Stof tot gesprek met de VRT-baas was er in Terzake genoeg. Niet alleen is er de sage rond Het proces dat niemand wou, de driedelige documentaire waarin de slachtoffers in de zaak-Bart De Pauw hun verhaal doen, maar daarnaast stuurden drie (ex-)medewerkers van de VRT ook een anonieme brief naar acht parlementsleden over “toxisch leiderschap, grensoverschrijdend gedrag, favoritisme en pestgedrag” bij Jong, een jongerenredactie van VRT NWS.

Frederik Delaplace, gedelegeerd bestuurder van de VRT, kwam op beide onderwerpen terug. “Sinds gisteren heb ik de indruk dat er een beeld van de hele organisatie wordt gecreëerd dat ik niet erken. Dan is het mijn plicht om te reageren”, verklaarde hij zijn optreden in de studio. “We zijn geen organisatie in crisis, we zijn een organisatie die het bijzonder goed doet. Maar we dragen vandaag de gevolgen van een beslissing waarvan we hebben toegegeven dat ze verkeerd was en waarvoor ik me ook persoonlijk heb geëxcuseerd.”

Onvoorwaardelijke excuses

Die foute beslissing van Delaplace was zijn demarche om de uitzending van Het proces dat niemand wou uit het zendschema te halen, na meervoudig overleg met tv-maker Bart De Pauw. “Het initiatief daarvoor kwam van Bart De Pauw, die na een lange tijd schuldbesef toonde en zijn excuses wilde aanbieden en bereid was om het op te nemen voor de slachtoffers”, aldus Delaplace. “Hij was er heel expliciet over dat hij zijn excuses wilde aanbieden. Wij vonden dat waardevol.”

Dat De Pauw voorwaarden voor die excuses stelde, zoals het schrappen van een aantal elementen in de documentaire, ontkende Delaplace. “We wilden honderd procent zeker zijn dat zijn excuses gemeend, volledig en waardevol voor de slachtoffers waren. We hebben een aantal gesprekken gevoerd hoe we dat dan konden organiseren. Daarbij is een vierde aflevering van de reeks, met excuses van Bart De Pauw, ter sprake gekomen. We hebben daarover overleg gepleegd met de maakster van de reeks (Tess Uytterhoeven, red.) en productiehuis Woestijnvis. Zij vonden dat geen goed idee.”

Inschattingsfout

Delaplace erkende in Terzake dat het een inschattingsfout was om twee maanden te wachten alvorens te slachtoffers te betrekken. Het eerste overleg met De Pauw dateert immers al van 11 januari, het eerste gesprek met de slachtoffers pas van 15 maart. “Het lijkt nu alsof we zestig dagen hebben gepraat, maar ik kan het aantal vergaderingen op één hand tellen. Het waren er maximaal vier. Pas laat in het proces hadden we de zekerheid verworven dat het Bart De Pauw menens was met zijn excuses. We achtten het toen nodig dat de reeks even uit het uitzendschema te halen. Dat was een inschattingsfout. We hadden veel vroeger met de slachtoffers in contact moeten treden.”

Dat hij als gedelegeerd bestuurder op eigen houtje de beslissing nam om een programma on hold te zetten, nuanceerde de VRT-baas. “Van bij de start hebben we besloten om dit uiterst gevoelige dossier met enkele mensen binnen de organisatie te bespreken. We hebben flinke discussies gevoerd over de te nemen stappen. Op een gegeven moment moet iemand een beslissing nemen, en dat ben ik. Met het uitstel van de reeks dachten we de omstandigheden te creëren die een toenadering zouden vereenvoudigen. Dat bleek niet zo te zijn.”

Geen comeback

Toenaderingsgesprekken tussen Bart De Pauw en de slachtoffers zijn volgens de gedelegeerd bestuurder overigens nog aan de gang. “Maar wij zijn daar niet langer bij betrokken. Dat is onze rol niet”, zegt Delaplace, die beklemtoonde dat de gesprekken met De Pauw er niet kwamen met het oog op een mogelijke comeback van de nog steeds populaire tv-maker. “Het zou bijzonder merkwaardig zijn als de gedelegeerd bestuurder van de publieke omroep opnieuw gaat samenwerken met iemand die onlangs nog 13 miljoen euro schadevergoeding vroeg van dit huis (De Pauw en zijn gezin hadden die schadevergoeding geëist van de VRT omdat die fouten zou hebben gemaakt toen het contract met De Pauw werd stopgezet, red.). Dat was niet de insteek van de gesprekken.”

Over zijn eigen positie erkende de VRT-baas dat het “geen makkelijke dagen zijn geweest”. “De Vlaamse regering en de raad van bestuur behouden het vertrouwen in mij. Deze inschattingsfout moet niet het einde betekenen van een heel waardevol project hier op de VRT.”

“Geen sprake van toxisch leiderschap”

Uitgerekend maar niet toevallig vandaag ontvingen acht parlementsleden een anonieme mail over grensoverschrijdend gedrag op de Jong-redactie van de VRT. De auteurs van de brief, drie (ex-)medewerkers van de openbare omroep, kaartten daarin aan dat de VRT niet de kant van de slachtoffers koos na meldingen van “toxisch leiderschap, favoritisme en pesterijen”. De spilfiguur zou een redactiechef zijn tegen wie 24 slachtoffers getuigden, los van elkaar. De feiten zouden nog steeds gaande zijn.

“Het schetst een beeld van de publieke omroep zoals ik die niet ken”, reageerde Delaplace, die erkende dat er een onderzoek is gebeurd. “We zijn bekend met het dossier, er is begin dit jaar een formele klacht binnengekomen. Ik denk te mogen zeggen dat onze welzijnsprocedures hebben gewerkt zoals het hoort. De klacht is in detail en onafhankelijk onderzocht, maar er was geen sprake van toxisch leiderschap of grensoverschrijdend gedrag”, klonk hij categoriek. De redactie van Jong heeft laten weten achter hun overste en de VRT-directie te staan.