Eigenzinnige Chinees maakte nóg een genbaby – en wordt vervolgd
In China is opnieuw een vrouw zwanger van een genetisch veranderde baby, nadat eind vorig jaar ’s werelds eerste genetisch gemanipuleerde mensenbaby werd geboren.
Dat hebben Chinese autoriteiten die onderzoek doen naar de zaak bekendgemaakt. De baby’s zijn genetisch zodanig herschreven dat ze niet meer besmet kunnen raken met het aidsvirus hiv.
De arts die de baby’s bewerkte wacht strafrechtelijke vervolging: zijn zaak wordt overgedragen aan de politie, meldt het officiële Chinese persbureau Xinhua. De arts, voortplantingsgeneeskundige Jiankui He, zou ethische documenten hebben vervalst en “opzettelijk het toezicht hebben ontweken”, volgens Xinhua. Onduidelijk is nog wat voor straf He daarvoor boven het hoofd hangt.
He schokte in november de wereld met de onthulling dat hij op eigen houtje een embryo genetisch had gemanipuleerd, en daarna had ingebracht bij een draagmoeder om te laten uitgroeien tot een baby. Daaruit kwam een tweeling voort, van wie er bij één een cruciaal gen ontbreekt met de instructie voor een moleculaire ‘deurkruk’ waarlangs het aidsvirus normaal gesproken menselijke cellen binnenkomt. Ook toen zinspeelde He er al op dat er ‘potentieel’ nog een tweede genbaby aan zat te komen. Een mededeling die aangeeft dat de zwangerschap nog pril was. Nu blijkt die tweede zwangerschap inderdaad een feit.
Omstreden
De Chinese eenmansactie is omstreden omdat China samen met de meeste andere landen heeft beloofd voorlopig geen baby’s geboren te laten worden bij wie het erfelijk materiaal is veranderd. De laatste jaren is dat gemakkelijker dan ooit, dankzij een techniek genaamd Crispr-Cas die gericht kleine veranderingen kan aanbrengen in het dna. De techniek is echter nog jong, schiet soms mis, en onzeker is of het uitschakelen van het ‘aids-gen’ wel zo deugdelijk is: zo zijn er aanwijzingen dat het gen enigszins beschermt tegen dodelijke griep. Bovendien zou de baby toch wel zonder hiv zijn geboren: het zaad van zijn vader was ‘ontdaan’ van het virus.
He stelde daar aanvankelijk tegenover dat hij een daad wilde stellen tegen de discriminatie van seropositieven in China en in veel andere landen. “We moeten compassie tonen. Als de techniek beschikbaar is om hier iets aan te doen, wil ik dat we die mensen helpen”, zei hij op een conferentie voor vakgenoten in Hongkong, waar hij het experiment in november bekendmaakte. Ook wees hij erop dat de in totaal acht stellen met wie hij in zee ging, allemaal met een vader met hiv, expliciet toestemming hadden gegeven voor het experiment.
Lees ook
“Onverantwoord”: Chinese arts die 2 baby’s genetisch manipuleerde, genadeloos afgebrand op congres
Op eigen houtje
De Chinese provinciale onderzoekers hebben daaraan geen boodschap. De eigenzinnige He zou alleen maar “zijn eigen roem nastreven” en daarbij gebruik hebben gemaakt van een “technologie van onbekende veiligheid en effectiviteit”, aldus Xinhua. Ook benadrukt men dat hij geheel op eigen houtje een team voor het project had samengesteld en zelf het geld voor de ingreep bij elkaar had gesprokkeld.
He’s universiteit, waarvan hij tijdens het experiment met verlof was, nam al eerder afstand van het project, net als de internationale onderzoeksgemeenschap, die het experiment al direct nagenoeg unaniem veroordeelde.