit, ze gaven de F1 iets mysterieus, luxueus en glamoureus mee.”

Toen Red Bull in elk land op zoek ging naar Formula Una’s, ging Nijs haar kans. Ze raakte door de preselecties, mocht met negen anderen naar de GP van België en won. Aan het eind van het jaar volgde een trip naar Brazilië.

“Het was een hele belevenis om de F1 van binnenuit mee te maken. Backstage vormt iedereen daar één team, één grote familie, en ik ben trots dat ik van dat wereldje deel mocht uitmaken. Met een Duits en een Australisch meisje heb ik nog altijd contact. Als die naar België komen, blijven ze bij mij slapen. Vrienden voor het leven.”

Geen lustobject

Nijs houdt niet van de term ‘pitspoezen’. “Ik heb me nooit een lustobject gevoeld. Je bent eerder een ambassadrice van het merk, het gezicht van de F1. We moesten de pers verwelkomen, de familie van de coureurs opvangen, gasten rondleiden bij een bezoek aan de boxen, zorgen dat er daarbij geen foto’s van de motor werden gemaakt. Je was echt veel meer dan een schoon gezichtje. We moesten ook geen uitdagende outfits dragen. Red Bull stelde stylistes ter beschikking, maar je mocht zelf kiezen of je lange of korte kleedjes droeg, met of zonder decolleté. Het was eigenlijk heel braaf, zeker als ik zie hoe meisjes er nu bijlopen als ze uitgaan in een club.”

Vandaag runt Nijs in Antwerpen ‘Jackie Lee’, een productiehuis voor modeshows. Ze participeert ook in het zusterbedrijf ‘Challenge MC’, dat hostessen en informanten levert. “Als je op het Autosalon voor Suzuki werkt, weet je dat het wat wulpser is. Bij BMW is het dan weer stijlvol. Daar kies je zelf voor. Je bent er informante, geen lustobject. En als een man zich ooit niet correct gedraagt, dan wordt dat snel opgelost. Zo was het ook in de F1. Ik heb het nooit als vrouwonvriendelijk ervaren en ik ben dankbaar dat ik het heb meegemaakt. Ik heb nu zeven jaar een eigen zaak. Wel, het is daar in de F1 dat ze me getoond hebben hoe het er echt aan toegaat in dat wereldje. Hoe je je plan moet trekken, hoe je sociaal moet zijn.”

Grid kids zijn ook leuk

Maar plots kan het dus niet meer. Nijs: “Sommige meisjes noemen deze beslissing broodroof. Zo extreem wil ik niet gaan. Maar spijtig is het wel. Ze hadden boys naast girls kunnen plaatsen. Net zoals in de politiek, in de bedrijfswereld en in scholen moet je voor een evenwicht zorgen. Als je dat vindt, is iedereen happy. De nieuwe grid kids kunnen ook leuk zijn. Ik heb zelf twee kinderen, en als ze een even grote autofreak worden als ik, zou ik trots zijn als ze als grid kid naar de F1 mogen. Maar ik hoop dan wel dat ze evenveel meisjes als jongens selecteren. Het tennis heeft ook ballenmeisjes, maar bij de grote matchen zijn het toch vooral ballenjongens. Hetzelfde in het voetbal. Ze moeten ook meisjes nemen. Daar moeten ze dan ook maar correct in zijn.”