Op een jaar tijd steeg de prijs van diesel bij onze zuiderburen met 23 procent en die van benzine met 15 procent, een toename die vooral te wijten is aan de hogere prijs voor ruwe olie. Het ongenoegen van de Fransen richt zich echter op de overheid, die door de accijnzen op brandstof ongeveer 60 procent van de kostprijs in eigen zak steekt. Bovendien voert de regering van president Emmanuel Macron op 1 januari een verhoging van de accijnzen door - in de strijd tegen de klimaatverandering - waar ze ondanks het protest niet van wil afwijken.

Van kleine online petitie tot massa-initiatief

Het massaal geuite ongenoegen van de Fransen kent zijn wortels in mei van dit jaar, wanneer Priscillia Ludosky een online petitie lanceert op change.org tegen de hoge brandstofprijzen. Die kent aanvankelijk maar weinig succes, tot een lokale krant er midden oktober een artikel over schrijft. Dat bericht komt vrachtwagenchauffeur Eric Drouet onder ogen, die contact opneemt met Ludosky om op 17 november een gezamenlijk initiatief op poten te zetten en de petitie deelt op de sociale media.

De petitie wordt vervolgens massaal opnieuw gedeeld en verspreidt zich als een vuurtje over de sociale media. Op enkele dagen tijd stijgt het aantal handtekeningen van 10.000 naar 200.000. Ondertussen onderschreven al meer dan 852.000 mensen de oproep tot lagere brandstofprijzen.

60 procent naar belastingen

De bevolking krijgt steun van de grote supermarkt­ketens. Zo verkoopt de groep Leclerc haar brandstof aan inkoop­prijzen, uit protest. Ook supermarktketen Carrefour treedt de actie bij en verkoopt nog tot 17 november brandstof aan inkoopprijzen. Opmerkelijk genoeg vertaalt zich dat in een korting van ‘maar’ 2 tot 10 cent per liter.

Dat relatief kleine verschil maakt duidelijk dat het niet de tankstations zijn die met de grote winst gaan lopen. De brandstofprijs bestaat immers voor 60 procent uit belastingen. En die prijzen gaan nog stijgen. Vanaf januari 2019 komt nog een verhoging van de belasting op brandstof. Dat pikken de Fransen niet: uit een opiniepeiling blijkt dat 78 procent van de bevolking achter de betoging staat.

President Emmanuel Macron zegt de ­woede te ­begrijpen, maar wil niet in­binden. “Ik voer liever extra ­belastingen in op brandstof dan op werk”, luidde het enkele dagen geleden. Wat een belangenvereniging voor automobilisten tot de volgende oproep aanzette: “Stuur al uw brandstofrekeningen naar Macron.”

“Tijdig vertrekken”

Veel mensen schaarden zich ook achter de actiedag op 17 november. Op Facebook schoten de lokale initiatieven als paddenstoelen uit de grond. De website blocage17novembre.com biedt met een kaart een overzicht van de acties. Voorlopig zouden op in totaal 765 plaatsen (filter)blokkades of langzaamaanacties worden georganiseerd.

LEES OOK. Dreigt u dit weekend voor lege pomp te staan? Ook bij ons oproep om “land droog te leggen” uit protest tegen hoge brandstofprijzen

Omdat de acties via de sociale media worden georganiseerd is het voorlopig koffiedik kijken hoeveel blokkades er ook effectief zullen plaatsvinden en hoe groot de hinder in Frankrijk precies zal zijn. De mobiliteitsvereniging VAB roept landgenoten die zaterdag in of door Frankrijk moeten rijden, op om zich goed voor te bereiden, onder meer door de sociale media in het oog te houden. “Je kan het best voor vertrek checken waar de blokkades precies zijn”, zegt woordvoerster Joni Junes. “Het is ook het best om rekening te houden met tijdverlies en tijdig te vertrekken.”