Water dat aan vlees en vis wordt toegevoegd moet eerlijk op het etiket staan
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft de vleeswarenindustrie tot 10 juli gegeven om alle vlees- en visverpakkingen van een juist etiket te voorzien. Dat bevestigt de toezichthouder na vragen van de Volkskrant. Nu verkopen Nederlandse supermarkten vlees- en visproducten met etiketten die toegevoegd water niet correct vermelden.
Sinds december 2014 verplicht een Europese verordening producenten die water toevoegen aan vlees- en visproducten 'water' in de ingrediëntenlijst te zetten. In oktober vorig jaar wees de NVWA de Vereniging voor de Nederlandse Vleeswarenindustrie (VNV) erop dat dit niet in alle gevallen goed gaat. Het maakt daarbij niet uit of het om 1, 10 of 80 procent water gaat.
Het toevoegen van water aan hamburgers, kipfilets, zalm en andere vis- en vleesproducten is in Nederland al jaren gebruikelijk. Zo toonde het tv-programma Keuringsdienst van Waarde in 2015 aan dat supermarktverpakkingen pangasiusfilet veelal voor 20 tot 50 procent uit (toegevoegd) water bestaan.
Vóór december 2014 hoefde 'water' niet als ingrediënt te worden genoemd als het minder dan 5 procent uitmaakte van het gewicht van het eindproduct. Waarom dat vanaf die datum niet in alle gevallen is gebeurd, is onduidelijk.
Uit een steekproef bleek dat van de negen vlees- en visproducten er één niet aan de wet voldoet
De Europese verordening voor etikettering is bijna vijftig pagina's lang. Daar staat ook in dat het verplicht is bij vlees- en visproducten en vleesbereidingen die eruitzien als een lap, braadstuk, plak, karkas, filet of portie het percentage water op het etiket te zetten als dat meer is dan 5 procent van het eindgewicht. Aan die regel houden ook niet alle levensmiddelenproducenten zich.
Naar aanleiding van een Belgisch onderzoek naar ham met veel water erin, deed de Volkskrant een steekproef bij drie Nederlandse supermarkten. Daaruit bleek dat van de negen vlees- en visproducten er één niet aan de wet voldoet.
Eerdere twijfels
De deskundigen aan wie de producten werden voorgelegd, twijfelden verder aan drie producten. Zo verkoopt supermarkt Jumbo een diepvriesverpakking pangasiusfilet 'met toegevoegd water' op het etiket, maar de verplichte vermelding van het waterpercentage ontbreekt. In de ingrediëntenlijst staat dat het eindproduct voor 78 procent uit vis bestaat.
Jumbo erkent de fout en zegt dat de leveringen vanuit de fabrikant zijn stopgezet totdat de etiketten in orde zijn. De visverpakkingen die nu in de winkels liggen, worden nog verkocht omdat Jumbo voedselverspilling wil voorkomen.
Toezichthouder NVWA heeft sinds 2015 meer van dit soort etiketteringtekortkomingen geconstateerd, zegt de woordvoerder. Hoeveel precies, wil de autoriteit niet bekendmaken.
Het agentschap kan bij overtredingen een waarschuwing geven of een boete opleggen. Hoe vaak dat is gebeurd en of er vanaf 10 juli vaker en strenger wordt opgetreden, kan de NVWA niet zeggen 'omdat wij inspecties nooit van tevoren aankondigen'.
Vlees mag waterig zijn als het etiket maar klopt (en dat is niet altijd zo)
Wieke van der Vossen, voedselveiligheidsdeskundige van het Voedingscentrum, zegt na het bekijken van foto's van ham die er niet uitziet alsof hij uit één stuk vlees gemaakt: 'Het ziet ernaar uit dat er behoorlijk wat water is toegevoegd. Het zou voor de consument duidelijker zijn als ze bij de ingrediënten kunnen zien hoeveel water dit is.' (+)