LIVE. Volg hier alle nieuws over de oorlog in de Gazastrook

Het Israëlisch leger heeft zaterdag naar eigen zeggen vijf Palestijnse "terroristen" gedood op de Westelijke Jordaanoever. Bij de actie raakte ook een Israëlische soldaat gewond. 

Een grote Israëlische strijdmacht belegerde zaterdag een gebouw in het dorp Deir al-Ghusun, nabij de stad Toelkarem in het noorden van de Westelijke Jordaanoever. Volgens Israël was het de bedoeling een terroristische cel te neutraliseren. De Israëlische soldaten werden naar eigen zeggen beschoten, en besloten daarop het gebouw met een bulldozer te vernietigen. Daarbij zouden vijf Palestijnen om het leven zijn gekomen. Het Israëlische leger nam daarbij naar eigen zeggen ook militaire uitrusting en wapens in beslag.

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Hamas en Israël in de Gazastrook heeft het geweld op de Westelijke Jordaanoever ook ongekende hoogten bereikt. Volgens officiële Palestijnse bronnen zijn daar al meer dan 496 Palestijnen gedood door Israëlische troepen of kolonisten. Op de Westelijke Jordaanoever wonen bijna 3 miljoen Palestijnen, naast ongeveer 490.000 Israëlische kolonisten.

Het noorden van de Gazastrook wordt getroffen door een "echte hongersnood". Dat zegt directeur Cindy McCain van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties. De problemen kunnen zich volgens haar ook uitbreiden naar het zuiden van het gebied. Experts waarschuwen al langer voor hongersnood in het oorlogsgebied, maar die is nog niet officieel vastgesteld. Een internationale classificatie als hongersnood vindt pas plaats na een ingewikkelde bureaucratische procedure.

McCain benadrukt dat haar beoordeling gebaseerd is op wat WFP-medewerkers daar zien en ervaren. Ze spreekt over een dramatische humanitaire situatie, en zegt te hopen op een spoedig staakt-het-vuren tussen Hamas en Israël, zodat er snel meer dringende hulp kan worden geboden. Ze waarschuwt dat de wereld niet mag toestaan dat dit zo doorgaat. "Niemand mag verhongeren, zeker niet nu er wereldwijd meer dan genoeg voedsel is."

Gewapende Palestijnse groepen hebben vorige maand in totaal 66 miljoen euro gestolen uit de kluizen van verschillende bankkantoren in de Gazastrook. Dat meldt de Franse krant Le Monde. Het dagblad baseert zich op een document dat de Bank of Palestine - de grootste bank op Palestijns grondgebied - naar "bepaalde internationale partners" heeft gestuurd. Daarin wordt melding gemaakt van enkele spectaculaire inbraken, onder meer in het hoofdkantoor in de stad Gaza.

Zo zouden medewerkers van het hoofdkantoor van de bank op 16 april hebben vastgesteld dat er "een gat was geboord in het plafond van de kluizenzaal". De dieven konden met het equivalent van 2,8 miljoen euro aan de haal gaan. Hetzelfde kantoor werd een dag later opnieuw overvallen door dieven die explosieven bij zich handen. Bij die overval is geld ter waarde van 29 miljoen euro buitgemaakt. Op 18 april werd een ander filiaal dan weer overvallen door een commando dat beweerde te handelen in naam van "de hoogste autoriteiten in Gaza", een verwijzing naar de extremistische Palestijnse organisatie Hamas. De buit van die overval bedroeg 33,6 miljoen euro.

Nog volgens Le Monde heeft het Israëlische leger eerder al een grote som geld van de Bank of Palestine in beslag genomen. Israëlische media hadden in februari melding gemaakt van een operatie waarbij tientallen miljoen euro's werden meegenomen "om te voorkomen dat Hamas het  bedrag in handen zou krijgen". De krant vermeldt tot slot dat het voor de Gazanen zo goed als onmogelijk is geworden hun geld af te halen. "Slechts twee geldautomaten werken nog, in Rafah en in Dayr al-Balah, als ze stroom hebben".

De UGent gaat niet in op de eis van studenten om de samenwerking met Israëlische instellingen stop te zetten. De studenten van de organisaties End Fossil Gent en Ghent Students For Palestine zullen dan ook doorzetten met de geplande bezetting van een universiteitsgebouw, zo hebben ze zaterdag meegedeeld.

De actievoerders van End Fossil Gent en Ghent Students For Palestine eisen dat Gentse universiteit met een actieplan komt om enerzijds alle banden met Israëlische instellingen door te knippen en anderzijds ook duurzaamheidsoverwegingen centraal te stellen bij budgettaire en onderwijskeuzes. Ze hadden de UGent voor een ultimatum gesteld: als er niet naar hun eisen werd geluisterd, zouden ze een universiteitsgebouw bezetten.

Geert Bourgeois, voorzitter van de raad van bestuur, zegt zaterdag dat de universiteit "geen enkele uitzondering of afwijkende regeling zal invoeren voor een specifiek land. We beoordelen partner per partner, voor zover die betrokken is bij ernstige mensenrechtenschendingen", klinkt het tegenover het VRT-radionieuws. Bourgeois wijst erop dat er Israëlische universiteiten zijn die zich hier niet aan bezondigen en wel nog Palestijnse opinies aan bod laten. "Je moet zorgen dat er nog contacten overblijven", klinkt het.

De studenten melden nu dat ze hun acties zullen voortzetten. Ze willen van maandag tot en met woensdag een gebouw van de universiteit bezetten. Om welk gebouw het gaat en hoe laat de actie van start gaat, willen ze voorlopig niet meedelen.

Een delegatie van de extremistische Palestijnse organisatie Hamas is in de Egyptische hoofdstad Caïro aangekomen voor verdere onderhandelingen over een bestand in de Gazastrook.  Dat meldt het regeringsgezinde Egyptische mediakanaal Al-Qahera News. Een voorstel dat momenteel op tafel ligt, voorziet in de ruil van Israëlische gijzelaars voor Palestijnse gevangenen en een tijdelijke gevechtspauze. Ondanks internationale druk heeft Hamas nog niet laten weten of het instemt met het voorstel.

Al-Qahera News meldt op basis van een hooggeplaatste bron wel dat er "aanzienlijke vooruitgang  is geboekt in de onderhandelingen" tussen Hamas en Israël. De Egyptische bemiddelaars zouden een overeenstemming hebben gevonden "over de meeste geschilpunten".

Binnen enkele dagen gaat de radicale Palestijnse groepering Hamas aankondigen dat ze akkoord gaat met het voorstel voor een tijdelijk staakt-het-vuren en een vrijlating van gijzelaars in Gaza. Dat schrijft de Palestijnse krant Al-Quds. De Saudische krant Asharq schrijft op zijn beurt dat een akkoord erg dichtbij is en dat we ons eerstdaags aan een antwoord van Hamas mogen verwachten. Hamas zelf heeft nog niet gereageerd op die berichten. 

Wat er precies in het voorstel staat, is niet helemaal duidelijk.

Premier Alexander De Croo verwerpt de kritiek dat België een sterke vijandigheid zou vertonen tegenover Israël. De CCOJB en het Forum der Joodse Organisaties verweten de federale regering een anti-Israëlische houding en vroegen dat er een onafhankelijke nationale coördinator zou worden aangesteld om een strategie te ontwikkelen tegen antisemitisme, en De Croo ontkent dat nu in een schriftelijk antwoord.

De reactie dateert al van Pesach, het joodse paasfeest, op 23 april. Premier De Croo beklemtoont in zijn brief "dat de bezorgdheden van de Joodse gemeenschap in België hem na aan het hart liggen". Hij herinnert eraan dat de Belgische regering "de barbaarse terreuraanslag van Hamas op 7 oktober ten stelligste en veelvuldig heeft veroordeeld". De regering heeft ook altijd gepleit voor de onvoorwaardelijke vrijlating van alle gegijzelden. "Het recht op zelfverdediging en veiligheid van de bevolking van Israël is evident", klinkt het nog. "Antisemitisme is altijd verwerpelijk en de toename van antisemitisch geweld nemen we bijzonder ernstig."

Tegelijk vraagt premier De Croo ook begrip voor het leed van de Palestijnse bevolking in Gaza waarvan duizenden onschuldige burgers het leven hebben gelaten. Daarom moet kritiek op de regering van premier Netanyahu "mogelijk zijn en mag nooit verengd worden tot kritiek op Israël. Meer zelfs, het is onze plicht kritisch te staan ten opzichte van een regering waarin radicale extremisten voor omvolking en territoriumuitbreiding pleiten", klinkt het in de antwoordbrief.

Volgens de premier is het Belgische beleid "gebaseerd op de fundamenten van het internationale recht, op de nood aan proportionaliteit en op het feit dat deze Israëlische regering geen geloofwaardig plan voor een politiek duurzame oplossing op tafel heeft gelegd."

Meer dan tachtig parlementsleden van de Democratische partij hebben er vrijdag bij de Amerikaanse president Joe Biden op aangedrongen om een stopzetting van de wapenleveringen aan Israël te overwegen. Ze willen dat Biden, die zelf ook deel uitmaakt van Democratische partij, die wapenleveringen een halt toeroept zolang Israël de humanitaire hulp aan de Gazastrook blokkeert.

In een brief aan de president uiten de 86 leden van het Huis van Afgevaardigden hun "ernstige bezorgdheid" over "het opzettelijk ophouden van humanitaire hulp" voor de inwoners van de Gazastrook. Israël draagt op die manier bij aan een "ongeziene humanitaire catastrofe" in het gebied, zo luidt de kritiek. Er wordt dan ook in twijfel getrokken of Israël zich houdt aan de 'US Foreign Assistance Act'. Volgens een bepaling in die wet moeten landen het humanitair recht naleven wanneer ze door de VS gefinancierde wapens ontvangen.

Biden moet de Israëlische premier Benjamin Netanyahu duidelijk maken dat elke belemmering van de hulpverlening aan Gaza "zijn aanspraak op verdere offensieve veiligheidshulp van de Verenigde Staten in gevaar brengt", melden de parlementsleden. "We verwachten dat de regering ervoor zorgt dat Israël de bestaande wetgeving naleeft en alle denkbare stappen neemt om een verdere humanitaire ramp in Gaza te voorkomen."

Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken is Hamas nog het enige obstakel voor een staakt-het-vuren in Gaza. Dat zei hij vrijdag tijdens een bijeenkomst in de Amerikaanse staat Arizona, voorafgaand aan de geplande aankomst van een Hamas-delegatie in de Egyptische hoofdstad Caïro op zaterdag voor gesprekken over zo'n wapenstilstand. "We wachten af of zij een 'ja' als antwoord kunnen geven op het staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars", zei Blinken over Hamas. "De realiteit is op dit moment dat Hamas het enige is dat tussen de mensen in Gaza en een staakt-het-vuren staat."

Blinken waarschuwde op dezelfde bijeenkomst echter ook dat een grote Israëlische aanval op de stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook onaanvaardbaar is. Israël heeft volgens hem geen plan voorgesteld om burgers te beschermen bij zo'n aanval. "Zonder een dergelijk plan kunnen we een grote militaire operatie in Rafah niet steunen, omdat de schade die dat zou aanrichten groter is dan wat acceptabel is," zei hij.

Israël heeft Hamas een week de tijd gegeven om in te stemmen met zijn voorwaarden voor een staakt-het-vuren. Doet Hamas dat niet, dan beginnen de Israëli's hun al weken geleden aangekondigde grondoffensief in Rafah. Dat verklaarden Egyptische bronnen vrijdag aan de Wall Street Journal.

De Verenigde Naties hebben Israëlische burgers beschuldigd van het moedwillig beschadigen van hulpgoederen die vanuit Jordanië bestemd waren voor de Gazastrook. 

Het konvooi vervoerde voedselpakketten, waaronder suiker, rijst, aanvullende voeding en melkpoeder, zei VN-adjunct-woordvoerder Farhan Haq vrijdag. Een beperkte hoeveelheid daarvan was donderdag tijdens een reis door de Westelijke Jordaanoever uitgeladen en beschadigd door Israëlische burgers. "Dit incident zal in eerste instantie geen invloed hebben op verdere hulpleveringen vanuit Jordanië. De vrachtwagens zijn nu aangekomen in de Gazastrook en zullen volgens plan worden verdeeld", luidt het in een verklaring.

Haq waarschuwde opnieuw voor een Israëlisch militair offensief in de stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook, waar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meer dan 1,2 miljoen Palestijnse burgers bescherming zoeken tegen de gevechten in andere delen van het afgesloten kustgebied. 

Verwijzend naar het Kinderfonds van de VN vestigde de VN-woordvoerder in het bijzonder de aandacht op het lot van de ongeveer 600.000 kinderen in de stad, die grenst aan Egypte. "Bijna allemaal zijn ze gewond, ziek, ondervoed, getraumatiseerd of gehandicapt". Een offensief zou een nieuwe catastrofe voor hen betekenen, zei hij.

Een delegatie van Hamas zal zaterdag naar Egypte gaan om er te overleggen over een bestand in de Gazastrook. Dat heeft ze aangekondigd op haar website.
"We gaan naar Caïro met een positieve mindset om tot een akkoord te komen", zo staat in een persbericht dat Hamas publiceerde. De Palestijnse organisatie voegt toe "vastberaden" te blijven om te komen tot "een volledige stopzetting van de agressie" door Israël, de terugtrekking van de Israëlische bezettingstroepen, en "een ernstig akkoord" over de ruil van Israëlische gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen.
Het voorstel dat momenteel op tafel ligt, voorziet in de ruil van Israëlische gijzelaars voor Palestijnse gevangenen en een tijdelijke wapenstilstand.

De Amerikaanse president Joe Biden ontvangt "volgende week" in Washington D.C. de Jordaanse koning Abdullah II. Dat heeft een woordvoerder van het Witte Huis bekendgemaakt. De Jordaanse koning zal, "terwijl hij in de stad is", deelnemen aan een "privéontmoeting" met Biden in het Witte Huis. Meer details werden niet verstrekt.

Het belangrijkste gespreksonderwerp wordt wellicht opnieuw de oorlog in de Gazastrook en de toestand in het Midden-Oosten. Jordanië is een buurland van Israël, en is onder andere nauw betrokken bij de levering van hulpgoederen aan de noodlijdende Palestijnse burgerbevolking in Gaza.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft vrijdag verklaard dat hij de handelsbetrekkingen met Israël opschort, om het land zo te "dwingen" om een staakt-het-vuren te aanvaarden in de Gazastrook. "We hebben bepaalde maatregelen getroffen om Israël te dwingen om een staakt-het-vuren te aanvaarden en om het volume humanitaire hulp te vergroten", aldus Erdogan. "We zullen de gevolgen opvolgen van de maatregel, die we hebben genomen in samenspraak met onze zakenmilieus."

Donderdag had het Turkse ministerie van Handel aangekondigd dat de "export en import met Israël" opgeschort werd. De relaties tussen beide landen staan al langer onder spanning. Turkije, een van de zeldzame landen met een moslimmeerderheid die Israël erkennen, had eerder al exportbeperkingen afgekondigd voor 54 exportproducten, waaronder staal en metaal.

In Israël is het lichaam van Eliakim Livman, een 24-jarige Israëli van wie gedacht werd dat hij gegijzeld werd in de Gazastrook, aangetroffen. Dat hebben het Israëlische leger en zijn familie bekendgemaakt.

Livman stond in voor de beveiliging van het Nova-muziekfestival, dat op 7 oktober 2023 aangevallen werd door Hamas. Hij werd vermoord tijdens het daaropvolgende bloedbad, en zijn lichaam werd gevonden op Israëlisch grondgebied, zegt het leger nu in een persbericht. De Israëlische autoriteiten dachten tot nu dat Livman één van de zowat 250 gijzelaars was die op 7 oktober meegenomen waren naar de Gazastrook. Volgens Israël bevinden 128 van hen zich nog steeds daar, 35 worden beschouwd als overleden. 

Het Israëlische leger weigerde in te gaan op vragen over de precieze omstandigheden van de vondst van het lichaam. Het IDF geeft enkel aan dat het lichaam geïdentificeerd werd "dankzij aanwijzingen op het terrein en na een complex onderzoek van het Israëlische leger, de politie en het Nationaal Instituut voor Wetsgeneeskunde". Israëlische media schrijven dat de lichaamsresten van Livman begraven waren met die van een ander slachtoffer dat omkwam op het Nova-festival. 

"Na meer dan tweehonderd dagen en nachten van zoeken, ongerustheid, gebeden en tranen, hebben we met groot verdriet vernomen dat onze geliefde zoon niet meer leeft", zegt de familie in een persbericht. Hij overleed op het festival nadat "hij zich urenlang bekommerd had om de vele gewonden", klinkt het. In totaal kwamen er 365 personen om op het festival.

De Houthi-rebellen in Jemen hebben er nu ook mee gedreigd om schepen aan te vallen in de Middellandse Zee, uit protest tegen de oorlog in Gaza. Dat heeft de militaire woordvoerder Yahya Saree gezegd in een toespraak. Het is niet duidelijk of de rebellen in staat zijn tot dergelijke aanvallen: het gebied ligt op zo'n 1.900 kilometer van Jemen.

De aanvallen door Houthi-rebellen beperken zich voorlopig tot schepen in de Rode Zee en de Golf van Aden. Het is echter niet de eerste keer dat de rebellen, die de steun krijgen van Iran, ermee dreigen om hun acties uit te breiden. "We starten de vierde fase, waarbij alle schepen die onderweg zijn vanaf de Middellandse Zee naar Palestijns bezet gebied en die in ons bereik liggen, worden geviseerd", aldus Saree.

De aanvallen van de Houthi's zijn officieel gericht tegen Israël, maar ook schepen met een Amerikaanse of Britse link worden geviseerd.

Het Verenigd Koninkrijk neemt sancties tegen de "extremistische kolonisten" op de Westelijke Jordaanoever die "de veiligheid en stabiliteit ondermijnen en de vooruitzichten op vrede bedreigen". Dat heeft de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron verklaard.

De sancties zijn gericht op twee groepen die "aanvallen" zouden hebben uitgevoerd tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en vier individuen "die direct verantwoordelijk zijn voor grof geweld tegen Palestijnse burgers", aldus minister Cameron. "De Israëlische overheden moeten hard optreden" tegen diegenen die verantwoordelijk zijn voor het geweld, zegt Cameron. Hij stelt dat het Verenigd Koninkrijk "niet zal twijfelen" om verdere sancties te nemen indien nodig.

Het gaat om de groepen Hilltop Youth en Levaha. Die eerste zou illegale kolonies opgericht hebben met als doel om alle Palestijnen te verdrijven uit de door Israël bezette gebieden. Die laatste zou dan weer aangezet hebben tot geweld tegen Arabische en Palestijnse gemeenschappen. 

Noam Federman is een van de vier gesanctioneerde individuen. Het voormalige hoofd van de anti-Arabische beweging Kach, die intussen verboden is, zou kolonisten getraind hebben om geweld te plegen tegen Palestijnen. Zijn zoon, Ely Federman, is in februari al gesanctioneerd. De drie anderen zijn Eden Levi, Neria Ben Pazi en Elisha Yered. Levi en Ben Pazi zouden deelgenomen hebben aan intimidatieaanvallen tegen Palestijnen. Yered is dan weer de niet-officiële woordvoerder van Hilltop Youth, klinkt het in de verklaring.

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen de radicale islamistische beweging Hamas en Israël op 7 oktober in de Gazastrook heeft het geweld op de Westelijke Jordaanoever ongekende hoogten bereikt. Volgens officiële Palestijnse bronnen zijn daar al meer dan 491 Palestijnen gedood door Israëlische troepen of kolonisten. Op de Westelijke Jordaanoever wonen bijna drie miljoen Palestijnen aan de zijde van ongeveer 490.000 Israëlische kolonisten. 

De pride-parade in Kopenhagen heeft grote sponsors verloren door zich solidair te verklaren met het Palestijnse volk. Ondanks latere excuses haakten geldschieters zoals de Deense rederij Maersk, de farmaceutische gigant Novo Nordisk, reisorganisatie TUI en de organisatie van de Deense industrie Dansk Industri af.

De bedrijven bekritiseren het betrokken raken van de pride-organisatie bij een politieke discussie. De organisatie zou aan mogelijke partners hebben gevraagd om een standpunt in te nemen over het conflict tussen Israël en de Palestijnen in de Gazastrook. Maersk verwacht bij manifestaties voor de zogenoemde regenbooggemeenschap een "ongestoorde focus op de zaak waar het om gaat." Volgens het bedrijf kwamen de verontschuldigingen te laat. TUI ziet dat hetzelfde, maar wijst ook op "budgettaire redenen". 

In het Ufo-gebouw van de Gentse universiteit hebben vrijdagnamiddag meer dan honderd studenten een vreedzame actie gehouden om aandacht te vragen voor de situatie in de Gazastrook en voor de klimaatcrisis. De studenten van de organisaties End Fossil Gent en Ghent Students For Palestine eisen onder meer dat de UGent de samenwerking met Israëlische instellingen verbreekt. Als er niet op die vraag wordt ingegaan, dreigen ze ermee om vanaf maandag een universiteitsgebouw te bezetten.

De actie vindt plaats vlak voor de start van een vergadering van de raad van bestuur van de UGent. De 100 tot 150 studenten hebben plaatsgenomen op een trap die naar de vergaderzaal leidt. Ze wachten de bestuursleden en de rector in stilte op, zonder hen de toegang tot de vergaderzaal te ontzeggen.

Sommige actievoerders hebben een Palestijnse vlag bij zich, anderen dragen een spandoek met het opschrift 'Shoes of Shame' of 'End Fossil. End Genocide'. Er werd een grote Palestijnse vlag over de treden van de trap gedrapeerd, en de actievoerders legden ook schoenen op de weg naar de vergaderzaal. "Die lege schoenen symboliseren de slachtoffers van de klimaatcrisis en van de genocide in Gaza", zegt een studente die onder de codenaam 'Siska' optreedt als woordvoerder van de actievoerders. 

De actievoerders eisen dat de UGent met een actieplan komt om alle banden met Israëlische instellingen door te knippen, en om duurzaamheidsoverwegingen centraal te stellen bij budgettaire en onderwijskeuzes. Als de universiteit niet ingaat op de eisen, willen ze vanaf komende maandag tot en met woensdag een gebouw van de universiteit bezetten. Om welk gebouw het gaat is voorlopig nog "geheim", zegt Siska. Ze beklemtoont dat er wel voldoende studenten hebben aangegeven dat ze bereid zijn om aan die bezetting deel te nemen.

De actievoerders benadrukken dat ze al verschillende sit-ins hebben georganiseerd om aandacht te vragen voor hun standpunt en dat er ook al brieven naar de raad van bestuur werden gestuurd. "De universiteit hoort ons niet. De brieven die we sturen en de dingen die we zeggen, leggen ze gewoon naast zich neer", aldus Siska. "We gaan nu een een stap verder, omdat we niet anders meer kunnen." 

Sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas zijn in de Gazastrook al 34.622 mensen om het leven gekomen. Dat zegt het door Hamas gecontroleerde ministerie van Gezondheid. De voorbije 24 uur zijn naar verluidt nog eens minstens 26 bijkomende doden gevallen. In totaal vielen in meer dan 200 dagen oorlog ook 77.867 gewonden.