Moet Brecht op termijn fuseren met een kleine buurgemeente? “Wel als Vlaanderen streeft naar gemeenten met 40.000 inwoners”
Studiebureau IdeaConsult onderzocht de bestuurskracht van de gemeente. Die staat volgens de onderzoekers onder druk, door het beperkt aantal beschikbare ambtenaren die steeds meer taken op zich moeten nemen. IdeaConsult stelde de resultaten voor op de gemeenteraad donderdagavond.
“Brecht kent een positieve werkcultuur. Het is een bijzonder veerkrachtige organisatie, maar niettemin staat de bestuurskracht onder druk. De ambtenaren zijn bereid om indien nodig een extra mile te lopen. Toch moeten toekomstige besturen zich beraden over de werking van de gemeente”, stelt de onderzoeker.
“Met acht ambtenaren op duizend inwoners heeft Brecht veel minder personeel ter beschikking dan gemiddeld in Vlaanderen, waar dat op 12,2 ambtenaren per duizend inwoners ligt. In vergelijkbare gemeenten als Brecht ligt dat aantal op 11,3 per duizend inwoners. Door de beperkte capaciteit zijn de ambtenaren hier meer gefocust op het doen draaien van de organisatie, dan op de ontwikkeling ervan.”
“Voor sommige functies is er geen back-up voor als die persoon uitvalt. Het aanwervingsbeleid verloopt niet altijd even vlot. Het vinden van de juiste mensen is niet altijd evident. De strategische planning op termijn raakt ondergesneeuwd door de sterke operationele focus.”
Brecht is niet verplicht om zelf dienstencentra zoals Het Sluisken te beheren. — © Elke Lamens
Te ambitieus?
Volgens het studiebureau neemt de gemeente heel veel taken op zich, zoals een woonzorgcentrum, gemeentescholen en dienstencentra. “Vlaanderen verplicht dat niet. Het takenpakket moet doenbaar blijven voor de beschikbare capaciteit. Ook heeft de gemeente heel veel intergemeentelijke samenwerkingsverbanden lopen, van zowel verschillende schaalgrootten als samenstelling met gemeenten. Het is te complex nu. Het is een uitdaging om inhoudelijk genoeg gewicht in de samenwerking te leggen.”
“Ofwel moet Brecht haar ambitieniveau temperen, ofwel verder investeren in het ambtelijk apparaat om die extra taken aan te kunnen. Vlaanderen schuift veel bevoegdheden naar de gemeenten door en die plannen stoppen niet. De commissie decentralisatie heeft 52 nieuwe opdrachten voor het lokale bestuur klaar, vooral rond arbeidsmarktbeleid. Dat komt de komende legislatuur ook op jullie af. De samenleving wordt ook complexer. Er is nood aan gespecialiseerde profielen om die complexe problemen het hoofd te bieden.”
Het nieuwe ’t Gemeentehuis moet de dienstverlening naar de burger en de werking van de gemeente verbeteren. — © Met zicht op zee
Drie scenario’s
Voor IdeaConsult liggen er voor Brecht drie mogelijke scenario’s op tafel. “Ofwel blijft Brecht als gemeente op zichzelf staan, daar staan we ook het meeste achter. Maar dan moet het wel verdere stappen ondernemen om de dienstverlening beter in balans te krijgen”, meent de onderzoeker.
“Een tweede scenario is het verder inzetten op intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, maar die kaart trekt Brecht al. Wil Brecht die verder blijven trekken, dan moeten die samenwerkingen op een meer gestructureerde manier verlopen.”
“Tot slot kan een fusie op middellange termijn een meerwaarde betekenen. Gemeentefusies zitten eraan te komen. Brecht is met 35.000 inwoners al wel een grote gemeente, maar Vlaanderen streeft naar gemeenten met 40.000 inwoners, naar Nederlands en Scandinavisch voorbeeld. Komt er ooit een verplichte fusiegolf, dan is de kans groot dat Brecht niet gespaard blijft.”
